RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY
© Transportowany pacjent bezwzględnie ma założoną szczelnie przylegającą maseczkę
ochronną, osłonięty jest kocem termicznym lub prześcieradłem barierowym, przyklejonymi
taśmą do spodu wózka.
(2) Personel transportujący ubrany jest w okulary typu gogle, maseczkę szczelnie
osłaniającą usta i nozdrza, wodoodporny fartuch ochronny oraz rękawiczki ochronne.
(3) Pacjenta odbiera i przewozi odpowiednio zabezpieczony zespół transportujący.
(4) Za zabezpieczenie drogi przejazdu i ostrzeżenie osób postronnych niezwiązanych z
transportem odpowiada osoba wyznaczona przez kierownika Działu Administracyjno-
Gospodarczego; przed transportem należy zadzwonić pod numer 5690, zgłosić przewóz
oraz drogę transportu pacjenta.
© Mycie i dezynfekcja drogi transportu oraz wind odbywa się według harmonogramu
oddziałowego i Działu Administracyjno-Gospodarczego według właściwości.
(6) Z Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego pacjent zwożony jest windą na poziom -1 (tunel).
Tunelem dociera do wydzielonej w głównym budynku szpitala windy (od strony apteki
szpitalnej) i ostatecznie do:
* Oddziału Wewnętrznego
* OAIIT
* Zakładu Radiologii (tylko pacjenci zakażeni).
© Do Oddziału Ginekologiczno-Położniczego pacjent przewożony jest tunelem, a
następnie wydzieloną do tego transportu windą; możliwy jest również transport
przestrzenią otwartą z Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego do Oddziału Ginekologiczno-
Położniczego oraz do Oddziału Wewnętrznego.
© Pacjent z dusznością przywożony karetką ratowniczą trafia najpierw do Izby Przyjęć
Oddziału Obserwacyjno-Zakaźnego, gdzie ma wyznaczane miejsce dalszego leczenia; w
przypadku kwalifikacji do OAiIT przewożony jest karetką do SOR; poprzez ten oddział
personel karetki ratowniczej przewozi pacjenta do OAilIT.
UWAGA: W przypadku awarii windy od strony Apteki Szpitalnej dopuszczalny jest transport
pacjenta na badania radiologiczne windą po drugiej stronie szpitala. W takim przypadku transport
będzie się odbywał przez Zakład Rehabilitacji.
aktualizacja 24.04.2020
10.
RADOMSKI SZPITAL
SPECJALISTYCZNY
Zalecenia dotyczące postępowania z pracownikami
zakażonymi SARS-CoV-2, którzy nie wymagają hospitalizacji
Pracownika z dodatnim wynikiem testu na SARS-CoV-2 należy formalnie przyjąć (AMMS) na
stan Oddziału Obserwacyjno - Zakaźnego. Pracownik wymagający hospitalizacji pozostaje
jako pacjent w Oddziale Obserwacyjno - Zakaźnym. Jeśli pracownik nie wymaga
hospitalizacji, należy go formalnie wypisać do domu.
Przed wypisaniem należy ustalić z pacjentem miejsce izolacji.
Pacjent zostaje wypisany z rozpoznaniem B34.2 lub U07.1, ze zwolnieniem z pracy na
przynajmniej 14 dni.
Jeśli pacjent ma możliwość izolacji w warunkach domowych należy powiadomić Sanepid
(druk ZLK-1) i przewieźć do miejsca zamieszkania dedykowanym środkiem transportu.
Jeśli pacjent nie ma możliwości izolacji domowej należy przewieźć pacjenta do
wyznaczonego miejsca izolacji wyznaczonego przez Wojewodę.
Po upływie 10-12 dni od wystąpienia objawów (w przypadku pacjentów bezobjawowych po
upływie 10-12 dni od pobrania wymazu wykazującego po raz pierwszy zakażenie) osoba
pobierająca próbki pobiera wymaz kontrolny w miejscu izolacji wskazanym przez Sanepid.
W przypadku wyniku ujemnego pierwszego badania kontrolnego, wykonuje się drugie
badanie kontrolne po przynajmniej 24 godzinach.
Po uzyskaniu dwukrotnego wyniku ujemnego (patrz punkty 6 i 7) pacjenta można zwolnić z
izolacji (możliwy powrót do pracy), jednocześnie zalecając konieczność zachowania
szczególnej higieny rąk przez przynajmniej 7 dni, licząc od ostatniego wyniku ujemnego, ze
względu na dłuższe utrzymywanie się wirusa w kale.
Jeśli którykolwiek z wyników badania kontrolnego jest dodatni należy powtarzać badania w
odstępach 7 dniowych aż do uzyskania dwóch wyników negatywnych (patrz punkty 7 i 8),
po czym należy postępować zgodnie z punktem 8.
Należy sporządzić listę osób z personelu jednostki organizacyjnej szpitala w której
zatrudniony jest zakażony pracownik, które miały z nim bezpośredni kontakt (tj. obydwie
osoby bez maseczek ochronnych, w odległości poniżej 2 metrów, przez dłużej niż 15 minut);
lista przekazywana jest poprzez Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych do Powiatowej Stacji
Sanitarno - Epidemiologicznej.
„ Lista bezwzględnie musi zawierać następujące dane:
imię i nazwisko
data urodzenia
numer PESEL
dokładny adres zamieszkania
numer telefonu kontaktowego i adres e-mail (jeśli jest)
datę kontaktu z zakażonym (istotny jest kontakt do 7 dni przed uzyskaniem wyniku
dodatniego)
status osoby (w tym przypadku „personel”).
Dane te są niezbędne do wydania decyzji o kwarantannie osób z kontaktu i wyznaczenia
terminu badań kontrolnych.
09.04.2020
RADOMSKI SZPITAL
SPECJALISTYCZNY
07.04.2020
Postępowanie ze zwłokami
osób zmarłych na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2 (COVID-19)
1) Przeprowadzić dezynfekcję zwłok płynem odkażającym o spektrum działania wirusobójczym
(spryskać całą skórę zmarłego alkoholowym preparatem do dezynfekcji rąk i unikać wdychania jego
oparów);
2) należy odstąpić od standardowych procedur mycia zwłok (w przypadku takiej konieczności osoby ją
wykonujące wyposażone są w odpowiednie środki ochrony osobistej;
3) nie wolno ubierać zwłok ani okazywać ich rodzinie;
4) umieścić zwłoki w ochronnym, szczelnym worku i po jego zamknięciu zdezynfekować powierzchnię
zewnętrzną poprzez spryskanie płynem odkażającym o spektrum działania wirusobójczym;
5) przed zamknięciem worka okolicę krocza i głowę zabezpieczyć płatami ligniny o grubości nie
mniejszej niż 4 centymetry i przykleić ją plastrem (zapobieganie wyciekowi płynów ze zwłok przez
naturalne otwory ciała);
6) umieścić pierwszy worek ze zwłokami w drugim worku i po jego zamknięciu zdezynfekować
powierzchnię zewnętrzną drugiego worka poprzez spryskanie płynem odkażającym o spektrum
działania wirusobójczym;
7) wokolicy głowy na worek należy przykleić w równych odstępach 3 kawałki plastra długości około 25
cm, a na środkowym umieścić napisany czerwonym mazakiem duży napis drukowanymi literami:
„CHOROBA ZAKAŹNA”;
8) wokolicy klatki piersiowej na powierzchni worka należy przykleić IDENTYFIKATOR z następującymi
danymi: imię i nazwisko zmarłego, jego numer PESEL (w razie braku PESEL serię i numer dowodu
osobistego), data i godzina zgonu;
9) zabezpieczone w powyższy sposób zwłoki przewożone są przez personel oddziału do chłodni
szpitalnej wyznaczonym szlakiem komunikacyjnym (tożsamym ze szlakiem komunikacyjnym
wyznaczonym do transportu pacjentów z zakażeniem lub podejrzeniem zakażenia wirusem SARS-
CoV-2);
10) personel przewożący zwłoki wyposażony jest w odpowiednie środki ochrony osobistej;
11) po każdym przewiezieniu zwłok pacjenta wózek transportowy podlega myciu i dezynfekcji zgodnie z
odpowiednią instrukcją obowiązującą w Radomskim Szpitalu Specjalistycznym (z dnia 21.06.2018 -
wydanie 2);
12) ciało z chłodni transportowane jest do kostnicy przez pracowników prosektorium.
Osoby bezpośrednio zaangażowane w proces dekontaminacji zwłok i ich otoczenia oraz przygotowujące do
przewozu i przewożące zwłoki zmarłego zakażonego wirusem SARS-CoV-2, zabezpieczone są w następujące
środki ochrony indywidualnej:
1. kombinezon albo długi fartuch ochronny i czepek na głowę;
2. jednorazową maskę zakrywającą otwory oddechowe (do czasu umieszczenia zwłok w szczelnym
worku ochronnym - maskę z filtrem co najmniej klasy N95/FFP2);
3. gogle lub przyłbicę ochronną - jednorazową lub poddaną uprzednio procedurze dezynfekcji;
4. jednorazowe rękawice nitrylowe (optymalnie długie).
Środki ochrony indywidualnej wielorazowego użytku myje się i dezynfekuje po zakończeniu czynności
wykonywanych przy zwłokach osób zmarłych na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2 (COVID-19).
KOOADYK
BIGIEKY I UJ HNEJ
tek.
| RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY
| im. dr Tytusa Chałubińskiego
m i j 26-610 Radom, ul. Lekarska 4 tel. 48-361-51-00, www.szpital.radom.pl
B NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
k ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
» tel. 48-361-54-73 e-mail: pseQrszs.regiony.pl
KOORDYNATOR HIGIENY I EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ tel. 48-361-57-86
TEPEE
Procedura dotycząca ochrony personelu
Radomskiego Szpitala Specjalistycznego
przed zakażeniem SARS-CoV-2
Informuję, że w Radomskim Szpitalu Specjalistycznym obowiązuje następująca procedura
dotycząca ochrony personelu przed zakażeniem SARS-CoV-2:
1.
prowadzone są planowe badania przesiewowe dla całego personelu (sukcesywnie,
oddziałami) - nadzorowane przez pielęgniarki epidemiologiczne (w dniach 27.03.2020 -
24.04.2020 wykonano 1400 takich badań);
w przypadku otrzymania wyniku dodatniego pracownik badany jest przez lekarza
specjalistę chorób zakaźnych i zależnie od stanu zdrowia - przyjmowany do szpitala,
odsyłany do domu lub do izolatorium (jeżeli nie ma warunków do obserwacji w domu);
kopia wyniku danego pacjenta oraz zgłoszenie na druku ZLK-1 wysyłane jest do
Państwowej Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Radomiu; dokumenty te
stanowią dla SANEPID podstawę do wdrożenia izolacji zakażonego oraz wyznaczenia
terminów badań kontrolnych; w przypadku pogorszenia stanu zdrowia izolowanego jest
on przyjmowany do szpitala;
pielęgniarka oddziałowa danego oddziału (lub kierownik innej komórki organizacyjnej
szpitala, np. działu technicznego) sporządza listę pracowników, którzy mieli kontakt z
zakażonym; w przypadku zadeklarowanego przez pracownika kontaktu bezpośredniego
tj. brak maseczki, kontakt powyżej 15 minut, odległość poniżej 2 metrów, lista ta jest
przekazywana do SANEPID przez pielęgniarki epidemiologiczne; po wywiadzie
telefonicznym z osobą z kontaktu, SANEPID decyduje o kwarantannie; w takim
przypadku decyduje również o wykonaniu kontrolnych badań na obecność wirusa SARS-
CoV-2;
pracownicy z kontaktu, nie deklarujący kontaktu bezpośredniego, mają zlecany przez
pielęgniarki epidemiologiczne trwający 14 dni nadzór epidemiologiczny; w tym
przypadku nie ma ograniczenia swobody poruszania się, a nadzorowany zobowiązany
jest do mierzenia temperatury ciała co najmniej 2 razy dziennie i obserwacji pojawienia
się potencjalnych objawów COVID-19;
jeżeli zdecydowano o nadzorze epidemiologicznym (zakażenie mało prawdopodobne,
osoba używająca pakietu ochrony osobistej może pracować), to po upływie terminu
nadzoru (14 dni) i braku objawów COVID-19, osoba nie musi mieć wykonywanego
badania na obecność RNA wirusa SARS-CoV-2;
06.04.2020
KOORDAYNĘT
STRONA 1z 1
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY - ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY
im. dr Tytusa Chałubińskiego
26-610 Radom, ul. Lekarska 4 tel. 48-361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
tel. 48-361-54-73 e-mail: pseQrszs.regiony.pl
__KOORDYNATOR HIGIENY I EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ tel. 48-361-57-86 sa
PERSONEL RADOMSKIEGO SZPITALA SPECJALISTYCZNEGO
OBJAWY COVID-19
Przedstawiam Państwu dane dotyczące procentowego udziału objawów w obrazie
choroby COVID-19. Dane te podała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w lutym
2020. Dane te mogą ułatwić postawienie lub wykluczenie rozpoznania COVID-19.
gorączka (87,9 proc.),
suchy kaszel (67,7 proc.),
zmęczenie (38,1 proc.),
odkrztuszanie plwociny (33,4 proc.)
w tym krwawej plwociny (0,9 proc.),
duszności (18,6 proc.)
ból gardła (13,9 proc.),
ból głowy (13,6 proc.),
OBAJNDAUAWNE
bóle mięśni i stawów (14,8 proc.),
a
>
dreszcze (11,4 proc.),
=
pa
nudności i wymioty (5 proc.),
=
a
niedrożność nosa (4,8 proc.),
13. biegunka (3,7 proc.),
ka
R
zapalenie spojówek (0,8 proc.).
STRONA 1z 1
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY - ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY
im. dr Tytusa Chałubińskiego
26-610 Radom, ul. Lekarska 4 tel. 48-361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
tel. 48-361-54-73 e-mail: pseQrszs.regiony.pl
KOORDYNATOR HIGIENY I EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ tel. 48-361-57-86
Radom 03.04.2020
Kierownicy Oddziałów Szpitalnych
Radomskiego Szpitala Specjalistycznego
Oddział Wewnętrzny, Oddział Ginekologii i Położnictwa, Oddział Pediatrii
SARS-CoV-2 kwalifikacja rozmieszczenia pacjentów w oddziale
Przypominam Państwu podstawowe zasady działania oddziałów przekształconych w rezerwę
Oddziału Obserwacyjno - Zakaźnego (na dzień dzisiejszy: Ginekologia z Położnictwem,
Wewnętrzny i Dziecięcy).
Oddziały te są w całości przeznaczone wyłącznie do hospitalizacji pacjentów z podejrzeniem
COVID-19 lub chorujących na COVID-19 (potwierdzona obecność wirusa SARS-CoV-2). Inni
pacjenci nie są przyjmowani do wyżej wymienionych oddziałów i w razie konieczności
hospitalizacji odsyłani do właściwych oddziałów w szpitalach ościennych.
Decyzję o umieszczeniu pacjenta w konkretnym oddziale przekształconym w rezerwę Oddziału
Obserwacyjno - Zakaźnego podejmuje wyłącznie lekarz chorób zakaźnych i ma ona klauzulę
natychmiastowej wykonalności.
Pacjent z podejrzeniem COVID-19 leży na sali wyłącznie pojedynczo. Po potwierdzeniu
obecności w organizmie materiału genetycznego wirusa (dodatni wynik testu na SARS-CoV-2),
pacjent dotychczas tylko podejrzany o COVID-19, zostaje niezwłocznie przeniesiony ze swoim
łóżkiem na salę, gdzie leczeni są pacjenci z dodatnimi testami na obecność SARS-CoV-2. Pacjenci
ci mogą być kohortowani, czyli leżeć po kilku w jednej sali szpitalnej. Pacjent z wykluczoną
obecnością w organizmie wirusa SARS-CoV-2, a wymagający dalszej hospitalizacji z innych
przyczyn niż choroba zakaźna, zostaje przekazany do odpowiedniego oddziału w szpitalach
ościennych.
KOGREYNATOR
HIGIENY I SZPITALNEJ
STRONA 1z 1
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY - ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY
im. dr Tytusa Chałubińskiego
26-610 Radom, ul. Lekarska 4 tel. 48-361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
tel. 48-361-54-73 e-mail: pseQrszs.regiony.pl
KOORDYNATOR HIGIENY I EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ tel. 48-361-57-86
Radom 02.04.2020
Kierownicy Oddziałów Szpitalnych
Radomskiego Szpitala Specjalistycznego
Oznaczanie SARS-COV-2 u pacjentów dializowanych
Informuję Państwa, że decyzją Tomasza Sławatyńca — Dyrektora Wydziału Zdrowia
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, pacjenci dializowani mają
uruchomioną odrębną ścieżkę diagnostyczną przy podejrzeniu zakażenia SARS-
CoV-2, w laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno — Epidemiologicznej (WSSE)
w Warszawie.
W przypadku takiego pacjenta konieczny jest dopisek na skierowaniu
„HEMODIALIZA CITISSIME” Wówczas próbka będzie diagnozowana przy
pierwszym najbliższym wsadzie diagnostycznym.
Jednocześnie Dyrektor Wydziału Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego
w Warszawie przypomina że już uruchomiona szybka ścieżka diagnostyczna dla
lekarzy i personelu medycznego (dopisek „CITO MEDYK”) może służyć wyłącznie
jej adresatom i nie wolno umieszczać na niej innych osób niż personelu
medycznego.
STRONA 1z 1
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY - ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
LĘ
Radomski Szpital Specjalistyczny
Pielęgniarki Oddziałowe w oddziałach szpitalnych
Radomskiego Szpitala Specjalistycznego
Przesyłam Państwu tekst z „Medycyny Praktycznej”, który ułatwi wykonywanie list osób z kontaktu
z osobą z dodatnim wynikiem SARS-CoV-2
Jakie postępowanie należy wdrożyć po narażeniu zawodowym
pracowników medycznych na kontakt z SARS-CoV-2?
CDC opracowało wytyczne dotyczące postępowania poekspozycyjnego dla pracowników
medycznych. Zaznaczono jednak, że opracowano je na podstawie skąpych informacji naukowych
i w przyszłości mogą one ulec zmianie.
Za ekspozycję prowadzącą do zakażenia uważa się zanieczyszczenie błon śluzowych materiałem
biologicznym, w którym może znajdować się wirus. Do materiałów zakaźnych, które mogą się
wiązać z zakażeniem SARS-CoV-2, zakwalifikowano treść z dróg oddechowych. Do grupy
materiałów biologicznych, które należy wziąć pod uwagę w ocenie ryzyka zakażenia SARS-CoV-2,
zakwalifikowano również krew, mocz, stolec i wymiociny, nie wykluczono bowiem jednoznacznie
możliwości transmisji przez kontakt z tymi materiałami.
W ocenie ryzyka zakażenia SARS-CoV-2 należy wziąć pod uwagę:
1) czas ekspozycji na materiał biologiczny (im dłuższy, tym większe ryzyko zakażenia)
2) objawy kliniczne u pacjenta źródłowego
3) czy w czasie ekspozycji osoba narażona miała założoną maskę i jakiego rodzaju
4) czy w czasie ekspozycji osoba narażona stosowała inne PPE
5) czy w czasie procedury medycznej mogło dojść do powstania aerozolu.
Do ekspozycji dużego ryzyka zakwalifikowano sytuacje, w których osoba narażona nie miała
nałożonych PPE chroniących usta, nos lub oczy w czasie wykonywania procedur, podczas których
dochodzi do powstawania aerozolu (np. odsysanie dróg oddechowych), lub jeśli doszło do
bezpośredniego kontaktu z wydzielinami dróg oddechowych od pacjenta z COVID-19 (resuscytacja
krążeniowo-oddechowa, intubacja, ekstubacja, bronchoskopia, nebulizacja, indukcja plwociny).
Do ekspozycji średniego ryzyka zakwalifikowano sytuacje, w których pracownik medyczny ma
dłużej trwający kontakt z pacjentem z COVID-19 i mogło w tym czasie dojść do kontaktu błon
śluzowych lub skóry z materiałem biologicznym potencjalnie zakaźnym.
Do ekspozycji małego ryzyka zakwalifikowano sytuacje, w których pracownik medyczny stosuje
właściwe PPE, ale ma dłuższy kontakt z pacjentami z COVID-19. Wprawdzie właściwe
przestrzeganie obecnych zaleceń higieniczno-sanitarnych i stosowania PPE powinno być skuteczne,
ale nie można wykluczyć popełnienia niezauważonych błędów prowadzących do zakażenia SARS-
CoV-2.
Do kategorii bez zawodowego narażenia na SARS-CoV-2 kwalifikuje się pracowników medycznych,
którzy nie mają bezpośredniego kontaktu z pacjentami z COVID-19 ani nie wchodzą na oddziały i do
izolatek, gdzie przebywają pacjenci z COVID-19, oraz przestrzegają rutynowych środków
bezpieczeństwa.
W przypadku ekspozycji na materiał biologiczny pacjenta z podejrzeniem zakażenia SARS-CoV-2
narażony pracownik medyczny powinien prowadzić samodzielne monitorowanie do czasu
otrzymania wyników badań pacjenta źródłowego. Jeśli czas oczekiwania na wynik jest dłuższy niż
72 godziny, należy zastosować ograniczenie pracy i monitorowanie jak w przypadku ekspozycji na
materiał od osoby zakażonej. W przypadku ekspozycji dużego lub średniego ryzyka pracownik
medyczny powinien podlegać aktywnemu monitorowaniu oraz ograniczeniu pracy przez 14 dni od
ostatniej ekspozycji. Za aktywne monitorowanie uważa się monitorowanie prowadzone przez
wyznaczonego pracownika służb sanitarnych, który kontaktuje się regularnie z osobą narażoną na
zakażenie SARS-CoV-2 w celu oceny jej stanu pod kątem wystąpienia objawów chorobowych.
Kontakt, na przykład telefoniczny lub za pośrednictwem internetu, powinno się nawiązywać
przynajmniej raz dziennie. W przypadku pojawienia się objawów odpowiadających COVID-19
narażony pracownik niezwłocznie powinien się poddać izolacji od osób zdrowych oraz powiadomić
służby sanitarne w celu ustalenia dalszego postępowania (przeprowadzenie badań
epidemiologicznych, ocena pod kątem wskazań do hospitalizacji). W sytuacji ekspozycji
zakwalifikowanej jako zdarzenie małego ryzyka pracownik powinien przez 14 dni od ekspozycji
przeprowadzać samokontrolę pod nadzorem delegowanym. Samokontrola pod nadzorem
delegowanym oznacza, że pracownik sam się kontroluje, ale pozostaje w kontakcie z wyznaczonym
pracownikiem zakładu pracy nadzorującym proces monitorowania (np. medycyny pracy lub
zespołu epidemiologicznego szpitala) lub innym wyznaczonym pracownikiem służb sanitarnych.
Osoba narażona mierzy temperaturę ciała oraz obserwuje się pod kątem innych objawów
zakażenia układu oddechowego. Temperaturę ciała należy mierzyć 2 razy dziennie, w tym przed
wyjściem do pracy. Jeśli nie ma gorączki ani innych objawów chorobowych, pracownik nie musi
odstępować od pracy. W przypadku pojawienia się objawów odpowiadających COVID-19
niezwłocznie powinien się poddać izolacji od osób zdrowych oraz powiadomić służby sanitarne
w celu ustalenia dalszego postępowania.
W przypadku wystąpienia u pracownika medycznego objawów klinicznych odpowiadających
COVID-19, niezależnie od kategorii narażenia, przed powrotem do pracy powinien się on
skontaktować z pracownikiem nadzoru sanitarnego.
Rymer W., Wroczyńska A., Matkowska-Kocjan A.: COVID-19 — aktualny stan wiedzy. Med. Prakt., 2020; 3: 102-121
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY
im. dr Tytusa Chałubińskiego
26-610 Radom, ul. Lekarska 4 tel. 48-361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
tel. 48-361-54-73 e-mail: pseQrszs.regiony.pl
KOORDYNATOR HIGIENY I EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ tel. 48-361-57-86
z PISZA
zwi szc
Radom 30.03.2020
KIEROWNICY ODDZIAŁÓW SZPITALNYCH
zgłaszanie podejrzenia i rozpoznania COVID-19
Przypominam Państwu, że zgodnie z Ustawą o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i
chorób zakaźnych z dnia 5 grudnia 2008 roku, w ciągu maksimum 24 godzin od
powzięcia podejrzenia/ postawienia rozpoznania, bezwzględnie obowiązuje:
zgłaszanie podejrzenia/rozpoznania zakażenia/choroby zakaźnej (druk ZLK-1) oraz
zgłaszanie podejrzenia/rozpoznania zgonu z powodu zakażenia/choroby zakaźnej
(druk ZLK-5).
Zgodnie z obowiązującym zarządzeniem Dyrektora Radomskiego Szpitala
Specjalistycznego wypełnione przez lekarza druki są niezwłocznie przekazywane do
Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych. Pielęgniarki epidemiologiczne po rejestracji wyżej
wymienionych zgłoszeń przekazują je do Powiatowej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej. W czasie dni wolnych od pracy zgłoszenie wysyłane jest do SANEPID
drogą elektroniczną radom ©psse.waw.pl „fax (48) 333-20-23, a w pierwszym dniu pracy
już w formie papierowej do Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych.
STRONA iz 1
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY - ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
miś Lekarska 4
tel.(4£) 361-54-
Instrukcja postępowania z pacjentami z podejrzeniem zakażenia koronawirusem
SARS-cov-2 (CHOROBA COVID-19) w Radomskim Szpitalu Specjalistycznym
(27.03.2020)
Charakterystyka wirusa SARS-CoV-2
Okres wylęgania COVID-19 wynosi od 2 do 14 dni, przeciętnie 3-5 dni. Początkowe objawy to
gorączka, dreszcze, uczucie zmęczenia, kaszel (czasem krwioplucie), zapalenie spojówek, bóle
mięśni, stawów, głowy i rzadziej objawy ze strony układu pokarmowego (nudności oraz wymioty,
ból brzucha, biegunka). Pełnoobjawowy zespół chorobowy o ciężkim przebiegu, obejmuje
duszność, obustronne śródmiąższowe zapalenie płuc, zespół ostrej niewydolności oddechowej,
ARDS, uogólnioną reakcję zapalną, niewydolność wielonarządową. Ryzyko ciężkiego zespołu
chorobowego i zgonu wyraźnie koreluje z wiekiem, około 10-15% pacjentów z potwierdzonym
zakażeniem ma przebieg ciężki, najwyższe ryzyko zgonu występuje powyżej 70 roku życia (ok. 10-
15%). Stwierdza się niską zachorowalność dzieci (ok. 2% wszystkich przypadków), u których
przebieg jest najczęściej łagodny. Dodatkowe czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu to oprócz wieku
ponad 50 lat, przewlekłe schorzenia płuc, układu krążenia oraz metaboliczne (np. cukrzyca).
Zakaźność rozpoczyna się prawdopodobnie krótko przed wystąpieniem początkowych objawów (1
doba) i utrzymuje się do ich ustąpienia. W pierwszych dniach choroby, materiał zakaźny stanowią
wydzielina z nosa, gardła, oskrzeli, łzy, a w późniejszej fazie - także kał, mocz. Zakażenie następuje
drogą kropelkową oraz przez kontakt bezpośredni z wydzielinami pacjenta a także kontakt pośredni
ze sprzętami i powierzchniami skażonymi wirusem. Czas przeżycia wirusa (na podstawie danych
dla SARS) na powierzchniach nieożywionych w 4*C wynosi 28 dni, natomiast w 20”C od 2 do 5 dni.
Rozpoznanie zakażenia COVID-19 obejmuje typowy obraz kliniczny, w badaniach dodatkowych
obserwuje się leukopenię, podwyższone transaminazy, podwyższone CRP przy prawidłowym
poziomie prokalcytoniny, podwyższone LDH, zaburzenia układu krzepnięcia — podwyższone D-
dimery, podwyższony fibrynogen, obniżoną saturację.
W badaniu radiologicznym kl. piersiowej lub CT płuc, stwierdza się rozsiane, obustronne
śródmiąższowe zapalenie płuc ze zmianami martwiczo-krwotocznymi. Diagnostyka swoista
obejmuje badanie genetyczne (RTPCR) w kierunku koronawirusa w wydzielinie z nosa /gardła
/oskrzeli. Dostępne są także testy serologiczne, umożliwiające wykrycie swoistych IgM i IgG po
ostrej fazie choroby, które mogą umożliwić ocenę zasięgu epidemii, z uwzględnieniem osób skąpo
objawowych.
Postępowanie przy podejrzeniu koronawirusa
Najważniejsze cele postępowania obejmują:
e szybkie rozpoznanie,
e izolację zakażonych,
* kwarantannę osób z kontaktu,
* prewencję zakażeń wtórnych u personelu medycznego i osób z otoczenia chorego.
Wirus SARS-CoV-2 nie stanowi najprawdopodobniej znacząco większego zagrożenia niż wirus grypy
sezonowej A/H1N1, ponieważ jednak jest nowym czynnikiem zakaźnym, ludzkość nie posiada
przeciw niemu odporności i jeśli dojdzie do niekontrolowanej transmisji, masowych zachorowań i
zwiększonej liczby przypadków — spowoduje to zablokowanie systemu opieki zdrowotnej i wielu
innych gałęzi gospodarki. Dlatego należy podejmować wszelkie działania, mające na celu
spowolnienie rozwoju epidemii.
Strona 1
Aspekty organizacyjne
W szpitalu zorganizowana jest odrębna „ścieżka” dla pacjentów z podejrzeniem koronawirusa,
zapobiegająca mieszaniu się pacjentów z infekcją dróg oddechowych oraz bez takiej infekcji. Trakt
komunikacyjny, poczekalnia i punkt przyjęć zlokalizowane są poza głównym traktem przyjęć do
szpitala. Jest to ogrzewany namiot przy SOR (z dostępem do przenośnej toalety). Wejście do
namiotu oznaczone jest dużym czerwonym napisem:
| WYŁĄCZNIE DLA OSÓB Z INFEKCJĄ DRÓG ODDECHOWYCH |
Przy pozostałych wejściach do SOR umieszczone są podobne napisy:
|WYŁĄCZNIE DLA OSÓB BEZ INFEKCJI DRÓG ODDECHOWYCH
Pomieszczenie w którym badany jest pacjent wyposażone jest w:
- _ środki ochrony osobistej (maseczka, gogle, fartuch barierowy, rękawiczki),
« _ termometr (pomiar temperatury na odległość),
« pulsoksymetr,
« dostęp do gazów,
-. aparat do EKG,
. dostęp do pobrania krwi i badań mikrobiologicznych oraz diagnostyki radiologicznej i
laboratoryjnej, zestaw do resuscytacji.
« _ środki do dezynfekcji rąk, narzędzi i powierzchni.
Osoby z zakażeniem dróg oddechowych oczekujące w poczekalni otrzymują i szczelnie zakładają
maseczki na nos i usta. Wyznaczona jest osoba spośród personelu, która koordynuje ruch
pacjentów w w/w pomieszczeniu. Ocena pacjentów przez lekarza przeprowadzana jest w
wyznaczonym gabinecie. Pacjent przechodzący z poczekalni do gabinetu nie ma kontaktu z
pacjentami bez infekcji dróg oddechowych. Przygotowany jest plakat informacyjny dla pacjentów,
wskazujący drogi komunikacji i tryb zgłoszenia osób z infekcją dróg oddechowych (rozwieszony przy
wszystkich wejściach do szpitala). Personel medyczny, ochrona szpitala, pracownicy rejestracji i
szatni udzielają informacji o drodze do SOR i zasadach wstępnej selekcji (z infekcją dróg
oddechowych lub bez). .
Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych przeprowadza w trybie pilnym szkolenia całego personelu, ze
szczególnym uwzględnieniem personelu izby przyjęć /SOR. Przy wejściu do izby przyjęć /SOR
zamontowane są dozowniki z płynem do dezynfekcji rąk w dozownikach uruchamianych bez
kontaktu z dłonią.
Zgodnie z zawiadomieniem Dyrektora Departamentu Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie Agnieszki Gonczaryk —
od 11.03.2020 pacjenci zakażeni lub podejrzani o zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 ,
jednocześnie mający urazy, inne schorzenia oraz kobiety z krótkim terminem do porodu
powinni być hospitalizowane Centralnym Szpitalu Klinicznym Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji przy ul Wołoskiej 137, 02-507 Warszawa
Definicje przypadków zakażenia COVID-19 wg WHO/ECDC i GIS (z dnia 26.02.2020)
Strona 2
Kryteria kliniczne
Grupa A.
Kryteria wymagające dodatkowo spełnienia kryterium epidemiologicznego.
Co najmniej jeden z wymienionych objawów ostrej infekcji układu oddechowego:
e gorączka,
e kaszel,
e duszność.
Grupa B.
Kryteria nie wymagające spełnienia kryterium epidemiologicznego
e osoba hospitalizowana, diagnozowana w kierunku wirusowego zapalenia płuc lub z objawami
ciężkiej infekcji układu oddechowego,
e osoba należąca do ogniska/klastra wirusowego zapalenia płuc o nieznanej etiologii.
Kryteria epidemiologiczne
Każda osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała co najmniej jedno z
następujących kryteriów:
+ miała bliski kontakt z osobą, u której stwierdzono zakażenie COVID-19 (kontakt z
przypadkiem potwierdzonym lub prawdopodobnym).
+ podróżowała/przebywała w regionie, w którym podejrzewa się utrzymującą się szeroko
rozpowszechnioną transmisję COVID-19 ;
+ powróciła z obszaru, w którym podejrzewa się lokalną lub o matym stopniu
rozpowszechnienia transmisję COVID-193 i której stan kliniczny został oceniony przez
lekarza jako wymagający diagnostyki w kierunku COVID-19.
Jako bliski kontakt należy rozumieć:
1. zamieszkiwanie z przypadkiem COVID-19,
2. bezpośredni kontakt fizyczny z przypadkiem COVID-19 (np. podanie ręki),
3. bezpośredni kontakt bez zabezpieczania z wydzielinami osoby z COVID-19 (np. dotykanie
zużytej chusteczki higienicznej, narażenie na kaszel osoby chorej),
4. przebywanie w bezpośredniej bliskości (twarzą w twarz) osoby chorej, w odległości
mniejszej niż 2 m przez ponad 15 minut,
5. przebywanie w tym samym pomieszczeniu co osoba chora COVID-19 w odległości mniejszej
niż 2 m przez co najmniej 15 minut (np. klasie, poczekalni szpitala/przychodni, sali
konferencyjnej,
6. personel medyczny lub inna osoba bezpośrednio opiekująca się chorym z COVID-19 lub
osoba pracująca w laboratorium bezpośrednio z próbkami osób chorych na COVID-19 bez
odpowiedniego zabezpieczania lub w przypadku gdy doszło do uszkodzenia stosowanych
środków ochrony osobistej,
7. kontakt na pokładzie samolotu i innych zbiorowych środków transportu obejmujący osoby
zajmujące dwa miejsca (w każdym kierunku) od osoby z COVID-19, osoby towarzyszące w
podróży lub sprawujące opiekę, członkowie załogi obsługujący sekcję, w której znajduje się
chory (w przypadku ciężkich objawów u osoby z COVID-19 lub jej przemieszczania się za
bliski kontakt należy uznać wszystkich pasażerów znajdujących się w sekcji lub na pokładzie
środka transportu);
Uwaga: Nie jest uznane za kontakt przyjmowanie przesyłek pochodzących z krajów
objętych epidemią.
Strona 3
Definicja bliskiego kontaktu personelu:
» pozostawanie w bezpośrednim kontakcie z pacjentem z podejrzeniem zakażenia
koronawirusem SARS CoV-2, lub w odległości mniejszej niż 2m przez ponad 15 min, BEZ
ODZIEŻY OCHRONNEJ
« prowadzenie rozmowy twarzą w twarz z pacjentem z podejrzeniem zakażenia
koronawirusem SARS CoV-2 w odległości do 1m BEZ ODZIEŻY OCHRONNEJ
Kryteria laboratoryjne
Kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego:
e wykrycie kwasu nukleinowego COVID-19 z materiału klinicznego potwierdzone badaniem
molekularnym ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa.
Kryteria laboratoryjne przypadku prawdopodobnego:
Co najmniej jedno z następujących kryteriów:
e dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów (pan-coronavirus test),
e niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy COVID-19.
Klasyfikacja przypadku:
Podejrzenie przypadku Każda osoba spełniająca kryterium kliniczne grupy A i kryterium
epidemiologiczne lub spełniająca kryterium kliniczne grupy B
Uwaga: spełnienie kryteriów podejrzenia przypadku jest wskazaniem
do przeprowadzenia diagnostyki laboratoryjnej
Przypadek prawdopodobny |Każda osoba spełniająca kryteria podejrzenia przypadku oraz
kryteria laboratoryjne przypadku prawdopodobnego
Przypadek potwierdzony Każda osoba spełniająca kryteria laboratoryjne przypadku
potwierdzonego
Postępowanie po zgłoszeniu pacjenta
do wyznaczonego punktu w izbie przyjęć /SOR
Rejestracja pacjenta
Pracownik rejestracji przeprowadza uproszczony wywiad potwierdzający występowanie u pacjenta
w/w objawów oraz styczność z ogniskiem epidemicznym /osobą zakażoną. Podczas wywiadu
epidemiologicznego należy ustalić również wszystkie osoby, z którymi pacjent miał kontakt. Dane te
mogą będą pomocne przy wdrażaniu kwarantanny, w razie potwierdzenia zakażenia. Wywiad jest
zbierany, w miarę możliwości bez kontaktu bezpośredniego twarzą w twarz (szyba działowa,
komunikator głosowy). Do czasu wyposażenia SOR w te urządzenia, pracownik rejestracji rozmawia
z pacjentem po założeniu maski, gogli ochronnych i fartucha barierowego. Należy spytać o objawy
kliniczne, czas ich występowania oraz styczność w ciągu 14 dni z ogniskiem epidemii lub osobą z
zakażeniem układu oddechowego (ANKIETA WSTĘPNEJ KWALIFIKACJI).
Kolejne kroki
Przy zbieraniu wywiadu pacjent ma szczelnie założoną na usta i nos maskę chirurgiczną.
« _ Jeżeli wstępny wywiad wskazuje na zakażenie lub kontakt z koronawirusem, rejestracja
wzywa personel medyczny, uprzedzając o ryzyku kontaktu z osobą podejrzaną o zakażenie
Strona 4
SARS-CoV-2.
* - Personel medyczny (lekarz, pielęgniarka) zajmujący się pacjentem, jest zabezpieczony
indywidualnymi środkami ochronnymi: maską twarzową (FFP3), okularami typu gogle,
fartuchem barierowym, rękawiczkami ochronnymi.
* Pacjent jest przeprowadzony do pomieszczenia izolacyjnego, w którym podejmowane są
kolejne czynności (pełne badanie podmiotowe i przedmiotowe wykonywane przez lekarza).
Po zbadaniu pacjenta
Po zbadaniu pacjenta, ustala się dalsze postępowanie — tj. wskazania do hospitalizacji i dalszej
diagnostyki w kierunku choroby zakaźnej (m.in. w zależności od wskazań: morfologia, CRP,
prokalcytonina, transaminazy, LDH, RTG kl. piersiowej, saturacja, szybki test w kierunku grypy i
innych patogenów oddechowych):
« - jeśli nie ma wskazań do hospitalizacji, mimo występujących objawów infekcji (inna niż
COVID-19) — pacjent jest kierowany do leczenia domowego z ZLA wystawionym w szpitalu;
jeśli są wskazania do hospitalizacji, należy przesłać pacjenta do oddziału zakaźnego;
* pacjent - oczekując na badania - nie opuszcza wyznaczonej strefy izolacji i ma założoną
maskę, która może być używana maksymalnie przez 1 godzinę; po użyciu maskę należy
usunąć do odpadów zakaźnych (czerwony worek) i założyć pacjentowi świeżą maseczkę, o
ile jest taka potrzeba;
* w pomieszczeniu izolacyjnym bez wentylacji mechanicznej, stosowane jest przepływowe
urządzenie dezynfekujące powietrze dopuszczone do użycia w obecności ludzi
(przepływowa lampa biobójcza UV);
* po opuszczeniu przez pacjenta strefy izolacji, przeprowadza się dezynfekcję pomieszczeń, w
których przebywał pacjent, w szczególności powierzchni dotykowych - środkami
dezynfekcyjnymi o działaniu wirusobójczym (wirus SARS-CoV-2 jest wirusem otoczkowym o
pełnej wrażliwości na podstawowe preparaty biobójcze o spektrum działania
wirusobójczym); skuteczna jest fumigacja pomieszczenia 7% nadtlenkiem wodoru;
* odpady medyczne powstałe podczas opieki nad pacjentem są traktowane jak odpady
medyczne zakaźne i przekazywane w czerwonych workach do utylizacji.
W przypadku podejrzenia /potwierdzenia zakażenia SARS-CoV-2 należy niezwłocznie powiadomić telefonicznie Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego a następnie przesłać zgłoszenie na druku ZLK.
Podsumowanie
Wirus SARS-CoV-2 nie stanowi znacząco większego zagrożenia niż wirus grypy sezonowej A/H1N1,
większość pacjentów choruje łagodnie, ale jeśli dojdzie do niekontrolowanej transmisji, masowych
zachorowań i zwiększonej liczby ciężkich przypadków — spowoduje to zablokowanie systemu opieki
zdrowotnej i wielu innych gałęzi gospodarki. Dlatego należy podejmować wszelkie działania,
mające na celu spowolnienie rozwoju epidemii. Najważniejsze cele postępowania obejmują:
e szybkie rozpoznanie;
e izolację zakażonych;
e kwarantannę osób z kontaktu;
e prewencję zakażeń wtórnych u personelu medycznego i osób z otoczenia chorego.
W pracy z pacjentem z podejrzeniem / potwierdzonym zakażeniem koronawirusem, personel musi
przestrzegać restrykcyjnie zasad izolacji kropelkowej, z wykorzystaniem indywidualnych środków
ochrony oraz dezynfekcji rąk.
Strona 5
RADOMSKI SZPITAL
ANKIETA WSTĘPNEJ KWALIFIKACJI
ERA EA EE - ER ią 20 z
NAZWISKO I IMIĘ PACJENTA
PESEL |
NUMET TELEFONU DO KONTAKTU
ADRES E-MAIL PE
Czy w ciągu ostatnich 14 dni przebywał(a) Pan(i)
za granicą w rejonie epidemicznego występowania
koronawirusa?
OTAK ONI
Czy w ciągu ostatnich 14 dni miał(a) Pan(i)
kontakt z osobą u której potwierdzono zakażenie
koronawirusem (SARS CoV-2)?
OTAK ONI
O gorączka powyżej 38 st.C
O kaszel
O uczucie duszności (trudności w
nabraniu powietrza)
Czy występują u Pana(i) następujące objawy?
Inne istotne według Pana(i) informacje:
Adnotacje personelu szpitala:
Ciepłota ciała ..........st. C (powyżej 38stC podejrzenie)
Liczba oddechów ............... /min (powyżej 20/min podejrzenie)
Saturacja mierzona pulsoksymetrem przy oddychaniu powietrzem atmosferycznym sO2 .........%
(poniżej 95% podejrzenie)
Inne (np. prokalcytonina niska w zakażeniu SARS-CoV-2):
Decyzja lekarza SOR dotycząca pacjenta:
Strona 6
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY |
im. dr Tytusa Chałubińskiego
26-610 Radom, ul. Lekarska 4 tel. 48-361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
tel. 48-361-54-73 e-mail: pseQrszs.regiony.pl
KOORDYNATOR HIGIENY I EPIDEMIOLOGII SZPITALNEJ tel. 48-361-57-86
Radom 13.03.2020
Kierownicy jednostek organizacyjnych
Radomskiego Szpitala Specjalistycznego
SARS-CoV-2 środki ochrony osobistej dla personelu medycznego
W związku ze zgłaszanymi przez personel szpitala licznymi wątpliwościami dotyczącymi sposobu ochrony
w czasie pracy z pacjentem podejrzanym o zakażenie koronawirusem, przypominam że zgodnie z
zaleceniami WHO, środki ochrony osobistej dla personelu medycznego powinny być stosowane
racjonalnie, z uwzględnieniem rodzaju i miejsca wykonywanych czynności.
Personel medyczny zaangażowany w bezpośrednią opiekę nad pacjentami z COVID-19 powinien
stosować następujące środki ochrony osobistej:
e - jednorazowy fartuch (z włókniny, niewsiąkający),
e jednorazowe rękawiczki,
e _ jednorazowa maska chirurgiczna,
e ochrona oczu (okulary, gogle lub osłona twarzy/przyłbica);
UWAGA: Według CDC, maski chirurgiczne stanowią akceptowalną alternatywę dla masek FFP2, N95 w
przypadku ich ograniczonej dostępności; zapasy środków ochrony indywidualnej dla personelu
medycznego są ograniczone (w skali globalnej, jak krajowej).
Personel medyczny zaangażowany w wykonywanie procedur przy pacjencie z COVID-19, w czasie których
możliwe jest wytwarzanie aerozolu (np. intubacja dotchawicza, wentylacja nieinwazyjna, tracheostomia,
resuscytacja krążeniowo-oddechowa, wentylacja manualna przed intubacją, bronchoskopia) powinien
stosować następujące środki ochrony osobistej:
e jednorazowy fartuch (z włókniny, niewsiąkający),
e jednorazowe rękawiczki,
e maski z filtrem FFP2, N95 lub równoważny standard (należy unikać stosowania tych masek dłużej
niż 4 godziny, jedna maska może być stosowana podczas opieki nad różnymi pacjentami z tym
samym rozpoznaniem),
e ochrona oczu, (okulary, gogle lub osłona twarzy/przyłbica).
UWAGA: Personel medyczny powinien stosować sprzęt jednorazowego użytku (maski, rękawiczki,
fartuchy). W przypadku wielorazowego sprzętu służącego do ochrony oczu (gogle, okulary, osłony
twarzy/przyłbice) — należy go po użyciu zdezynfekować i umyć.
Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) przypomina, że ludzkie koronawirusy, w tym
koronawirus COVID-19 najczęściej rozprzestrzeniają się drogą kropelkową, gdy zarażona osoba kaszle lub
kicha. Koronawirus może też rozprzestrzeniać się przez dotykanie obiektów lub powierzchni, które
zostały wystawione na działanie wirusa, a następnie dotknięcie ust, nosa lub oczu. Ludzkie koronawirusy
(SARS i MERS, COVID-19) mogą przeżyć na powierzchniach plastikowych, metalowych czy szklanych
zwykle dość krótko (0,5 do 2 godzin), ale obserwowano ich przeżycie nawet do dziewięciu dni. Szanse na
przeżycie koronawirusa na powierzchni przedmiotu maleją w temperaturze 30-402C. W przypadku
większości badanych koronawirusów zdolność przeżycia malała praktycznie do zera w starciu z
detergentami. Środki dezynfekujące zawierające 62-71% etanolu, 0,5% nadtlenku wodoru (woda
utleniona) lub 0,1% podchlorynu sodu są w stanie inaktywować wirusy w ciągu minuty.
STRONA 1z 1
RADOMSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY - ZESPÓŁ KONTROLI ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
UWNYF. LULU Io" use Am
HIGIENY I EPT 10Ł0! > w
Prasałek
Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego
Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych
wersja 24-03-2020
Robert Flisiak, Andrzej Horban, Jerzy Jaroszewicz, Dorota Kozielewicz, Małgorzata
Pawłowska, Miłosz Parczewski, Anna Piekarska, Krzysztof Tomasiewicz, Dorota
Zarębska-Michaluk.
1. Wstęp
Pierwsze ogniska zachorowań na chorobę znaną obecnie jako COVID-19 zostały
odnotowane w grudniu 2019 w Wuhan w Chinach. Czynnikiem etiologicznym okazał się nowy
betakoronawirus obecnie znany pod nazwą SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory Syndrome
Corona Virus-2). Po rozprzestrzenieniu się epidemii na wszystkie kontynenty, Światowa
Organizacja Zdrowia ogłosiła w dniu 11 marca 2020 pandemię COVID-19. Koronawirusy
(CoVs) są grupą otoczkowych wirusów zwierających jednoniciowy RNA o dodatniej
polaryzacji. Dotychczas stwierdzano 6 gatunków CoVs patogennych dla człowieka (HCoVs),
które powodowały zakażenia dróg oddechowych. Dwa z nich SARS-CoV oraz MERS-CoV
były w ostatnich 20 latach przyczyną szerzących się na cały świat lub lokalnych epidemii,
których rozprzestrzenianie ograniczono metodami kontroli sanitarno-epidemiologicznej.
Przenoszenie SARS-CoV-2 odbywa się droga kropelkową, oraz przez zanieczyszczone
przedmioty i powierzchnie. Wirus jest obecny w wielu płynach ustrojowych (wydzielina z nosa
i gardła, plwocina, stolec, łzy, krew). Średni okres inkubacji COVID-19 wynosi 5 dni, ale może
sięgać do 14 dni. Czeste są postacie o przebieguu bezobjawowym i łagodnym z gorączką,
kaszlem oraz dusznością. W bardziej zaawansowanych postaciach pojawiają się
śródmiąższowe zmiany zapalne w płucach. W ciężkich postaciach klinicznych, pod koniec
pierwszego tygodnia od wystąpienia pierwszych objawów dochodzi do rozwoju objawów ostrej
niewydolności oddechowej, która postępując doprowadza do niewydolności wielonarządowej
i zgonu chorego. Śmiertelność od 0 do 8% jest zróżnicowana w poszczególnych krajach i zależy
od jakości opieki zdrowotnej ze szczególnym uwzględnieniem wyposażenia i dostępności
oddziałów intensywnej terapii, ale być może także wielu nie poznanych czynników
genetycznych człowieka i/lub zmienności genetycznej wirusa. Leczenie etiotropowe o wartości
potwierdzonej w badaniach klinicznych nie jest dostępne. Podejmowane są próby stosowania
leków zarejestrowanych dotychczas w innych wskazaniach, ale ich skuteczność nie została
potwierdzona. Podjęto prace na szczepionkami, które mogą przynieść efekt nie wcześniej niż
w roku 2021.
2. Minimalne wymagania dla oddziału hospitalizującego zakażenia SARS-CoV-2
* Izba Przyjęć zamknięta dla innych chorych — dedykowana wyłącznie chorym kierowanym
z podejrzeniem zakażenia SARS-CoV-2.
« Poczekalnia Izby Przyjęć zapewniająca przebywanie osób w odległości przynajmniej 2
metrów [CDC]; w przypadku trudności z wygospodarowaniem takich pomieszczeń
celowe jest przygotowanie ogrzewanych namiotów przed wejściem do budynku.
* Zabezpieczenie w PPE — osobiste wyposażenie zabezpieczające:
o kombinezony lub fartuchy wodoodporne z długim rękawem
o gogle lub przyłbice
W
—
3.2.
o maski FFP-2 lub FFP-3
o rękawice (optymalnie nitrylowe)
o czepki i ochraniacze na stopy w przypadku stosowania fartuchów wodoodpornych
Oddział Intensywnej Terapii w strukturach szpitala lub stanowiskami intensywnej terapii
w strukturach oddziału chorób zakaźnych lub czasowo zaadaptowane pomieszczenia
oddziału zakaźnych zabezpieczone w respiratory i ECMO z obsadą anestezjologiczną.
Całodobowa możliwość wykonywania CT lub zdjęć rtg płuc lub USG płuc.
Dostęp do pracowni diagnostyki molekularnej umożliwiający otrzymywanie wyników
maksymalnie w ciągu 24 godzin od pobrania, optymalnie do 8 godzin (w celu
wykluczenia zakażenia w warunkach Izby Przyjęć)
Wyraźne oznakowanie dojścia do Izby Przyjęć zakaźnej ograniczające możliwość
krzyżowania się dróg zakażeń.
Diagnostyka
. Diagnostyka molekularna z zastosowaniem techniki PCR czasu rzeczywistego (RT
PCR) jest podstawą rozpoznania aktywnego zakażenia SARS-CoV-2. Badaniu
wykrywającemu materiał genetyczny wirusa powinny zostać poddane osoby spełniające
kryteria przypadku podejrzanego COVID-19 (patrz dalej).
Metody serologiczne wykrywające przeciwciała anty-SARS-CoV-2. W celach
diagnostycznych powinny być to testy wykrywające wyłacznie przeciwciała klasy IgM.
Jeżeli są to testy IgM/1gG należy pamiętać że wynik dodatni może świadczyć o
przebytym, nie aktywnym zakażeniu. Ujemne wyniki badań serologicznych nie
wykluczają zakażenia SARS-CoV-2, gdyż czas opóźnienia produkcji przeciwciał może
wynosić >7 dni. Wyniki badań serologicznych nie powinny być wykorzystywane jako
podstawa do diagnozowania, wykluczania zakażenia SARS-CoV-2 lub do informowania
o stanie zakażenia. Wyniki dodatnie mogą być spowodowane przebytą lub
trwającą infekcją szczepami koronawirusa innymi niż SARS-CoV-2, takimi jak
koronawirus HKU1, NL63, OC43 lub 229E. Aby ostatecznie wykluczyć lub potwierdzić
zakażenie SARS-CoV-2 należy wykonać badanie z zastosowaniem diagnostyki
molekularnej techniką RT PCR.
Badanie serologicznymi testami można stosować w celu zmniejszanie ryzyka
kontaminacji oddziałów zabiegowych u pacjentów bez objawów ostrej infekcji dróg
oddechowych kwalifikowanych do hospitalizacji z przyczyn nagłych; w przypadku
wyniku dodatniego izolacja w miejscu postawienia podejrzenia konieczne jest zawsze
potwierdzenie metodą molekularną.
Testowanie metodami serologicznymi na życzenie, w obecnej sytuacji epidemiologicznej
(24 marca 2020) nie powinno być stosowane ze względu na znaczne obciążenia
laboratoriów. W sytuacji gdy dostępność do laboratoriów wykonujących badania RT PCR
poprawi się testowanie serologiczne na życzenie może być zasadne ze względów
epidemiologicznych, ale wyłącznie metodami wykrywającymi przeciwciała klasy IgM.
3.3 Szybki test molekularny
Zarejestrowany ostatnio przez FDA szybki test molekularny do diagnostyki SARS-CoV-2
wymaga systemu diagnostycznego, który w ostatnich latach doskonale się sprawdził w
diagnostyce wielu zakażeń (w tym HCV i grypy). Wykonywanie badań szybkimi testami
molekularnymi może być szczególnie przydatne w Izbach Przyjęć Oddziałów Zakaźnych i
w SOR.
4. Kryteria rozpoznania COVID-19
4.1. Przypadek podejrzany
Podstawą do postawienia podejrzenia COVID-19, uzasadniającego wykonanie badań
wykrywających materiał genetyczny SARS-CoV-2 jest spełnienie warunków zawartych w
punkcie A iB:
A.
Ostra infekcja dróg oddechowych o nagłym początku i przynajmniej jednym z objawów:
gorączka, kaszel, duszność lub wykrycie przeciwciał w badaniu serologicznym:
B.
a) wywiad podróży lub pobytu w ostatnich 14 dniach licząc od poczatku choroby do
kraju/regionie w którym odnotowano lokalną transmisję zakażenia SARS-CoV-2
lub
b) bliski kontakt z potwierdzonym lub prawdopodobnym przypadkiem COVID-19 w
ostatnich 14 dniach
lub
c) ciężki stan wymagający hospitalizacji przy braku innej etiologii mogącej tłumaczyć obraz
kliniczny
Jeżeli jednak zostanie udokumentowana transmisja lokalna na danym obszarze, to wówczas
wymagane jest spełnienie tylko warunków zawartych w punkcie A. Oznacza to, że wszyscy
pacjenci z objawami ostrej infekcji oddechowej stwierdzanej podczas pierwszego kontaktu z
opieką zdrowotną (w podstawowej opiece zdrowotnej lub w szpitalu o jakimkolwiek profilu)
powinni być traktowani jako przypadki podejrzane, a więc poddani badaniu
potwierdzającemu zakażenie.
4.2. Przypadek prawdopodobny
Rozpoznanie COVID-19 jest prawdopodobne gdy u osoby z objawami ostrej infekcji
oddechowej wynik badania materiału genetycznego SARS-CoV-2 przeprowadzonego
techniką RT PCR jest wątpliwy lub niejednoznaczny, lub gdy wynik badania RT PCR
materiału genetycznego koronawirusów (pan-coronavirus test) jest dodatni.
4.3. Przypadek potwierdzony
Każda osoba z laboratoryjnym potwierdzeniem zakażenia SARS-CoV-2 techniką RT-PCR
niezależnie od obecności objawów klinicznych.
5. Obraz kliniczny i postępowanie
5.1. Postać bezobjawowa lub łagodna
e brak objawów lub łagodne dolegliwości ze strony górnych dróg oddechowych
(gorączka, kaszel lub duszność), którym mogą czasem towarzyszyć bóle głowy,
mięśni, nudności, wymioty, biegunka.
e stabilny stan kliniczny
Diagnostyka:
Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje górnych
dróg oddechowych
Monitorowanie kliniczne:
e Ocena lekarska kliniczna 2-3 razy dziennie i ocena parametrów życiowych
(temperatura, ciśnienie tętnicze, tętno, liczba oddechów, skala Glasgow) 2-3 razy
dziennie.
* - Pulsoksymetria 2-3 razy dziennie; celem jest utrzymanie SpO» >94%.
Monitorowanie wirusologiczne:
* badanie wymazów z nosa i gardła w kierunku SARS-CoV-2 techniką RT-PCR po 10-
12 dniach (u dzieci po 14) dniach od wystąpienia objawów, a w przypadku pacjentów
bezobjawowych po upływie 10-12 (u dzieci do 14) dni od pobrania wymazu
wykazującego po raz pierwszy zakażenie.
* W przypadku wyniku ujemnego pierwszego badania kontrolnego, wykonuje się drugie
badanie kontrolne po przynajmniej 24 godzinach.
* Po uzyskaniu dwukrotnego wyniku ujemnego pacjenta można zwolnić z izolacji oraz z
hospitalizacji o ile stan kliniczny pozwala.
« Jeśli którykolwiek z dwóch wyników badania kontrolnego jest dodatni należy
powtarzać badania w odstępach 7 dniowych do uzyskania negatywizacji.
Badania obrazowe:
© nie są konieczne
e w przypadku utrzymującego się kaszlu i/lub wykazania objawów wskazujących na
zajęcie płuc wskazane rutynowe badanie rtg lub CT płuc.
Leczenie: wyłącznie objawowe.
5.2. Postać stabilna z objawami ze strony układu oddechowego i/lub ogólnoustrojowymi
(klasyfikacja MEWS: punktacja <3, tabela 1)
* Pacjenci demonstrują typowe objawy COVID-19. Ze względu na ryzyko pogorszenia
stanu klinicznego wymagają monitorowania i działań przyspieszających eliminację
zakażenia SARS-CoV-2.
wyczerpanie, astenia, gorączka > 389C i kaszel,
kliniczne i radiologiczne cechy zajęcia płuc
e brak klinicznych lub laboratoryjnych cech niewydolności oddechowej
« wymaga hospitalizacji ze względu na ryzyko progresji choroby.
Diagnostyka:
e Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje
górnych dróg oddechowych.
e Wymazy w kierunku zakażeń w bakteryjnych górnych dróg oddechowych (unikać
procedur generujących aerozol — ryzykownych dla personelu)
e W przypadku utrzymującej się gorączki >389C wykonać posiewy z krwi.
Monitorowanie kliniczne:
* Ocena lekarska kliniczna i ocena parametrów życiowych (temperatura, ciśnienie
tętnicze, tętno, liczba oddechów, skala Glasgow) 2-3 razy dziennie
e - Pulsoksymetria 2-3 razy dziennie; celem jest utrzymanie SpO> >94%.
e Ocena równowagi kwasowo-zasadowej, zwłaszcza w 5-7 dobie od wystąpienia
objawów lub w przypadku nagłego pogorszenia stanu klinicznego.
Monitorowanie wirusologiczne: jak w postaciach bezobjawowych i łagodnych
Badania obrazowe:
* Rtg płuc stanowi podstawę identyfikacji zmian w płucach, może być wykonywane z
wykorzystaniem urządzeń przenośnych.
* Tomografia komputerowa (bez kontrastu) posiada wysoką czułość w wykrywaniu
zmian śródmiąższowych, wartościowa wraz z oceną równowagi kwasowo-zasadowej
w przewidywaniu pogorszenia.
« Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje
górnych dróg oddechowych.
e Wymazy w kierunku zakażeń w bakteryjnych górnych dróg oddechowych (unikać
procedur generujących aerozol — ryzykownych dla personelu)
«W przypadku utrzymującej się gorączki >389C wykonać posiewy z krwi
* Pogłębienie diagnostyki zależnie od obrazu klinicznego (np. w kierunku HIV)
Monitorowanie kliniczne i laboratoryjne:
e Ścisłe monitorowanie kliniczne i ocena parametrów życiowych (temperatura, ciśnienie
tętnicze, tętno, liczba oddechów, skala Glasgow, SpO2)
e Ocena równowagi kwasowo-zasadowej, zwłaszcza w 5-7 dobie od wystąpienia
objawów lub w przypadku nagłego pogorszenia stanu klinicznego.
* Monitorowanie D-dimerów, ferrytyny, fibrynogene, białka C-reaktywnego,
triacylogliceroli, dehydrogenaza mleczanowa, IL-6.
e Konsultacja specjalisty intensywnej terapii.
Monitorowanie wirusologiczne: jak w postaciach bezobjawowych i łagodnych
Badania obrazowe:
* Rig płuc stanowi podstawę identyfikacji zmian w płucach, może być wykonywane z
wykorzystaniem urządzeń przenośnych.
«_ Tomografia komputerowa (bez kontrastu) posiada wysoką czułość w wykrywaniu
zmian śródmiąższowych i ocenie dynamiki ich zmian. Powinna być wykonywana u
każdego pacjenta w tym stadium choroby. Badanie z kontarstem powinno być
wykonywane tylko w przypadku różnicowania (np. z zatorowścią płucną).
e USG płuc może być łatwą metodą wczesnej detekcji zapalenia płuc bezpośrednio w
Izbie Przyjęć.
* Echokardiografia wskazana w przypadku podejrzenia ostrej nieywdolności serca w
wyniku niewydolności oddechowej
Leczenie podstawowe:
Ze względu na niewystarczające dane wynikające z braku kompletnych badań klinicznych
wymaganych zwykle przy rejestracji leku do stosowania w określonym wskazaniu, decyzje o
leczeniu podstawowym powinny być podejmowane indywidualnie przez lekarza
prowadzącego terapię. W oparciu o niepełną wiedzę i dostępność leków w terapii można
rozważyć:
« Remdesivir, dożylnie, raz dziennie, dawka nasycająca 200 mg, potem dawka
podtrzymująca 100 mg prze 10 dni lub (jeśli Remdesivir nie jest dostępny)
Lopinawir/ritonawir, doustnie 400/100mg co 12 godzin, 28 dni
plus
* Chlorochina, doustnie, zwykle 250 mg (w uzasadnionych przypadkach 500 mg) co 12
godzin, 7-10 dni (nie dłużej niż 10 dni) lub Hydroksychlorochina, doustnie, dawka
nasycająca 400 mg co 12 godzin, dawka podtrzymująca 200 mg co 12 godzin, 10 dni.
plus
* Tocilizumab (u osób z podwyższonym stężeniem IL-6), dożylnie 8 mg/kg
(maksymalnie 800 mg) w pojedynczej dawce (jednogodzinny wlew), przy braku
poprawy druga dawka może być powtórzona po 8-12 godzinach.
Leczenie alternatywne:
* Możliwe jest stosowanie innych leków o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym i
sprawdzonym profilu bezpieczeństwa (badanie kliniczne przynajmniej 2 fazy lub
eksperyment medyczny z lekiem stosowanym w innym wskazaniu).
e Nie zaleca się stosowania leków, których rzekomą skuteczność sprawdzono w oparciu
o opisy przypadków, lub pojedyncze doniesienia nie potwierdzone innymi badaniami.
e USG płuc może być łatwą metodą wczesnej detekcji zapalenia płuc bezpośrednio w
Izbie Przyjęć.
Leczenie podstawowe:
Ze względu na niewystarczające dane wynikające z braku kompletnych badań klinicznych
wymaganych zwykle przy rejestracji leku do stosowania w określonym wskazaniu, decyzje o
leczeniu podstawowym powinny być podejmowane indywidualnie przez lekarza
prowadzącego terapię. W oparciu o niepełną wiedzę i dostępność leków w terapii można
rozważyć:
e Lopinawir/ritonawir, doustnie 400/100mg co 12 godzin, 14 dni
plus
e Chlorochina, doustnie, zwykle 250 mg (w uzasadnionych przypadkach 500 mg) co 12
godzin, 7-10 dni (nie dłużej niż 10 dni) lub Hydroksychlorochina, doustnie, dawka
nasycająca 400 mg co 12 godzin, dawka podtrzymująca 200 mg co 12 godzin, 10 dni.
e Możliwe jest stosowanie innych leków o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym i
sprawdzonym profilu bezpieczeństwa (badanie kliniczne przynajmniej 2 fazy lub
eksperyment medyczny z lekiem stosowanym w innym wskazaniu).
© Nie zaleca się stosowania leków, których rzekomą skuteczność sprawdzono w oparciu
o opisy przypadków, lub pojedyncze doniesienia nie potwierdzone innymi badaniami.
Leczenie wspomagające:
© Ewentualnie antybiotykoterapia w oparciu o antybiogram lub empiryczna o szerokim
spektrum,
e Leczenie objawowe
« Zapewnienie dostępu do tlenoterapii, aby była możliwa w przypadku pogorszenia
stanu klinicznego.
Tabela 1
Zmodyfikowana Punktacja Wczesnego Ostrzegania (Modified Early Warning Score -
MEWS)
Punkty 3 2 1 0 1 2 3
częstość oddechów (min”') <8 9-14 15-20 21-29 > 29
tętno (min!) <40 41-50 51-100 | 101-110 | 111-129 > 129
skurczowe ciśnienie tętnicze <70 71-80 81-100 | 101-199 > 200
(mmHg)
wydalanie moczu (ml/kg/h) Nil < 0.5
Ciepłota ciałą (*C) <35 | 35.1-36 | 36.1-38 |38.1-38.5| > 38.6
Objawy neurologiczne Świadomy | Reagujący | Reagujacy| Brak
na głos na ból realcji
5.3. Pacjent z niewydolnością oddechową, klinicznie niestabilny
(klasyfikacja MEWS: punktacja 3-4, tabela 1)
« Pacjent demonstruje ostre objawy zajęcia układu oddechowego wymagający ścisłego
monitorowania zwłaszcza między 5 a 7 dniem od wystąpienia pierwszych objawów w
celu ewentualnego zapewnienia intensywnej opieki medycznej.
e Kliniczne i/lub laboratoryjne objawy pogorszenie wydolności oddechowej i wymiany
gazowej (zaburzenia oddychania, duża częstośc oddechów, duszność, niskie
obwodowe SpO> <90%)
Diagnostyka
Leczenie wspomagające:
* Ewentualnie antybiotykoterapia w oparciu o antybiogram lub empiryczna o szerokim
spektrum,
e Leczenie objawowe
* - Zapewnienie dostępu do tlenoterapii, aby była możliwa w przypadku pogorszenia
stanu klinicznego.
e Tlenoterapia
e Nawodnienie dożylne
e Glikokortykoidy w przypadku pogorszenia funkcji oddechowej (konieczne zwłaszcza
gdy stosowany jest Tocilizumab):
o Methylprednizolon, dożylnie | mg/kg dziennie przez 5 dni, potem 40 mg
dziennie przez 3 dni, następnie 10 mg dziennie przez 2 dni,
lub
o Deksametazon, dożylnie 20 mg dziennie przez 5 dni, potem 10 mg dziennie
przez 3 dni, następnie 5 mg dziennie przez 2 dni.
5.4. Pacjent w stanie krytycznym (ARDS)
(klasyfikacja MEWS: punktacja >4, tabela 1)
Pacjent w ciężkim stanie związanym z głęboką niewydolnością oddechową i upośledzeniem
innych funkcji życiowych:
* Zespół ostrej niewydolności oddechowej (acute respiratory distress syndrome;
ARDS).
« Hypotensja i wstrząs
e Niewydolność wielonarządowa
e Zaburzenia świadomości
Diagnostyka
« - Badania w kierunku grypy i/lub innych patogenów odpowiedzialnych za infekcje
górnych dróg oddechowych.
* Wymazy w kierunku zakażeń w bakteryjnych górnych dróg oddechowych (unikać
procedur generujących aerozol — ryzykownych dla personelu)
* W przypadku utrzymującej się gorączki >389C wykonać posiewy z krwi
* Pogłębienie diagnostyki zależnie od obrazu klinicznego (np. w kierunku HIV)
Monitorowanie kliniczne i laboratoryjne:
e Ścisłe monitorowanie w warunkach OIT
e _ Badanie wymazów z nosa i gardła w kierunku SARS-CoV-2 techniką RT-PCR do
czasu negatywizacji.
* Ocena równowagi kwasowo-zasadowej, zwłaszcza w 5-7 dobie od wystąpienia
objawów lub w przypadku nagłego pogorszenia stanu klinicznego.
e Monitorowanie D-dimerów, ferrytyny, fibrynogene, białka C-reaktywnego,
triacylogliceroli, dehydrogenaza mleczanowa, IL-6.
Badania obrazowe:
* Tomografia komputerowa (bez kontrastu) posiada wysoką czułość w wykrywaniu
zmian śródmiąższowych i ocenie dynamiki ich zmian. Powinna być wykonywana u
każdego pacjenta w tym stadium choroby. Badanie z kontarstem powinno być
wykonywane tylko w przypadku różnicowania (np. z zatorowścią płucną).
e Echokardiografia wskazana w przypadku podejrzenia ostrej nieywdolności serca w
wyniku niewydolności oddechowej
Leczenie podstawowe:
Ze względu na niewystarczające dane wynikające z braku kompletnych badań klinicznych
wymaganych zwykle przy rejestracji leku do stosowania w określonym wskazaniu, decyzje o
leczeniu podstawowym powinny być podejmowane indywidualnie przez lekarza
prowadzącego terapię. W oparciu o niepełną wiedzę i dostępność leków w terapii można
rozważyć:
e Remdesivir, dożylnie, raz dziennie, dawka nasycająca 200 mg, potem dawka
podtrzymująca 100 mg prze 10 dni lub (jeśli Remdesivir nie jest dostępny)
Lopinawir/ritonawir, doustnie 400/100mg co 12 godzin, 28 dni
plus
e Chlorochina, doustnie 500 mg co 12 godzin, 7-10 dni lub Hydroksychlorochina,
doustnie, dawka nasycająca 400 mg co 12 godzin, dawka podtrzymująca 200 mg co 12
godzin, 10 dni.
plus
e Tocilizumab, dożylnie 8 mg/kg (maksymalnie 800 mg) w pojedynczej dawce
(jednogodzinny wlew), przy braku poprawy druga dawka może być powtórzona po 8-
12 godzinach.
Leczenie alternatywne:
e Możliwe jest stosowanie innych leków o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym i
sprawdzonym profilu bezpieczeństwa (badanie kliniczne przynajmniej 2 fazy lub
eksperyment medyczny z lekiem stosowanym w innym wskazaniu).
e Nie zaleca się stosowania leków, których rzekomą skuteczność sprawdzono w oparciu
o opisy przypadków, lub pojedyncze doniesienia nie potwierdzone innymi badaniami.
Leczenie wspomagające:
e Wczesna wentylacja mechaniczna
e ECMO w przypadku opronej hypoksemi, niezależnie on inwazyjnej wentylacji
mechanicznej
e Ewentualnie antybiotykoterapia w oparciu o antybiogram lub empiryczna o szerokim
spektrum,
e Glikokortykoidy (konieczne zwłaszcza gdy stosowany jest Tocilizumab):
o Methylprednizolon, dożylnie I mg/kg dziennie przez 5 dni, potem 40 mg
dziennie przez 3 dni, następnie 10 mg dziennie przez 2 dni,
lub
o Deksametazon, dożylnie 20 mg dziennie przez 5 dni, potem 10 mg dziennie
przez 3 dni, następnie 5 mg dziennie przez 2 dni.
6. Leki o potencjalnym działaniu przeciwwirusowym lub przeciwzapalnym, których
zastosowanie można rozważyć
6.1. Favipiravir - rejestracja dla grypy w Japonii, brak badań dla SARS-CoV-2
6.2. Ruxolitinib — rejestracja EMA we włóknieniu szpiku i czerwienicy prawdziwej;
planowane badania w COVID-19
6.3. Oseltamiwir - rejestracja EMA dla grypy, brak jednoznacznych badań dla SARS-
CoV-2; nie można wykluczyć że poprawa stanu klinicznego była wynikiem
eliminacji wirusa grypy w koinfekcji.
6.4. Opaganib - przygotowania do badań fazy 2
6.5. Verdinexor — przygotowania do badań fazy 2
Więcej informacji o lekach w badaniach jest na stronie:
https://www.cebm.net/oxford-covid-19/covid-19-registered-trials-and-analysis/
7. Leki nie posiadające wystarczających powtarzalnych wyników skuteczności wobec
SARS-CoV-2
10.
7.1. Azytromycyna - dostępne dane wskazują na możliwy słaby nieswoisty efekt
przeciwzapalny. Aktualnie nie są prowadzone randomizowane badania kliniczne we
wskazaniu COVID-19 z azytromycyną. Azytromycyna może być rozważana do
stosowania w COVID-19 w sytuacjach uzasadnionych towarzyszącymi zakażeniami
bakteryjnymi na zasadach dotyczących antybiotykoterapii.
Konieczność uzyskania zgody Komisji Bioetycznej
8.1. W związku z brakiem wskazania COVID-19 lub zakażenia SARS-CoV-2 w
Charakterystyce Produktu Leczniczego, konieczne jest uzyskanie zgody Komisji
Bioetycznej do stosowania w warunkach eksperymentu medycznego następujących
leków:
8.1.1. Lopinawir/ritonawir
8.1.2. Hydroksychlorochina
8.1.3. Remdesiwir
8.1.4. Tocilizumab
8.2. Leki wymienione w punkcie 6 mogą być rozważane do stosowania w ramach badań
klinicznych, wczesnego dostępu lub „compassionate use”. W takich przypadkach
poza innymi wymogami administracyjnymi konieczne jest uzyskanie zgody Komisji
Bioetycznej, która powinna zostać poinformowana o stanie wiedzy na temat
skuteczności leku w COVID-19.
Interakcje lekowe
Przy kojarzeniu różnych opcji terapeutycznych należy zwracach uwagę na potencjalne
interakcje między lekami. Podejmując decyzję można kierować się informacjami
zawartymi na stronie: http://www.covid19-druginteractions.org/
Piśmiennictwo
10.1. Nicatri E i wsp. National Institute for the Infectious Diseases *L. Spallanzani”,
IRCCS. Recommendations for COVID-19 clinical management. Infectious Disease
Reports 2020; doi: 10.4081/idr.2020.8543
10.2. Clinical management of severe acute respiratory infection (SARI) when
COVID-19 disease is suspected: Interim guidance. WHO; 13 march 2020, version 1.2
10.3. https://www.ecdc.europa.eu/en
10.4. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/
10.5. https://www.cebm.net/oxford-covid-19/covid-19-registered-trials-and-analysis/
10.6. http://www.covid19-druginteractions.org/
10.7. Arechin — charakterystyka produktu leczniczego
10.8. Kaletra — charakterystyka produktu leczniczego
10.9. Plaquenil — charakterystyka produktu leczniczego
10.10. RoActerma — charakterystyka produktu leczniczego
10.11. Jakavi — charakterystyka produktu leczniczego
Zał. Nr1
Definicja podejrzanego o zakażenie 2019-nCoV
(27-01-2020 g. 14:30)
1. Za przypadki podejrzane o zakażenie lub zachorowanie wywołane 2019-nCoV należy uznać
przypadki, które charakteryzują się:
1.
1)
2)
3)
Objawami infekcji dróg oddechowych, tj.:
temperatura ciała obecnie lub w wywiadzie >387C
występowanie jednego lub więcej objawów choroby układu oddechowego (np.
kaszel, trudności w oddychaniu, duszność, radiologiczne cechy obustronnego
zapalenia płuc i/lub zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ang. acute respiratory
distress syndrome (ARDS)) bez innej znanej etiologii całkowicie wyjaśniającej wyżej
wymienione objawy kliniczne choroby
związkiem z odbytą podróżą lub zamieszkiwaniem w mieście Wuhan, prowincja
Hubei, Chiny, w ciągu ostatnich 14 dni przed wystąpieniem objawów klinicznych
choroby.
li. Ogólne zasady postępowania służb medycznych w przypadku podejrzenia 2019-nCoV:
L
Pacjent manifestujący objawy powinien być hospitalizowany w oddziale zakaźnym
(obserwacyjno-zakaźnym) z zapewnieniem warunków izolacji oddechowej i ścisłego
reżimu sanitarnego.
Każdą informację o stwierdzonym przypadku, podejrzanym 0 zakażenie
2019-nCoV należy w trybie natychmiastowym zgłosić do właściwego, ze względu na
miejsce podejrzenia, Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego lub innego
organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Personel medyczny mający bezpośrednią styczność z osobą podejrzaną, w tym
lekarze konsultujący, powinni być zabezpieczeni w środki ochrony indywidualnej
jednorazowego użycia.
.0. Z: vl
F krok PRETORA
im. Dr. Tytusa kogo w Radomiu
lek. Gajda
Radomski Szpital Specjalistyczny
im. dr. Tytusa Chałubińskiego
R 26-610 Radom, ul. Lekarska 4, tel. 48 361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
Zał.Nr. 2
Algorytm postępowania w przypadku zgłoszenia się chorego z objawami zakażenia dróg
oddechowych mogącemu odpowiadać zakażeniu wirusem 2019-nCoV
Prawdopodobny scenariusz zdarzenia: Pacjent samodzielnie zgłasza się do SOR/lzby
Przyjęć i ma objawy chorobowe:
Zasady:
1. Lekarz w lzbie Przyjęć zawiadamia Dyrektora Szpitala i Ordynatora Oddziału
Obserwacyjno-Zakaźnego,
2. W Izbie Przyjęć Zbierany jest tylko krótki wywiad zgodnie z załącznikiem 1. Nie
wykonuje się badania fizykalnego.
3. Lekarz, który odebrał powyższe zgłoszenie zawiadamia Powiatowe Centrum
Zarządzania Kryzysowego, Powiatowego Inspektora Sanitarnego, Dyżurnego
Pogotowia Ratunkowego. Szef dyżuru Powiatowego Centrum Zarządzania
Kryzysowego w porozumieniu z Dyżurnym Koordynatorem Ratownictwa Medycznego
wydaje zezwolenie na przewiezienie chorego, wyznacza miejsce przewiezienia, trasę
przejazdu, zawiadamia Policję celem zabezpieczenia przejazdu karetki eskortą
policyjną.
R
Radomski Szpital Specjalistyczny
im. dr. Tytusa Chałubińskiego
26-610 Radom, ul. Lekarska 4, tel. 48 361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
Zał. Nr.3
Zasady postępowania w przypadku zgłoszenia chorych z objawami
sugerującymi zakażenie 2019-nCoV
Prawdopodobny scenariusz zdarzeń: osoba przyleciała zdrowa kilka dni temu z regionu
występowania epidemii 2019-nCoV. Po kilku dniach pojawiły się objawy chorobowe.
Zasady:
1.
Pacjent przychodzi do lekarza rodzinnego.
Lekarz dokładnie zbiera wywiad, sprawdza aktualną mapę epidemii 2019-nCoV
i ustala prawdopodobieństwo zakażenia
Przychodnia POZ zawiadamia o podejrzeniu 2019-nCoV : Wojewódzkie Centrum
Zarządzania Kryzysowego, Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Szef dyżuru
Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego wydaje zezwolenie na
przewiezienie chorego, wyznacza trasę przejazdu, zawiadomia Policję w celu
zabezpieczenia przejazdu karetki eskortą policyjną. Wojewódzkie Centrum
Zarządzania Kryzysowego zawiadamia Szpital Zakaźny.
Przychodnia zamawia karetkę. Każda przychodnia POZ posiada swój własny
kontrakt na usługi transportu sanitarnego. Ambulanse Wojewódzkiej Stacji
Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego MEDITRANS SPZOZ — są
wyposażone w ubrania ochronne dla personelu oraz biokapsuły dla chorych.
Ambulanse nie mają uszczelnionego odizolowania od szoferki.
Pacjent z objawami chorobowymi, przywieziony z przychodni POZ, zostaje
przywieziony karetką bezpośrednio do drzwi zewnętrznych izolatki w Oddziale 1
Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie.
P.O. ZzCy,DYFJJEKTORA
im. Dr. Specjalistyczni
=D kiego w Radomiu
lek. Andrzej Gajda
Radomski Szpital Specjalistyczny
im. dr. Tytusa Chałubińskiego
R 26-610 Radom, ul. Lekarska 4, tel. 48 361-51-00, www.szpital.radom.pl
NIP 796-00-12-187 REGON: 000315086
Zał.Nr.4
Zasady postępowania w przypadku zgłoszenia chorych z objawami sugerującymi zakażenie
2019-nCoV
Prawdopodobny scenariusz zdarzenia : lekarz POZ, pacjent lub ktoś z otoczenia dzwoni do
szpitala z informacją o zakażenie 2019-nCoV
Zasady:
1. Należy przeprowadzić krótki wywiad epidemiczny i kliniczny zgodnie z załącznikiem
Nr 1. Jeżeli na jego podstawie stwierdzimy wysokie prawdopodobieństwo
zakażenia 2019-nCoV:
2. Należy zebrać następujące dane: telefon kontaktowy, jeśli możliwe 2 numery, adres,
dane osoby podejrzanej o zakażenie, ilość osób będących w bezpośrednim kontakcie
w chwili obecnej.
3. Poinformować dzwoniącego o zakazie opuszczania miejsca do czasu pojawienia się
odpowiednich służb i oczekiwaniu na informacje. Od tej pory chory nie ma prawa być
gdziekolwiek kierowany bez zabezpieczenia.
4. Lekarz, który odebrał powyższe zgłoszenie zawiadamia Powiatowe Centrum
Zarządzania Kryzysowego, Powiatowego Inspektora Sanitarnego, Dyżurnego
Pogotowia Ratunkowego. Szef dyżuru Powiatowego Centrum Zarządzania
Kryzysowego w porozumieniu z Dyżurnym Koordynatorem Ratownictwa Medycznego
wydaje zezwolenie na przewiezienie chorego, wyznacza miejsce przewiezienia, trasę
przejazdu, zawiadamia Policję celem zabezpieczenia przejazdu karetki eskortą
policyjną.
p.o. Z-cy DYREKTORA
Radomskiego JJ
im. Dr. Was Jo w Radomiu
lek. Andrzej
Zasady postępowania z osobami podejrzanymi o zakażenie nowym
koronawirusem 2019-nCoV
MEDYCZNE
Główny Inspektorat Sanitarny, Warszawa, 27 stycznia 2020 r.
(Aktualizacja nr 1)
l. Wstępna klasyfikacja przypadków 2019-nCoV dla celów dochodzenia
epidemiologicznego
Obecnie epidemiologia zakażeń 2019-nCoV i wywołanej nim niewydolności
oddechowej nie jest jeszcze dobrze znana. Jednak 'opracowane zostały wstępne
definicje oraz zasady postępowania, które z uwagi na dynamicznie rozwijającą się
sytuację epidemiologiczną będą ulegać zmianom.
Przypadek podejrzany:
Za przypadki podejrzane o zakażenie lub zachorowanie wywołane 2019-nCoV
należy uznać przypadki, które charakteryzują się:
1. Objawami infekcji dróg oddechowych, tj.:
e temperatura ciała obecnie lub w wywiadzie >38'C
(i)
e występowanie jednego lub więcej objawów choroby układu oddechowego (np.
kaszel, trudności w oddychaniu, duszność, radiologiczne cechy obustronnego
zapalenia płuc i/lub zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ang. acute
respiratory distress syndrome (ARDS)) bez innej znanej etiologii całkowicie
wyjaśniającej wyżej wymienione objawy kliniczne choroby
(i)
« związkiem z odbytą podróżą lub zamieszkiwaniem w mieście Wuhan,
prowincja Hubei, Chiny, w ciągu ostatnich 14 dni przed wystąpieniem
objawów klinicznych choroby.
2. Wystąpieniem objawów klinicznych choroby u pracowników medycznych, którzy
sprawowali opiekę nad pacjentami zakażonymi 2019-nCovV.
3. Objawami ostrej infekcji dróg oddechowych, bez względu na ich zawansowanie,
u osób które w ostatnich 14 dniach przed wystąpieniem tych objawów były
narażone na:
e bliski kontakt z osobą z potwierdzonym zakażeniem 2019-nCoV
LUB
e sprawowały opiekę medyczną w ośrodkach, w których byli hospitalizowani
pacjenci z potwierdzonym zakażeniem 2019-nCoV
LUB
« odwiedzały lub pracowały na targu w mieście Wuhan, prowincja Hubei, Chiny
LUB
e miały bezpośredni kontakt ze zwierzętami w krajach, w których 2019-nCoV
występuje wśród zwierząt lub doszło do przeniesienia zakażenia 2019-nCoV
ze zwierzęcia na człowieka (w chwili obecnej zwierzęcy rezerwuar 2019-nCoV
nie jest znany).
Bliski kontakt jest definiowany jako:
e ekspozycja pracowników medycznych sprawujących bezpośrednią opiekę nad
pacjentami z zakażeniem 2019-nCovV,
e przebywanie w bliskim otoczeniu pacjenta z zakażeniem 2019-nCoV.
Il. Ogólne zasady postępowania służb medycznych w przypadku podejrzenia
2019-nCoV:
1. Pacjent manifestujący objawy powinien być hospitalizowany w oddziale
zakaźnym (obserwacyjno-zakaźnym) z zapewnieniem warunków izolacji
oddechowej i ścisłego reżimu sanitarnego.
2. Każdą informację o stwierdzonym przypadku, podejrzanym o zakażenie
2019-nCoV należy w trybie natychmiastowym zgłosić do właściwego, ze
względu na miejsce podejrzenia, Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego lub innego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
3. Personel medyczny mający bezpośrednią styczność z osobą podejrzaną, w
tym lekarze konsultujący, powinni być zabezpieczeni w środki ochrony
indywidualnej jednorazowego użycia.
Główny Inspektor Sanitarny
