Wniosek o udostępnienie informacji publicznej

Na podstawie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 10 ust. 1 Ustawy o dostępie do informacji publicznej stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska wnosi o udostępnienie następujących informacji:

1. Liczba wniosków o udostępnienie informacji publicznej, które organ otrzymał w 2023 r. Chodzi o wszystkie wnioski o udostępnienie informacji publicznej, które wpłynęły drogą pisemną oraz elektroniczną.
   
   
2. W ilu sprawach z 2023 r. organ odmówił udostępnienia informacji publicznej? Przez sprawę należy rozumieć sprawę dotyczącą jednego wniosku. Przez odmowę należy rozumieć odpowiedzi, które doprowadziły do nieudostępnienia informacji publicznej (np. organ poinformował, że wniosek nie dotyczy informacji publicznej, organ wydał decyzję administracyjną o odmowie udostępnienia informacji, organ odmówił udostępnienia informacji przetworzonej). Prosimy o podanie liczby.
   
   
3. Czy organ prowadzi rejestr wniosków o udostępnienie informacji publicznej? Jeśli tak, to w jakiej formie? Prosimy o zaznaczenie właściwej odpowiedzi:
   a) rejestr papierowy
   b) rejestr elektroniczny
   c) rejestr papierowo-elektroniczny
   d) inne.
   
   
4. Kto w organie zajmuje się realizacją dostępu do informacji publicznej (np. przygotowywaniem projektów odpowiedzi na wnioski, prowadzeniem rejestru wniosków czy koordynacją terminowego załatwiania tych spraw)? Prosimy o podanie stanowiska/stanowisk/nazwy tej osoby/osób/komórki organizacyjnej.
   
   
5. Czy organ publikuje wydawane przez siebie zarządzenia, instrukcje i wytyczne? Jeżeli tak, to prosimy o udostępnienie możliwego do skopiowania linku prowadzącego do tych dokumentów.
   
   
6. Czy w 2023 r. organ organizował szkolenia z zakresu dostępu do informacji publicznej dla funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej? Jeśli tak, to prosimy o podanie nazwy takich szkoleń oraz informacji kto je prowadził. 
   
   
7. Czy w 2023 r. funkcjonariusze lub pracownicy Służby Więziennej zwracali się do organu z prośbą o konsultację w sprawie trudnych spraw związanych z udostępnianiem informacji publicznej? Prosimy o udzielenie odpowiedzi tak/nie. 

Wnioskowane informacje prosimy przesłać na adres: {{EMAIL}}

Uzasadnienie

Prawo do informacji przysługuje każdemu człowiekowi, a jego ograniczenia muszą spełniać wymogi określone w art. 10 ust. 2 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, art. 19 ust. 3 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz art. 61 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie zaś z art. 4 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego (KKW) osoby skazane (w tym tymczasowo aresztowane, zgodnie z definicją przyjętą w art. 242 § 1 KKW) zachowują prawa i wolności obywatelskie. Ich ograniczenie może wynikać jedynie z ustawy oraz z wydanego na jej podstawie prawomocnego orzeczenia. 

W Ustawie o dostępie do informacji publicznej (UDIP) nie przewidziano ograniczeń czy odmiennych zasad w zakresie korzystania z prawa do informacji przez osoby skazane lub tymczasowo aresztowane. Takich ograniczeń nie przewidziano również wprost w przepisach KKW. Tym samym osobom skazanym lub tymczasowo aresztowanym należy zagwarantować bezwnioskowy i wnioskowy dostęp do informacji od podmiotów zobowiązanych do ich udostępniania, zaś każde działanie podejmowane przez organy Służby Więziennej na podstawie przepisów karno-wykonawczych, które ingeruje w prawo człowieka do informacji, w tym również ogranicza możliwość skorzystania z tego prawa, musi być podyktowane co najmniej jedną z dopuszczalnych przesłanek ograniczających oraz przetestowane pod względem proporcjonalności oraz istoty tego prawa. Ograniczenie możliwości skorzystania z prawa do informacji nie może opierać się wyłącznie na założeniu, że osoba zainteresowana informacją przebywa w zakładzie karnym czy areszcie śledczym.

Osoby skazane lub tymczasowo aresztowane są zatem uprawnione do korzystania z prawa do informacji i powoływania się na tryb dostępu do informacji publicznej. Jednocześnie obowiązują je zasady, które w praktyce mogą wpływać negatywnie, a nawet eliminować rzeczywistą możliwość skorzystania z tego prawa. Chodzi między innymi o zagadnienia takie, jak dostęp do sprzętu elektronicznego i Internetu czy dostęp do sprzętu telefonicznego w sprawach urzędowych poza limitem na połączenia z osobami bliskimi. W przypadku osób tymczasowo aresztowanych restrykcje mogą być jeszcze dalej idące.  

Na problemy związane z możliwością realizowania prawa do informacji przez osoby skazane lub tymczasowo aresztowane zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich. Wystąpienia Rzecznika dotyczyły zarówno problemów systemowych, w tym niezapewniania przez zakłady i areszty dostępu do stron internetowych organów międzynarodowych, jak również konkretnych spraw, w ramach których wystąpiły problemy z realizowaniem wniosków o udostępnienie informacji publicznej. Z korespondencji prowadzonej z Rzecznikiem wynika, że funkcjonariusze Służby Więziennej są obejmowani cyklicznymi szkoleniami z zakresu dostępu do informacji publicznej i mają możliwość bezpośredniego konsultowania trudnych spraw związanych z udzielaniem informacji publicznej ze specjalistami Centralnego Zarządu Służby Więziennej. 

Celem stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska jest więc uzyskanie dostępu do informacji źródłowych w zakresie możliwości korzystania przez osoby skazane lub tymczasowo aresztowane z prawa do informacji od podmiotów zobowiązanych do ich udostępniania (od organów Służby Więziennej oraz wszystkich pozostałych podmiotów zobowiązanych), jak również w zakresie realizowania dostępu do informacji publicznej przez organy Służby Więziennej (co dotyczy wniosków pochodzących zarówno od osób skazanych lub tymczasowo aresztowanych, jak i innych osób fizycznych i prawnych). 

W tym celu stowarzyszenie zwraca się do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z wnioskiem o udostępnienie informacji dotyczącej liczby wszystkich wniosków o udostępnienie informacji publicznej, które wpłynęły do organu w 2023 r., liczby spraw, które zostały rozpatrzone negatywnie, informacji o stanowisku osoby odpowiedzialnej za udostępnianie informacji publicznej, a także dotyczącej rejestru wniosków o udostępnienie informacji publicznej. Pytania obejmują również dostęp do zarządzeń, instrukcji i wytycznych wydawanych przez organ oraz szkoleń i konsultacji wspominanych w korespondencji z Rzecznikiem Praw Obywatelskich.

W standardach międzynarodowych dużo uwagi poświęca się przyjmowaniu prawnych rozwiązań krajowych pozwalających dokonywać regularnych przeglądów prawa dostępu do informacji, co polega na gromadzeniu i publikowaniu danych i statystyk na temat liczby wniosków wpływających do instytucji publicznych, informacji czego dotyczyły wnioski, jaki był średni czas udzielenia odpowiedzi oraz jakie były powody odmowy udostępnienia informacji. W UDIP ani nie wprowadzono takich gwarancji prawnych ani nie wyznaczono organu, którego zadaniem byłoby przyglądanie się funkcjonowaniu prawa do informacji w praktyce. Informacje o realizacji bezwnioskowego i wnioskowego dostępu do informacji nie są zwykle publikowane, zatem zapoznanie się z nimi staje się możliwe wyłącznie na wniosek. 

Warto przy tym zwrócić uwagę, że Stowarzyszenie podjęło tę próbę już w zeszłym roku, pytając o realizację wniosków o udostępnienie informacji jednostki samorządu terytorialnego, ministerstwa oraz wybrane instytucje państwowe. Odpowiedzi tych organów stały się istotnym wkładem do Raportu o stanie jawności, którego celem jest dostarczanie rzetelnych danych pokazujących kondycję prawa do informacji w Polsce. Informacje zgromadzone od organów Służby Więziennej oraz innych podmiotów zobowiązanych planujemy uwzględnić w tegorocznym raporcie. Informacje te będą niezwykle istotnym źródłem wiedzy dla całego społeczeństwa. Poruszony temat dotyczy bowiem gwarancji jednego z podstawowych praw człowieka. 

Pragniemy podkreślić, że objętość wniosku podyktowana jest chęcią doprecyzowania pytań tak, żeby były one zrozumiałe i jednoznaczne. Jednocześnie większość pytań wymaga jedynie wskazania liczby, potwierdzenia bądź zaprzeczenia informacji czy wyboru właściwej odpowiedzi spośród wymienionych propozycji. Także z tego względu do wniosku dołączamy obszerne uzasadnienie. Liczymy, że ułatwi to Państwu odpowiedź na zadane pytania.