Wojewódzki Szpital
dła Nerwowo i Psychicznie Chorych
w Lubiążu
Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych
COVDD -19: zalecenia postępowania wg WHO, CDC, GIS
1.Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 roku, poz. 1239 z późniejszymi zmianami)
2. Cel procedury;
Zapewnienie bezpieczeństwa leczonym pacjentom (ochrona pacjentów przed zakażeniami,
szczególnie osób z grupy ryzyka).
Zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń szpitalnych poprzez:
- odizolowanie źródła infekcji,
- _ przerwanie dróg przenoszenia zakażeń.
Zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom placówek medycznych.
3. Adresat:
Wszyscy pracownicy
4.Osoby odpowiedzialne:
Kadra zarządzająca na szczeblu oddziału ( komórki organizacyjnej).
DATA OPRACOWANIA: 28-02-2020
OPRACOWAŁ: 4 ad ZATWIERDZIŁ:
/ w idięzniwiBó spy : MosiczAĆ m
| ledoiarka zalecojarstwa epiśśnioloch DYREKTOR
Naczelna ielęgfiarką jelęgnia 8 aPi rikowsk” WOJEWÓDYKIE 7 MALA |
fo Tren: : PZ ZWAREZE oryc
FL 7 oĄĄŁYIAT s c
rak A złłoczka Kukułka A y " |
Nowy koronawirus SARS- Cov-2 wywołuje chorobę o nazwie COVID- 19 , Choroba objawia
się najczęściej gorączką, kaszlem dusznością, bólami mięśni, zmęczeniem.
Najbardziej narażone są osoby starsze, przewlekle chore, z obniżoną odpornością.
Aktualnie nie ma szczepionki p/ koronawirusowi SARS-Cov-2.
Zaleca się stosowanie innych metod zapobiegania zakażeniu:
1. Częste mycie rąk
Często myj ręce używając wody i mydła, w przypadku braku dostępu wody używaj
płynów/żeli na bazie alkoholu( min.60%).
Dłaczego? Mycie rąk zabija wirusa, jeśli znajduje się on na rękach.
2. Ochrona podczas kaszlu i kichania
Podczas kaszlu i kichania zakryj usta i nos zgiętym łokciem lub chusteczką.
Natychmiast wyrzuć chusteczkę do zamkniętego kosza i umyj ręce używając mydła
i wody, a jeśli nie ma dostępu — płynów, żeli na bazie alkoholu.
Dlaczego? Zakrycie ust i nosa podczas kichania i kaszlu zapobiega rozprzestrzenianiu
się wirusów. Jeśli kichasz lub kaszlesz w dłonie, możesz zanieczyścić przedmioty lub
osoby.
3. Zachowanie bezpiecznej odległości
Zachowaj co najmniej 1 metr odległości między sobą a innymi, szczególnie tymi,
którzy kaszlą, kichają i maja gorączkę.
Dlaczego? Osoba zarażona wirusem powodującym chorobę COVID -19, kaszle lub
kicha , wydala pod ciśnieniem małe kropelki śliny i śluzu zawierające wirusa. Jeśli
jesteś zbyt blisko, istnieje duże ryzyko, że możesz wdychać wirusa.
4. Unikać dotykania oczu, nosa i ust
Dlaczego? Dłonie dotykają wielu powierzchni, które mogą być skażone wirusem
i możesz przenieść wirusa z powierzchni na siebie.
5. Jeśli występuje gorączka, kaszel, trudności w oddychaniu należy
zasięgnąć pomocy medycznej.
Dlaczego? Objawy ze strony układu oddechowego z towarzyszącą gorączką mogą być
Spowodowane wieloma przyczynami np. wirusową ( wirusy grypy, koronawirusy)
czy bakteryjną.
Chroń siebie i innych przed zachorowaniem
Nie zaleca się używania masek na twarz przez zdrowych ludzi w celu
zapobiegania rozprzestrzenianiu się koronawirusa SARS- Cov-2
Noszenie maski chirurgicznej zasłaniającej usta i nos może ograniczyć rozprzestrzenianie się
chorób rozprzestrzeniających się drogą układu oddechowego. Jednak stosowanie samej maski
nie gwarantuje powstrzymania infekcji i dlatego powinno być połączone ze stosowaniem
innych środków zapobiegaj ących, w tym higiena rąk i zasady obowiązujące podczas kaszłu
1 kichania oraz unikania bliskiego kontaktu z innymi ludźmi ( co najmniej I metr odległości).
WHO zaleca racjonalne stosowanie masek chirurgicznych- używać należy wtedy, gdy masz
objawy ze strony układu oddechowego( kaszel, kichanie), podejrzewasz u siebie infekcję
wywołaną wirusem SARS- Cov-2 przebiegającą z łagodnymi objawami (zalecane dla
pacjentów).
Maska powinna być zmieniana minimum raz na 1 godzinę.
Personel medyczny powinien być zabezpieczony w środki ochrony indywidualnej
(rękawiczki, maski N95, FFP2 lub równoważne, fartuchy barierowe)
Maskę z twarzy należy zdejmować po uprzednim zdezynfekowaniu rąk, nałożeniu
rękawiczek jednorazowych ochronnych.
Po zdjęciu maska a następnie rękawiczki powinny być wyrzucone do worka koloru
czerwonego i opisanego jako odpady medyczne zakaźne.
Po tych czynnościach należy niezwłocznie zdezynfekować ręce lub umyć je wodą z mydłem.
6. Sprzęt
jeśli to możliwe używać sprzętu jednorazowego: sprzęt wielokrotnego użytku należy
zdezynfekować zgodnie z instrukcją producenta
7. Preparaty do dezynfekcji
Spektrum działania ( wirusobójcze) zgodnie z aktualnym wykazem preparatów
dezynfekcyjnych dostępnych w szpitalu.
8. Pomieszczenie , w którym przebywał pacjent
- dekontaminacja powietrza ( lampa UV, najlepiej przepływowa dezynfektor-
zamgławianie a następnie dekontaminacja powierzchni z użyciem preparatu
wirusobójczego.
Personel Izby Przyjęć
Personel medyczny mający bezpośrednią styczność z osobą podejrzaną w tym lekarze
konsultujący, powinni być zabezpieczeni w środki ochrony indywidualnej jednorazowego
użycia.
Personel przestrzega zasad prawidłowego zakładania, zdejmowania i usuwania środków
ochrony osobistej
Personel bezwzględnie przestrzega zasad higieny rąk ( dezynfekcja rąk przed nałożeniem
1 po zdjęciu rękawiczek, przed i po kontakcie z pacjentem i jego środowiskiem)
Osoby z objawami infekcji dróg oddechowych ( np. kaszel, katar,
gorączka) i pobytem w obszarze występowania nowego koronawirusa-
COVDD -19 wchodząc na Izbę Przyjęć zakładają maskę chirurgiczną
i natychmiast informują o możliwości zakażenia nowym koronawirusem
( informacja dla pacjentów w widocznym miejscu Izby Przyjęć)
Każdą informacje o stwierdzonym przypadku podejrzenia zakażenia
koronawirusem należy w trybie natychmiastowym zełosić do właściwego
ze względu na miejsce podejrzenia Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego
nr tel. 604 208 148 dyżur całodobowy „71 389 26- 72 (w godzinach od
07:30 do 15:00.,71-389-28-56 )
Lubiąż, dnia 3112.2019r.
ZARZĄDZENIE WEWNĘTRZNE NR SEK .020, 24. 2043
Z dniem 31.12.2019r. wdrażam:
1. Zaktualizowane i zweryfikowane z 2015r. procedury, instrukcje
z zakresu zapobiegania zakażeniom szpitalnym opracowane przez
Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych działający w Wojewódzkim
Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiążu na podstawie
Ustawy z dnia 5 grudnia 2008r.o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń
i chorób zakaźnych u ludzi
(Dz. U. z 2019r., poz. 1239 z późniejszymi zmianami).
2. Procedury z zakresu BHP opracowane i zweryfikowane przez specjalistę
ds. BHP.
3. Procedury z zakresu pracowni analityki medycznej opracowane
1 zaktualizowane przez p.o. Kierownika Pracowni Analityki Medycznej.
4. Procedury zaktualizowane z zakresu Działu Farmacji opracowane przez
Kierownika Działu Farmacji Szpitalnej.
Załącznik nr 1do zarządzenia stanowi wykaz opracowanych i obowiązujących
procedur.
Anuluje zarządzenie wewnętrzne NR SEK. 020. 1.2019 z dnia 07.01.2019
Do wiadomości:
„Pielęgniarki oddziałowe, koordynujące,
p.o. Kierownik Pracowni Analityki Medycznej,
„. Kierownik Sekcji Administracyjno- Gospodarczej,
Kierownik Działu Farmacji,
. Specjalista ds. BHP,
. Pracownik- Pracowni EKG i EEG,
„ Pracownik- Specjalistycznej Poradni Zdrowia Psychicznego,
. a/a.
Sporządziła:
Agnieszka Kukułka
DYREKTOR
WO EWÓDZKIEGO SZPITALA
OWO I i ata Charych =
Jacek Kacalak
Załącznik nr 1 do zarządzenia SEK. .......... 2020
Wojewódzki Szpital dla Nerwowo
i Psychicznie Chorych w Lubiążu
ul. Mickiewicza 1
56-100 Lubiąż
Wykaz procedur, instrukcji i regulaminów obowiązujących
w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo
i Psychicznie Chorych w Lubiążu.
1. PROCEDURY SANITARNO- HIGIENICZNE
1. Procedura higienicznej dezynfekcji rąk metodą wcierania.
2. Procedura higienicznego mycia rąk
3. Procedura dezynfekcji narzędzi.
4. Procedura postępowania po ekspozycji na krew i inne potencjalnie
infekcyjne materiały.
5. Procedura zapobiegania zakażeniom szpitalnym poprzez izolację pacjentów.
6. Procedura izolacji pacjentów zakażonych MRSA.
7. Procedura sprzątania sal chorych.
8. Procedura sprzątania gabinetu zabiegowego.
9. Procedura sprzątania łazienek.
10. Procedura sprzątania WC dla pacjentów i personelu.
11. Procedura postępowania z brudną bielizną.
12. Procedura postępowania z bielizną czystą.
13. Procedura gromadzenia i segregacji odpadów medycznych w miejscu ich
powstawania (stanowisko pracy).
14. Procedura postępowania z łóżkiem szpitalnym po wypisaniu pacjenta.
15 . Procedura postępowania z wózkami transportowymi.
16. Procedura dezynfekcji powierzchni skażonych materiałem organicznym.
17. Procedura mycia i dezynfekcji lodówek.
II. PROCEDURY MEDYCZNE
GmA w DV
7.
8.
9.
„ Procedura cewnikowania pęcherza moczowego.
. Procedura zmiany opatrunku.
. Procedura mycia pacjenta w łóżku.
„ Procedura postępowania z miejscem wkłucia i kaniulą dożylną.
. Procedura wykonania badania EKG.
. Procedura postępowania ze sprzętem do tlenoterapii i leczenia preparatami
wziewnymi.
Procedura postępowania ze stazami.
Procedura postępowania z mankietem do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi.
Procedura postępowania z termometrem lekarskim.
10. Procedura postępowania ze stetoskopem.
11. Procedura postępowania z ssakiem po użyciu.
12. Procedura przygotowania narzędzi do sterylizacji.
13. Procedura przechowywania wysterylizowanego materiału.
14. Procedura pobierania materiału do badań mikrobiołogicznych.
15. Procedura zlecenia badania laboratoryjnego.
16. Procedura pobierania materiału do badań laboratoryjnych.
17. Procedura transportu materiału do badań laboratoryjnych.
18. Procedura przyjmowania materiału do badań laboratoryjnych — dot. laboratorium.
19. Procedura przedstawienia i wydawania wyników badań laboratoryjnych.
20. Procedura przechowywania materiału do badań laboratoryjnych
— dot. laboratorium.
III. PROCEDURY INNE
pm
8.
9.
. Instrukcja stanowiskowa postępowania z substancjami chemicznymi
iich mieszaninami.
2. Procedura postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi.
3. Procedura postępowania w przypadku zagrożeń.
4.
5
6
7
Procedura przeprowadzania kontroli wewnętrznej.
. Procedura zgłaszania zranienia ostrym narzędziem.
. Procedura badania okoliczności przyczyny zranienia.
„ Procedura stosowania środków ochrony indywidualnej podczas używania ostrych
narzędzi medycznych.
Instrukcja w sprawie postępowania ze zwłokami w razie śmierci pacjenta.
Procedura postępowania z darami w postaci produktów leczniczych
w. Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiążu.
10. Procedura wydawania leków na oddziały Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo
i Psychicznie Chorych.
11. Procedura przechowywania leków w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i
Psychicznie Chorych.
12. Procedura monitorowania temperatur w lodówkach z lekami w Wojewódzkim
Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych.
13. Procedura przeprowadzania kontroli w apteczkach oddziałowych w
Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych.
14. Procedura postępowania z przeterminowanymi lekami i wyrobami medycznymi
w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych.
15. Procedura postępowania ze środkami odurzającymi, psychotropowymi i
prekursorami kategorii I w Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie
Chorych.
16. Procedura postępowania w razie wstrzymania /wycofania z obrotu leków w
Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych.
17. Procedura przyjmowania pacjentów w Izbie Przyjęć Wojewódzkiego Szpitala
dła Nerwowego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiażu.
REKTOR
o JNOENÓDZKEGO PITALA
dla Nerwowo i Psych Chorych
WASZA 4 UBiĄĆć C E-E.Ę_—.
f Jacek Kacalak
Informacja Głównego Inspektora Sanitarnego dla szpitali
w związku z dynamicznie rozwijająca się sytuacją epidemiologiczną
związaną z szerzeniem się nowego koronawirusa SARS-CoV-2
Warszawa, 27.02.2020 r.
Aktualnie nie ma żadnych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Europejskiego
Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), które nakazywałyby objęcie postępowaniem osób
powracających z krajów z utrzymującą się transmisją SARS-CoV-2, jeżeli nie spełniają one kryteriów dla
przypadku podejrzanego o zakażenie / zachorowanie.
DEFINICJA PRZYPADKU NA POTRZEBY NADZORU NAD ZAKAŻENIAMI LUDZI NOWYM
KORONAWIRUSEM COVID-19
(definicja z dnia 26.02.2020 )
Kryteria kliniczne
Każda osoba u której wystąpił
Grupa A. Kryteria wymagające dodatkowo spełnienia kryterium epidemiologicznego.
Co najmniej jeden z wymienionych objawów ostrej infekcji układu oddechowego:
- gorączka
- kaszel
- duszność
Grupa B. Kryteria niewymagające spełnienia kryterium epidemiologicznego
- osoba hospitalizowana, diagnozowana w kierunku wirusowego zapalenia płuc lub z objawami
ciężkiej infekcji układu oddechowego
- osoba nałeżąca do ogniska/klastra wirusowego zapalenia płuc o nieznanej etiologii
Kryteria laboratoryjne
Kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego:
- wykrycie kwasu nukleinowego COVID-19 z materiału klinicznego! potwierdzone badaniem
molekularnym ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa”.
Kryteria laboratoryjne przypadku prawdopodobnego:
Co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów (pan-coronavirus test)
- niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy COVID-19
d Próbki materiału klinicznego z dolnych dróg oddechowych (popłuczyny pęcherzykowo — oskrzelowe (BAL),
bronchoaspirat, odkrztuszana plwocina) mają większą wartość diagnostyczną niż próbki z górnych dróg
oddechowych (np. wymaz z nosogardła)
2 Jeżeli to możliwe, należy wykonać sekwencjonowanie
Kryteria epidemiologiczne
Każda osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała co najmniej jedno z
następujących kryteriów:
- miała bliski kontakt z osobą, u której stwierdzono zakażenie COVID-19 (kontakt z przypadkiem
potwierdzonym lub prawdopodobnym). Jako bliski kontakt należy rozumieć:
1.
2.
3.
zamieszkiwanie z przypadkiem COVID-19,
bezpośredni kontakt fizyczny z przypadkiem COVID-19 (np. podanie ręki),
bezpośredni kontakt bez zabezpieczania z wydzielinami osoby z COVID-19 (np. dotykanie
zużytej chusteczki higienicznej, narażenie na kaszel osoby chorej),
przebywanie w bezpośredniej bliskości (twarzą w twarz) osoby chorej, w odległości
mniejszej niż 2 m przez ponad 15 minut,
przebywanie w tym samym pomieszczeniu co osoba chora COVID-19 w odległości
mniejszej niż 2 m przez co najmniej 15 minut (np. klasie, poczekalni szpitala/przychodni,
sali konferencyjnej,
personel medyczny lub inna osoba bezpośrednio opiekująca się chorym z COVID-19 lub
osoba pracująca w laboratorium bezpośrednio z próbkami osób chorych na COVID-19 bez
odpowiedniego zabezpieczania lub w przypadku gdy doszło do uszkodzenia stosowanych
środków ochrony osobistej,
kontakt na pokładzie samolotu i innych zbiorowych środków transportu obejmujący osoby
zajmujące dwa miejsca (w każdym kierunku) od osoby z COVID-19, osoby towarzyszące w
podróży lub sprawujące opiekę, członkowie załogi obsługujący sekcję, w której znajduje
się chory (w przypadku ciężkich objawów u osoby z COVID-19 lub jej przemieszczania się
za bliski kontakt należy uznać wszystkich pasażerów znajdujących się w sekcji lub na
pokładzie środka transportu);
- podróżowała/przebywała w regionie, w którym podejrzewa się utrzymującą się szeroko
rozpowszechnioną transmisję COVID-19*;
- powróciła z obszaru, w którym podejrzewa się lokalną lub o małym stopniu rozpowszechnienia
transmisję COVID-19*i której stan kliniczny został oceniony przez lekarza jako wymagający diagnostyki
w kierunku COVID-19.
Klasyfikacja przypadku
A Podejrzenie przypadku
Każda osoba spełniająca kryterium kliniczne grupy A i kryterium epidemiologiczne lub
spełniająca kryterium kliniczne grupy B
B Przypadek prawdopodobny
Każda osoba spełniająca kryteria podejrzenia przypadku oraz kryteria laboratoryjne
przypadku prawdopodobnego
C Przypadek potwierdzony
Każda osoba spełniająca kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego
Uwaga: spełnienie kryteriów podejrzenia przypadku jest wskazaniem do przeprowadzenia
diagnostyki laboratoryjnej (badania w NIZP-PZH oraz laboratoriach Państwowej Inspekcji
3 Informacje o krajach/regionach z utrzymującą się transmisją COVID-19 są dostępne pod linkiem:
https://www.ecdc.europa.eu/en/areas-presumed-ongoing-community-transmission-2019-ncov
Sanitarnej wykonywane są wyłącznie w porozumieniu z właściwym państwowym inspektorem
sanitarnym).
Osoby spełniające kryterium podejrzenia przypadku powinny zgłosić się i być leczone w warunkach
oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego.
Osoby NIE spełniające kryteriów podejrzenia przypadku zachorowania na COVID-19 powinny być
leczone w warunkach ambulatoryjnych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
Poniżej przedstawiono algorytm kwalifikacji osoby do dalszego postępowania jeśli miała kontakt
z osobą podejrzewaną o zakażenie koronawirusem lub w okresie 14 dni przebywała na obszarze, gdzie
występują przypadki zakażeń. Postępowanie rozstrzygające podejmują pracownicy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej.
Algorytm kwalifikacji osób do Sodba, naa w okeacia Goh dn
aż „prebywała na dozy: Wrwekąyj
dalszego postępowaniaw trwogi wiósta (3)
związku z sytuacją | 146
: ałakn otęki, r pawierńzocym lub
spidamiologiczną COWID-IS 06 I przedogodchoym BEZYDARIWN ZŁA
dnia 13.02.2020 (nie dotyczy „Wire ER.
ustawowej kuarantennyj X LL
*ak Er wosobyę westęsoją e | Femiadoiniinie
abżawyśzy? o stacji zarkiwi
| apkdkewiokowi zaj
w
;
trzęchenwdnozm przez | Łabwaliłienwnakn oobne o
NSE LOREK I "-. adpówwdwież ży pr śkwcjhę
zękie nielogiczny. ż
ku podle j
p NL
keagttaiezcja ę GEWAI* | sawaz” i RPA ZE*
KOKOPCZĄSEE I Dgrzntczenie sktyntadci * Samaktakańa sai Słonia
Baza wpływowi koci wedłę j społeczednożoky gt3i6 1% gezez osabę prz 14 śni od j
ż4 dmiod | pz 12 dół ać udtadocdi 4 dba dh racaióia + NRESÓW X IAS
Baeebeteć HAMOKĘCAK SŁ ZÓPOWEE zamolwowwie stanu Idrowó sodtiwswych setywocwósś
Ś
Gota madyczai owożę = tk O j Zawończeierykow O,
s b wlbjewenenń we lake 4 ptaka stoją NAOEN
"przyjęć Sapłała gw ik oi naka ,. soldkewaologiczna
Podówa Zakatrace p
kospristwacze
ppnanamE. wów paca
0 „W wiarmącje o rojóch awek t oRzyającą sle tememiyję KARSCOY:> vę
Śratęprw tisż coz fusy ZŹwomeśic. PHÓBŹ KATE SŁOW POWA
| j 123 Objowo bokie jo yeętka od Śnedć.
*Do grypy 3 pywieny bęć zyraslikkywinć ży. osoby grawzjący Z sobomi
Aa szyć, GÓRE, WSD tEDtedckie
| Do pupę 2 poeńznę ać zckwalfikwaone np. oszłry egesowjąci wwodie ż
ka tkórych prace de jan związaną 2 bliskim mipodnednm wodzikem irnymi
FT zupy 3 powiany być zakwsbóioweći tt, UDky WYĘŁEÓ LEŻY A
tywczacywe w Poe (ng. w takach biaecowoychi. Ę
POSTĘPOWANIE W SZPITALU ZAKAŹNYM
Według wytycznych Konsultanta Krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych.
Osoby spełniające kryterium podejrzenia przypadku powinny zgłosić się i być leczone
w warunkach oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego
POSTĘPOWANIE W SZPITALU OGÓLNYM
Istnieje możliwość, że osoba spełniająca kryterium podejrzenia przypadku zgłosi się na izbę przyjęć/
SOR szpitala ogólnego. Aby być gotowym na taką sytuację zaleca się:
A. Odnośnie postępowania w izbie przyjęć /SOR szpitala ogólnego
1. Przygotować plakat informacyjny dla pacjentów, wskazujący drogi komunikacji.
Jeśli to możliwe, stworzyć oddzielną „ścieżkę” dla pacjentów z objawami choroby zakaźnej
układu oddechowego (poza głównym traktem przyjęć do szpitala, może być to wydzielona
część budynku albo tymczasowo wydzielone pomieszczenie, z poczekalnią. Może być to także
ogrzewany namiot.
3. Jeśli stworzenie oddzielnej „ścieżki” dla pacjentów z objawami choroby zakaźnej układu
oddechowego nie jest możliwe - wydzielić okienko rejestracji dla tych osób. Pacjent nie
oczekuje w kolejce.
4. Wydzielić pomieszczenie/ pomieszczenia z dostępem do toalety (optymalnie), zapewniające
możliwość odizolowania pacjenta, pełniące funkcję punktu, w którym pacjent podejrzany
o chorobę zakaźną układu oddechowego będzie poddany konsultacji.
5. Pomieszczenia wyposażyć w środki ochrony osobistej, termometr, pulsoksymetr, dostęp do
gazów, kardiomonitor (opcjonalnie) / EKG (opcjonalnie), dostęp do pobrania krwi i wymazów
oraz diagnostyki radiologicznej i laboratoryjnej, zestaw do resuscytacji.
6. Zabezpieczenie środków ochrony indywidualnej dla pacjentów (maski chirurgiczne) i personelu
medycznego (rękawiczki, maski”, fartuchy barierowe).
7. Zabezpieczyć środki do dezynfekcji rąk, narzędzi i powierzchni.
8. Wyznaczyć osobę spośród personelu, która koordynuje ruch pacjentów w pomieszczeniu/
pomieszczeniach.
9. Bezpośrednio po pierwszym kontakcie z pacjentem i ustaleniu wstępnych objawów choroby
zakaźnej układu oddechowego, założenie maski pacjentowi.
10. Noszenie przez personel maseczek niezależnie od miejsca udzielania porady pacjentowi.
11. Przeprowadzenia szkolenia personelu z zastosowania środków ochrony osobistej,
w szczególności maseczek.
12. Zachowanie wszelkich procedur szpitalnych.
B. Odnośnie postępowania z pacjentem
1. Dopilnowanie, aby pacjent przemieszczając się i oczekując na badanie nie opuszczał
wyznaczonej strefy odizolowania i miał założoną maseczkę chirurgiczną.
2. Dopilnowanie, aby maseczka chirurgiczna była traktowana jako jednorazowa i była używana
maksymalnie przez 1 godzinę. Następnie maseczkę należy usunąć do odpadów zakaźnych i
założyć pacjentowi świeżą maseczkę.
4 Rodzaj maseczek: wg WHO i ECDC - maseczki N95, FFP2 lub równoważne
3. Zebranie wywiadu od pacjenta przez personel rejestracji w miarę możliwości bez kontaktu
bezpośredniego twarzą w twarz (szyba działowa, komunikator głosowy etc.); wywiad dotyczy
w szczególności przebywania w krajach transmisji SARS-CoV-2% oraz objawów klinicznych
(patrz DEFINICJA PRZYPADKU NA POTRZEBY NADZORU NAD ZAKAŻENIAMI LUDZI NOWYM
KORONAWIRUSEM COVID-19).
4 Dokonanie oceny stanu klinicznego i wskazań do hospitalizacji przez lekarza.
5. W przypadku braku wskazań do pilnej hospitalizacji - wdrożyć diagnostykę w kierunku choroby
zakaźnej (morfologia, CRP, transaminazy, RTG), saturacja, test w kierunku grypy i innych
patogenów oddechowych.
6. Po uzyskaniu wyników — jeśli:
a) brak wskazań do hospitalizacji — powrót pacjenta do domu i rekomendacja dalszej opieki
pod kontrolą lekarza POZ;
b) są wskazania do hospitalizacji — zorganizowanie transportu medycznego celem
przekazania pacjenta do oddziału zakaźnego i niezwłoczne zgłoszenie przypadku do
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego celem wdrożenia przez niego
dochodzenia epidemiologicznego i ustalenia osób z kontaktu z osoba zakażoną.
7. W przypadku pilnych wskazań do hospitalizacji pacjenta konsultowanego/badanego poza
szpitalem - nawiązanie kontaktu ze szpitalem/oddziałem zakaźnym, ew. lekarzem
koordynatorem zabezpieczenia medycznego w Urzędzie Wojewódzkim, celem przekazania
pacjenta. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym — podmiot leczniczy zobowiązany jest do
zapewnienia transportu sanitarnego na rzecz pacjenta wymagającego transportu w innym
podmiocie leczniczym (art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Dz. U. z 2019 r. poz. 1373, z późn. zm.)
WYMAGANIA DOTYCZĄCE POBRANIA I TRANSPORTU MATERIAŁU DO BADAŃ METODĄ RT-PCR
W KIERUNKU ZAKAŻEŃ UKŁADU ODDECHOWEGO*
W ramach diagnostyki poszerzonej w kierunku SARS-nCoV-2 materiał powinien zostać pobrany według
poniższych zasad, a próbka powinna być dostarczona transportem zorganizowanym przez szpital do
NIZP-PZH, bądź innego laboratorium wskazanego przez Ministra Zdrowia.
Badania diagnostyczne technikami molekularnymi PCR i Real-Time RT-PCR w kierunku zakażeń układu
oddechowego wirusem SARS-CoV-2 wykonywane są w laboratorium Zakładu Wirusologii NIZP-PZH
zgodnie z rekomendacjami WHO, ECDC i wiodących ośrodków zajmujących się badaniem 2019nCoV.
Przed wysłaniem badania do NIZP-PZH należy wypełnić formularz ziecenia badania
https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2019/03/Formularz-Zlecenia-Badania.pdf
Przesyłkę kierować do:
NIZP-PZH, ul. Chocimska 24, 00-791 Warszawa z dopiskiem Zakład Wirusologii.
Kontakt z Sekretariatem Zakładu Wirusologii NIZP-PZH:
Tel. 22 54 21 230, Faks: 22 54 21 385
A. Materiałem do badań w kierunku SARS-CoV-2 są z wyboru:
1. próbki pobrane z dolnych dróg oddechowych takie jak aspiraty przeztchwicze (TTA), ewentualnie
popłuczyny oskrzelikowo-pęcherzykowe (BAL),
5 Opracowane przez NIZP-PZH
2. plwocina nieindukowana,
3. wymazy z nosogardła lub aspiraty z nosogardłać.
B. Sposób pobrania, przechowywania i transportu materiału do badań
1.
Aspiraty przeztchawicze (TTA) - Pobranie zgodnie z procedurami medycznymi. Do laboratorium
należy dostarczyć w iłości 2 — 4 ml w jałowej próbówce - najszybciej jak to możliwe po pobraniu
(badanie do 24 godzin), najlepiej w temperaturze chłodni (5 + 39C) Jeżeli próbka będzie
przechowywana/transportowana dłużej niż 48 godziny, należy ją zamrozić i dostarczyć do
laboratorium w warunkach uniemożliwiających rozmrożenie (transport na suchym lodzie).
Popłuczyny oskrzelowo — pęcherzykowe (BAL) — jak powyżej; możliwość niższego stężenia
wirusa w próbce w stosunku do TTA stąd wskazana większa objętość próbki (min 15 ml), ale
materiał nadal polecany.
Plwocina nieindukowana — przechowywanie i transport jak powyżej; konieczność upewnienia
się, że jest to materiał z dolnych dróg oddechowych (badanie mikroskopowe). Nie zaleca się
indukowania plwociny ze względu na ryzyko zakażenia personelu.
Aspiraty z nosogardła” — transport i przechowywanie jak powyżej.
Wymaz z gardła? należy pobrać używając zestawów transportowych przewidzianych specjalnie
do pobierania materiału klinicznego w kierunku zakażeń wirusowych (wymazówka + podłoże w
próbówce). Jałowa wymazówka powinna być wykonana w całości ze sztucznego tworzywa, tzn.
patyczek plastikowy oraz wacik wykonany z materiału innego niż wata (dakron, czysta wiskoza,
poliester lub sztuczny jedwab), ponieważ stosowanie innych wymazówek powoduje inhibicję
reakcji PCR. Jałowe podłoże (buforowany roztwór soli fizjologicznej — PBS lub płyn Hanks'a albo
fizjologiczny roztwór soli) powinno być umieszczone w próbówce wolnej od DNA-az i RNA-az.
Poziom płynu — zakrywający wacik.
e jałową wymazówką należy pobrać głęboki wymaz z gardła i umieścić w probówce z
podłożem (patrz opis powyżej). Próbówkę należy szczelnie zamknąć (w razie potrzeby
uciąć patyczek wymazówki), jednoznacznie opisać (data pobrania, imię i nazwisko
chorego) i przechowywać w temperaturze chłodni (5 £ 37C).
e Próbkę należy przesłać do Laboratorium jak najszybciej, próbka powinna być
umieszczona na lodzie w celu zapewnienia temperatury chłodni (5 + 390). Jeżeli próbka
będzie przechowywana/transportowana dłużej niż 24 godziny, należy ją zamrozić i
dostarczyć do laboratorium w warunkach uniemożliwiających rozmrożenie (na suchym
lodzie).
6. Pełna krew — po pobraniu d pojemnika z EDTA transportowana w temperaturze 5+/- 3 C (bez
zamrożenia!!!) - maksymalnie do 24 godzin od pobrania. Zalecane jedynie w pierwszym
tygodniu zachorowania.
C. Zalecenia dotyczące pakowania próbek materiału klinicznego do transportu do laboratorium
NIZP-PZH
Ze względu na potencjalnie zakaźny charakter próbek materiału klinicznego obowiązują następujące
zasady pakowania próbek (poziom BŚL2):
Pojemniki z materiałem do analizy powinny być zapakowane zgodnie z ogólną zasadą pakowania
wymaganą dla czynników biologicznych wywołujących choroby ludzi.
ś Wskazane jest badanie materiału z dolnych dróg oddechowych ze względu na mniejsze prawdopodobieństwo
uzyskania wyniku fałszywie ujemnego.
6
Obowiązuje zasada potrójnego opakowania:
1. Naczynie zasadnicze zawierające materiał kliniczny - naczynie to powinno być:
e jednorazowe, z nietłukącego tworzywa sztucznego, odporne na zgniecenie,
e zamykane nakrętką z dodatkową uszczelką zapobiegającą wyciekowi materiału,
« otwierane i zamykane w nieskomplikowany sposób.
2. Opakowanie wtórne:
« wykonane z odpornych na zgniecenie materiałów i hermetycznie zamknięte. Dopuszcza się
możliwość umieszczenia w jednym opakowaniu wtórnym kilku naczyń zasadniczych
z materiałem klinicznym pod warunkiem ich jednoznacznego oznakowania,
e musi mieć wymiary umożliwiające otwarcie go w boksie laminarnym (wysokość, szerokość,
głębokość lub średnica do 50cm). Przed umieszczeniem w opakowaniu transportowym
powierzchnia opakowania wtórnego powinna być wyjałowiona.
Dokumentacja dołączona do próbek nie może być umieszczana w opakowaniu wtórnym!
3. Opakowanie zewnętrzne — transportowe:
* w przypadku transportu materiałów w warunkach specjalnych (suchy lód, lód) powinno być
odporne na dany czynnik,
« musi być oznakowane i opisane w sposób identyfikujący nadawcę i umożliwiający nawiązanie
z nim szybkiego kontaktu w przypadkach uszkodzenia próbek czy innych zdarzeń losowych.
Dokumentację dołączoną do badań należy umieścić oddzielnie w zamkniętych kopertach
i przytwierdzonych do opakowania zewnętrznego, tak by był do niej dostęp bez konieczności
otwierania opakowania zewnętrznego, co jest ważne w przypadku opakowań termoizolacyjnych
i chroni dokumentację przez zawilgotnieniem lub zalaniem.
ideogram opakowania potrójnego
1 — probówka z materiałem do badania
2 — opakownie zasadnicze, szczelne
3 — opakowanie zewnętrzne- transportowe / termoizolacyjne
Przygotowanie materiału do transportu wg powyższych zasad umożliwia jego transport bez
konieczności używania przez kuriera środków ochrony indywidualnej.
INFORMACJE OGÓLNE
Zgodnie z danymi WHO z dnia 12 lutego 2020, u 18 % potwierdzonych przypadków wystąpiła ciężka
postać choroby.
Czynniki zwiększające ryzyko zgonu — wiek powyżej 60 lat, choroby przewlekłe płuc, serca,
metaboliczne.
Koronawirus SARS-CoV-2 jest wirusem osłonkowym, podatnym na działanie wszystkich
rozpuszczalników lipidów.
