PROCEDURA OZNACZENIE
Zasady postępowania epidemiologicznego
R i medycznego
- w związku z ryzykiem zawleczenia na
| obszar Polski
nowego koronawirusa (SARS-CoV-2)
WYDANIE
STRONA
Procedura zbiorcza dot. zasad postępowania
w związku z dynamicznie rozwijającą się sytuacją epidemiologiczną związaną
z szerzeniem się nowego koronowirusa Ssars-Ccov-2.
Wprowadził
Zatwierdził Jan Krakowiak
Prezes Zarządu
Dokument jest własnością Poddębickiego Centrum Zdrowia Sp. z o.o. w Poddębicach kopiowanie i rozpowszechnianie bez zgody Prezesa jest
zabronione
| PROCEDURA OZNACZENIE KZ
Zasady postępowania epidemiologicznego |wypDANIE | 1
i medycznego
w związku z ryzykiem zawleczenia na
obszar Polski
nowego koronawirusa (SARS-CoV-2
W związku z dynamicznie rozwijającą się sytuacją epidemiologiczną związaną
z szerzeniem się nowego koronowirusa SARS-CoV-2, Zarząd PCZ Sp. z o.o.
wprowadza ogólną procedurę postępowania w PCZ Sp. z 0.o., na którą składają się
wszystkie, na bieżąco wydawane i aktualizowane przez Ministerstwo Zdrowia, GIS,
PZH oraz inne służby sanitarne, instrukcje, zalecenia, zarządzenia, algorytmy
i procedury postępowania, które stanowią załącznik do niniejszej procedury.
Wszystkie ww. informacje dotyczące dynamicznie rozwijającej się sytuacji
epidemiołogicznej związanej z szerzeniem się nowego koronowirusa SARS-CoV-2
są na bieżąco zamieszczane na stronie intranetowej i internetowej szpitala.
Kontrolę nad prawidłowością i skutecznością funkcjonowania procedury pełni Zespół
Kontroli Zakażeń szpitalnych, Pielęgniarka Epidemiologiczna, Zarząd PCZ Sp. z o.o.
Dokument jest własnością Poddębickiego Centrum Zdrowia Sp. z 0.0. w Poddębicach kopiowanie i rozpowszechnianie bez zgody
Prezesa jest zabronione
mm m — A
Informacja Głównego Inspektora Sanitarnego dla szpitali
w związku z dynamicznie rozwijająca się sytuacją epidemiologiczną
związaną z szerzeniem się nowego koronawirusa SARS-CoV-2
Warszawa, 27.02.2020 r.
Aktualnie nie ma żadnych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Europejskiego
Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), które nakazywałyby objęcie postępowaniem osób
powracających z krajów z utrzymującą się transmisją SARS-CoV-2, jeżeli nie spełniają one kryteriów dla
przypadku podejrzanego o zakażenie / zachorowanie.
DEFINICJA PRZYPADKU NA POTRZEBY NADZORU NAD ZAKAŻENIAMI LUDZI NOWYM
KORONAWIRUSEM COVID-19
(definicja z dnia 26.02.2020 )
Kryteria kliniczne
Każda osoba u której wystąpił
Grupa A. Kryteria wymagające dodatkowo spełnienia kryterium epidemiologicznego.
Co najmniej jeden z wymienionych objawów ostrej infekcji układu oddechowego:
- gorączka
- kaszel
- duszność
Grupa B. Kryteria niewymagające spełnienia kryterium epidemiologicznego
- osoba hospitalizowana, diagnozowana w kierunku wirusowego zapalenia płuc lub z objawami
ciężkiej infekcji układu oddechowego
- osoba należąca do ogniska/klastra wirusowego zapalenia płuc o nieznanej etiołogii
Kryteria laboratoryjne
Kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego:
- wykrycie kwasu nukleinowego COVID-19 z materiału klinicznego! potwierdzone badaniem
molekularnym ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa”.
Kryteria laboratoryjne przypadku prawdopodobnego:
Co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów (pan-coronavirus test)
- niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy COVID-19
1 Próbki materiału klinicznego z dolnych dróg oddechowych (popłuczyny pęcherzykowo — oskrzelowe (BAL),
bronchoaspirat, odkrztuszana plwocina) mają większą wartość diagnostyczną niż próbki z górnych dróg
oddechowych (np. wymaz z nosogardła)
* Jeżeli to możliwe, należy wykonać sekwencjonowanie
Kryteria epidemiologiczne
Każda osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała co najmniej jedno z
następujących kryteriów:
- miała bliski kontakt z osobą, u której stwierdzono zakażenie COVID-19 (kontakt z przypadkiem
potwierdzonym lub prawdopodobnym). Jako bliski kontakt należy rozumieć:
zamieszkiwanie z przypadkiem COVID-19,
„ bezpośredni kontakt fizyczny z przypadkiem COVID-19 (np. podanie ręki),
3. bezpośredni kontakt bez zabezpieczania z wydzielinami osoby z COVID-19 (np. dotykanie
zużytej chusteczki higienicznej, narażenie na kaszel osoby chorej),
4. przebywanie w bezpośredniej bliskości (twarzą w twarz) osoby chorej, w odległości
mniejszej niż 2 m przez ponad 15 minut,
5. przebywanie w tym samym pomieszczeniu co osoba chora COVID-19 w odległości
mniejszej niż 2 m przez co najmniej 15 minut (np. klasie, poczekalni szpitala/przychodni,
sali konferencyjnej,
6. personel medyczny lub inna osoba bezpośrednio opiekująca się chorym z COVID-19 lub
osoba pracująca w laboratorium bezpośrednio z próbkami osób chorych na COVID-19 bez
odpowiedniego zabezpieczania lub w przypadku gdy doszło do uszkodzenia stosowanych
środków ochrony osobistej,
7. kontakt na pokładzie samolotu i innych zbiorowych środków transportu obejmujący osoby
zajmujące dwa miejsca (w każdym kierunku) od osoby z COVID-19, osoby towarzyszące w
podróży lub sprawujące opiekę, członkowie załogi obsługujący sekcję, w której znajduje
się chory (w przypadku ciężkich objawów u osoby z COVID-19 lub jej przemieszczania się
za bliski kontakt należy uznać wszystkich pasażerów znajdujących się w sekcji lub na
pokładzie środka transportu);
- podróżowała/przebywała w regionie, w którym podejrzewa się utrzymującą się szeroko
rozpowszechnioną transmisję COVID-19*;
- powróciła z obszaru, w którym podejrzewa się lokalną lub o małym stopniu rozpowszechnienia
transmisję COVID-19*i której stan kliniczny został oceniony przez lekarza jako wymagający diagnostyki
w kierunku COVID-19.
Kłasyfikacja przypadku
A Podejrzenie przypadku
Każda osoba spełniająca kryterium kliniczne grupy A i kryterium epidemiologiczne lub
spełniająca kryterium kliniczne grupy B
B Przypadek prawdopodobny
Każda osoba spełniająca kryteria podejrzenia przypadku oraz kryteria laboratoryjne
przypadku prawdopodobnego
C Przypadek potwierdzony
Każda osoba spełniająca kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego
Uwaga: spełnienie kryteriów podejrzenia przypadku jest wskazaniem do przeprowadzenia
diagnostyki laboratoryjnej (badania w NIZP-PZH oraz laboratoriach Państwowej Inspekcji
3 Informacje o krajach/regionach z utrzymującą się transmisją COVID-19 są dostępne pod linkiem:
https://www.ecdc.europa.eu/en/areas-presumed-ongoing-community-transmission-20159:-ncov
Sanitarnej wykonywane są wyłącznie w porozumieniu z właściwym państwowym inspektorem
sanitarnym).
Osoby spełniające kryterium podejrzenia przypadku powinny zgłosić się i być leczone w warunkach
oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego.
Osoby NIE spełniające kryteriów podejrzenia przypadku zachorowania na COVID-19 powinny być
leczone w warunkach ambulatoryjnych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
Poniżej przedstawiono algorytm kwalifikacji osoby do dalszego postępowania jeśli miała kontakt
z osobą podejrzewaną o zakażenie koronawirusem lub w okresie 14 dni przebywała na obszarze, gdzie
występują przypadki zakażeń. Postępowanie rozstrzygające podejmują pracownicy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej.
Algorytm kwalifikacji osób da
dalszego postępowania w
związku z sytuacją
epidemiologiczną COVID-19 ad
dnia 13.02.2020 (nie dotyczy
Osoba, któca w obraca ostatnich 14 dat:
rzebywała na obszarze utrwytwwaj
transmisji wina [1]
LAF
-rmańs kontakt z potwierdzonym lub
przedopodaknym przygachiam zakabaniia
zat LEJ
ustawowej kwarantanny) ł
4ak Ćzy uosaty występują Mia h Karaialaniaia
nbjawy(2)7 o siacj| saniteem-
spiezeniotogiewnu|
- —l
*
Gljęcie nadrorem prrer 77 Łakwalifowanie ozaby do”...
Matcją Gantrańe | r... gdqiawiechiej gnipy przaż stacją”
anłósmielng|rma | a, s
ze
Aiegańdńwau |
hemgitalcacji ł l i
tuli = j
heozałtałcaejn GRUPA L* | GALPA = | GRUPAG"""
TAŁAŃCEBAA Cgraniczerińe akżywnieśc| Uqgrardzerale toy ali Zameknnóula Gero iliwia
[red uężywsai spódóc ras óządkiwej dychy | apaleetych ótaliy przóż M przez osobę przer 14 dni od
M4 ani cż pizeż 14 ini ul marażenis t dni ed niradmila i narażenia r zachawaniem
liarabtńei zanekzedrea zer. pireaia tamsmegula tiane rdrawia cudikinych zelywećńwiz
k I =
sk
cena medyczna osoby Aj o m tokańtrerze nadroru
sułjnwani wie | * -_ c Wystągiecwijiwna w Miq, | o siatkę ierikriw
przyjęć $zpitata "oygu LA dni od narażerja” ełdisilakaiczmą
Faddaco £akażncga
hosqutaltracji
4 a
| li tmmucji o ktzjachfregzzuch 2 ulrzyrejjący Sl Iransinisją SARS-Gn4-7 ny |
Fkugliakaajn=" dostępne: pad linkiem: hępzy swaczdc. croga.eufan area -zraoreed
ganalnilwii | saa e zadnych 3
Widajtarmae picie og niej 424 Objuwę taklu: jake porzeczka, koszul, cdhnsznażć.
*Ba grupy 1 geradnny być zakwallkorawne np, puly grucające r subgrmi
starszymi, drsćmi, osobami przewłakie chorymi.
*"Do grupy £ poradnny być zakywlifiłczwnnę np. qgzuby róepracujące rawudnac
tk, których praca nie Jest radqzana 2 bliskim berpodneckińn korńakiemi 2 Innycni
łudimi
"AD grupy 3 pzadnny być zukanliRarasne np. moby mylycznie przebywająca
nreżacówu w Falsca tnp. w tetzch biumezowych|.
POSTĘPOWANIE W SZPITALU ZAKAŹNYM
Według wytycznych Konsultanta Krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych.
Osoby spełniające kryterium podejrzenia przypadku powinny zgłosić się i być leczone
w warunkach oddziału zakaźnego lub obserwacyjno-zakaźnego
POSTĘPOWANIE W SZPITALU OGÓLNYM
Istnieje możliwość, że osoba spełniająca kryterium podejrzenia przypadku zgłosi się na izbę przyjęć/
SOR szpitala ogólnego. Aby być gotowym na taką sytuację zaleca się:
A. Odnośnie postępowania w izbie przyjęć /SOR szpitala ogólnego
1. Przygotować plakat informacyjny dla pacjentów, wskazujący drogi komunikacji.
2. Jeśli to możliwe, stworzyć oddzielną „ścieżkę” dla pacjentów z objawami choroby zakaźnej
układu oddechowego (poza głównym traktem przyjęć do szpitala, może być to wydzielona
część budynku albo tymczasowo wydzielone pomieszczenie, z poczekalnią. Może być to także
ogrzewany namiot.
3. Jeśli stworzenie oddzielnej „ścieżki” dla pacjentów z objawami choroby zakaźnej układu
oddechowego nie jest możliwe - wydzielić okienko rejestracji dla tych osób. Pacjent nie
oczekuje w kolejce.
4. Wydzielić pomieszczenie/ pomieszczenia z dostępem do toalety (optymalnie), zapewniające
możliwość odizolowania pacjenta, pełniące funkcję punktu, w którym pacjent podejrzany
o chorobę zakaźną układu oddechowego będzie poddany konsultacji.
5. Pomieszczenia wyposażyć w środki ochrony osobistej, termometr, pulsoksymetr, dostęp do
gazów, kardiomonitor (opcjonalnie) / EKG (opcjonalnie), dostęp do pobrania krwi i wymazów
oraz diagnostyki radiologicznej i laboratoryjnej, zestaw do resuscytacji.
6. Zabezpieczenie środków ochrony indywidualnej dla pacjentów (maski chirurgiczne) i personelu
medycznego (rękawiczki, maski”, fartuchy barierowe).
7. Zabezpieczyć środki do dezynfekcji rąk, narzędzi i powierzchni.
Wyznaczyć osobę spośród personelu, która koordynuje ruch pacjentów w pomieszczeniu/
pomieszczeniach.
9. Bezpośrednio po pierwszym kontakcie z pacjentem i ustaleniu wstępnych objawów choroby
zakaźnej układu oddechowego, założenie maski pacjentowi.
10. Noszenie przez personel maseczek niezależnie od miejsca udzielania porady pacjentowi.
11. Przeprowadzenia szkolenia personelu z zastosowania środków ochrony osobistej,
w szczególności maseczek.
12. Zachowanie wszelkich procedur szpitalnych.
B. Odnośnie postępowania z pacjentem
1. Dopilnowanie, aby pacjent przemieszczając się i oczekując na badanie nie opuszczał
wyznaczonej strefy odizolowania i miał założoną maseczkę chirurgiczną.
2. Dopilnowanie, aby maseczka chirurgiczna była traktowana jako jednorazowa i była używana
maksymalnie przez 1 godzinę. Następnie maseczkę należy usunąć do odpadów zakaźnych i
założyć pacjentowi świeżą maseczkę.
4 Rodzaj maseczek: wg WHO i ECDC - maseczki N95, FFP2 lub równoważne
3. Zebranie wywiadu od pacjenta przez personel rejestracji w miarę możliwości bez kontaktu
bezpośredniego twarzą w twarz (szyba działowa, komunikator głosowy etc.); wywiad dotyczy
w szczególności przebywania w krajach transmisji SARS-CoV-2% oraz objawów klinicznych
(patrz DEFINICJA PRZYPADKU NA POTRZEBY NADZORU NAD ZAKAŻENIAMI LUDZI NOWYM
KORONAWIRUSEM COVID-19).
4- Dokonanie oceny stanu klinicznego i wskazań do hospitalizacji przez lekarza.
5. W przypadku braku wskazań do pilnej hospitalizacji - wdrożyć diagnostykę w kierunku choroby
zakaźnej (morfologia, CRP, transaminazy, RTG), saturacja, test w kierunku grypy i innych
patogenów oddechowych.
6. Po uzyskaniu wyników — jeśli:
a) brak wskazań do hospitalizacji — powrót pacjenta do domu i rekomendacja dalszej opieki
pod kontrolą lekarza POZ;
b) są wskazania do hospitalizacji — zorganizowanie transportu medycznego celem
przekazania pacjenta do oddziału zakaźnego i niezwłoczne zgłoszenie przypadku do
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego celem wdrożenia przez niego
dochodzenia epidemiologicznego i ustalenia osób z kontaktu z osoba zakażoną.
7. W przypadku pilnych wskazań do hospitalizacji pacjenta konsultowanego/badanego poza
szpitalem - nawiązanie kontaktu ze szpitalem/oddziałem zakaźnym, ew. lekarzem
koordynatorem zabezpieczenia medycznego w Urzędzie Wojewódzkim, celem przekazania
pacjenta. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym — podmiot leczniczy zobowiązany jest do
zapewnienia transportu sanitarnego na rzecz pacjenta wymagającego transportu w innym
podmiocie leczniczym (art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Dz. U. z 2019 r. poz. 1373, z późn. zm.)
WYMAGANIA DOTYCZĄCE POBRANIA I TRANSPORTU MATERIAŁU DO BADAŃ METODĄ RT-PCR
W KIERUNKU ZAKAŻEŃ UKŁADU ODDECHOWEGO*
W ramach diagnostyki poszerzonej w kierunku SARS-nCoV-2 materiał powinien zostać pobrany według
poniższych zasad, a próbka powinna być dostarczona transportem zorganizowanym przez szpital do
NIZP-PZH, bądź innego laboratorium wskazanego przez Ministra Zdrowia.
Badania diagnostyczne technikami molekularnymi PCR i Real-Time RT-PCR w kierunku zakażeń układu
oddechowego wirusem SARS-CoV-2 wykonywane są w laboratorium Zakładu Wirusologii NIZP-PZH
zgodnie z rekomendacjami WHO, ECDC i wiodących ośrodków zajmujących się badaniem 2019nCovV.
Przed wysłaniem badania do NIZP-PZH należy wypełnić formularz zlecenia badania
https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2019/03/Formularz-Zlecenia-Badania.pdf
Przesyłkę kierować do:
NIZP-PZH, ul. Chocimska 24, 00-791 Warszawa z dopiskiem Zakład Wirusologii.
Kontakt z Sekretariatem Zakładu Wirusologii NIZP-PZH:
Tel. 22 54 21 230, Faks: 22 5421 385
A. Materiałem do badań w kierunku SARS-CoV-2 są z wyboru:
1. próbki pobrane z dolnych dróg oddechowych takie jak aspiraty przeztchwicze (TTA), ewentualnie
popłuczyny oskrzelikowo-pęcherzykowe (BAL),
5 Opracowane przez NIZP-PZH
2. plwocina nieindukowana,
3. wymazy z nosogardła lub aspiraty z nosogardła”.
B. Sposób pobrania, przechowywania i transportu materiału do badań
1.
Aspiraty przeztchawicze (TTA) - Pobranie zgodnie z procedurami medycznymi. Do laboratorium
należy dostarczyć w ilości 2 — 4 ml w jałowej próbówce - najszybciej jak to możliwe po pobraniu
(badanie do 24 godzin), najlepiej w temperaturze chłodni (5 + 39C) Jeżeli próbka będzie
przechowywana/transportowana dłużej niż 48 godziny, należy ją zamrozić i dostarczyć do
laboratorium w warunkach uniemożliwiających rozmrożenie (transport na suchym lodzie).
Popłuczyny oskrzelowo — pęcherzykowe (BAL) — jak powyżej; możliwość niższego stężenia
wirusa w próbce w stosunku do TTA stąd wskazana większa objętość próbki (min 15 ml), ale
materiał nadal polecany.
Plwocina nieindukowana — przechowywanie i transport jak powyżej; konieczność upewnienia
się, że jest to materiał z dolnych dróg oddechowych (badanie mikroskopowe). Nie zaleca się
indukowania plwociny ze względu na ryzyko zakażenia personelu.
Aspiraty z nosogardła? — transport i przechowywanie jak powyżej.
Wymaz z gardła* należy pobrać używając zestawów transportowych przewidzianych specjalnie
do pobierania materiału klinicznego w kierunku zakażeń wirusowych (wymazówka + podłoże w
próbówce). Jałowa wymazówka powinna być wykonana w całości ze sztucznego tworzywa, tzn.
patyczek plastikowy oraz wacik wykonany z materiału innego niż wata (dakron, czysta wiskoza,
poliester lub sztuczny jedwab), ponieważ stosowanie innych wymazówek powoduje inhibicję
reakcji PCR. Jałowe podłoże (buforowany roztwór soli fizjologicznej — PBS lub płyn Hanks'a albo
fizjologiczny roztwór soli) powinno być umieszczone w próbówce wolnej od DNA-az i RNA-az.
Poziom płynu — zakrywający wacik.
« Jałową wymazówką należy pobrać głęboki wymaz z gardła i umieścić w probówce z
podłożem (patrz opis powyżej). Próbówkę należy szczelnie zamknąć (w razie potrzeby
uciąć patyczek wymazówki), jednoznacznie opisać (data pobrania, imię i nazwisko
chorego) i przechowywać w temperaturze chłodni (5 + 39C).
« Próbkę należy przesłać do Laboratorium jak najszybciej, próbka powinna być
umieszczona na lodzie w celu zapewnienia temperatury chłodni (5 + 370). Jeżeli próbka
będzie przechowywana/transportowana dłużej niż 24 godziny, należy ją zamrozić i
dostarczyć do laboratorium w warunkach uniemożliwiających rozmrożenie (na suchym
lodzie).
6. Pełna krew — po pobraniu d pojemnika z EDTA transportowana w temperaturze 5+/- 3 C (bez
zamrożenia!!!) - maksymalnie do 24 godzin od pobrania. Zalecane jedynie w pierwszym
tygodniu zachorowania.
C. Zalecenia dotyczące pakowania próbek materiału klinicznego do transportu do laboratorium
NIZP-PZH
Ze względu na potencjalnie zakaźny charakter próbek materiału klinicznego obowiązują następujące
zasady pakowania próbek (poziom BSL2):
Pojemniki z materiałem do analizy powinny być zapakowane zgodnie z ogólną zasadą pakowania
wymaganą dla czynników biologicznych wywołujących choroby ludzi.
6 Wskazane jest badanie materiału z dolnych dróg oddechowych ze względu na mniejsze prawdopodobieństwo
uzyskania wyniku fałszywie ujemnego.
6
Obowiązuje zasada potrójnego opakowania:
1. Naczynie zasadnicze zawierające materiał kliniczny - naczynie to powinno być:
* jednorazowe, z nietłukącego tworzywa sztucznego, odporne na zgniecenie,
* _ zamykane nakrętką z dodatkową uszczelką zapobiegającą wyciekowi materiału,
» otwierane i zamykane w nieskomplikowany sposób.
2. Opakowanie wtórne:
* wykonane z odpornych na zgniecenie materiałów i hermetycznie zamknięte. Dopuszcza się
możliwość umieszczenia w jednym opakowaniu wtórnym kilku naczyń zasadniczych
z materiałem klinicznym pod warunkiem ich jednoznacznego oznakowania,
*« musi mieć wymiary umożliwiające otwarcie go w boksie laminarnym (wysokość, szerokość,
głębokość lub średnica do 50 cm). Przed umieszczeniem w opakowaniu transportowym
powierzchnia opakowania wtórnego powinna być wyjałowiona.
Dokumentacja dołączona do próbek nie może być umieszczana w opakowaniu wtórnym!
3. Opakowanie zewnętrzne — transportowe:
* w przypadku transportu materiałów w warunkach specjalnych (suchy lód, lód) powinno być
odporne na dany czynnik,
« musi być oznakowane i opisane w sposób identyfikujący nadawcę i umożliwiający nawiązanie
z nim szybkiego kontaktu w przypadkach uszkodzenia próbek czy innych zdarzeń losowych.
Dokumentację dołączoną do badań należy umieścić oddzielnie w zamkniętych kopertach
i przytwierdzonych do opakowania zewnętrznego, tak by był do niej dostęp bez konieczności
otwierania opakowania zewnętrznego, co jest ważne w przypadku opakowań termoizolacyjnych
i chroni dokumentację przez zawilgotnieniem lub zalaniem.
|deogram opakowania potrójnego
1 — probówka z materiałem do badania
2 — opakownie zasadnicze, szczelne
3 — opakowanie zewnętrzne- transportowe / termoizolacyjne
Przygotowanie materiału do transportu wg powyższych zasad umożliwia jego transport bez
konieczności używania przez kuriera środków ochrony indywidualnej.
INFORMACJE OGÓLNE
Zgodnie z danymi WHO z dnia 12 lutego 2020, u 18 % potwierdzonych przypadków wystąpiła ciężka
postać choroby.
Czynniki zwiększające ryzyko zgonu — wiek powyżej 60 lat, choroby przewlekłe płuc, serca,
metaboliczne.
Koronawirus SARS-CoV-2 jest wirusem osłonkowym, podatnym na działanie wszystkich
rozpuszczalników lipidów.
Zasady postępowania epidemiologicznego i medycznego
w związku z ryzykiem zawleczenia na obszar Polski
nowego koronawirusa (SARS-CoV-2)
Główny Inspektorat Sanitarny
Aktualizacja” na dzień 14 lutego 2020 r.
I. Kryteria kwalifikacjj do dalszego postępowania: (1) osób potencjalnie
narażonych w związku z powrotem z obszarów utrzymującej się transmisji
wirusa LUB (2) osób ze styczności z zakażonym
Postępowaniu podlega osoba, która spełnia kryteria kliniczne ORAZ kryteria
epidemiologiczne:
Kryteria kliniczne
Każda osoba u której wystąpił co najmniej jeden z wymienionych objawów ostrej
infekcji układu oddechowego:
- gorączka
- kaszel
- duszność
Kryteria epidemiologiczne
Każda osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała
co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- podróżowała/przebywała w regionie, w którym podejrzewa się utrzymującą się
transmisję SARS-CoV-2!
- miała bliski kontakt? z osobą, u której stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 (kontakt
z przypadkiem potwierdzonym? lub przypadkiem prawdopodobnym)
- pracowała lub przebywała jako odwiedzający” w jednostce opieki zdrowotnej,
w której leczono pacjentów zakażonych SARS-CoV-2
! Informacje o krajach/regionach z utrzymującą się transmisją SARS-CoV-2 są dostępne pod linkiem:
-transmission-2019-ncov
* Bliski kontakt jest definiowany jako narażenie personelu w jednostkach opieki zdrowotnej w związku z opieką
nad chorymi z SARS-CoV-2, zamieszkiwanie z pacjentem COVID19, praca w bliskiej odległości, przebywanie w
tej samej klasie szkolnej z pacjentem COVID19, podróżowanie wspólnie z pacjentem COVID19 dowolnym
środkiem transportu
3 Przypadek potwierdzony (kryteria laboratoryjne):
wykrycie kwasu nukleinowego SARS-CoV-2 z materiału klinicznego potwierdzone badaniem molekularnym
ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa.
* Przypadek prawdopodobny (kryteria laboratoryjne) co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów (pan-coronavirus test),
- niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy SARS-CoV-2.
* na obecnym etapie dotyczy to przede wszystkim zagranicznych jednostek opieki zdrowotnej w których
hospitalizowano osoby z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2.
Il. Algorytm kwalifikacji osób do postępowania epidemiologicznego oraz
medycznego (nie obejmuje ustawowej kwarantanny stosowanej na podstawie art. 35
ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi):
Osoba, która w okresie ostatnich 24 dni:
-przabywała na obszarze utrwalonej
transmisji wirusa (1)
AE
„miała kontakt z potwierdzonym lub
prawdopodobnym przypadkiem zakażenia
SAFS-TOVW-X
puls Powiadomiania
———a| stacji sanitarno
apidemiologicznej
Ta
objącie nadzorem przez a zakwalifikowanie ozoby do
stacją sanitarno-
odpowladniej grupy przez stacji
epidemiolagiczną. Ro ) srupy p żj
Nie poddaną
haspitalizacji
tub
hospitalizacja GRUPA 1* GRUPA 2** URUFA 1***
sakańcanna Ograniczenie aktywności Qgraniczenie kontaktów Samokontrola stanu zdrowia
przed upfywem społeczno-zawodowej osoby społecznych osoby przez 14 przez osabę przez 14 dni od
kl dri ni przez 14 dni od narażania + dni od narażenia + narażenia 2 zachowaniam
miradenia samokontrola stanu zdrowia samokontrota stanu zdrowia codziennych aktywności
i: ani medyczna osob Tak srąpiania objawów Zakończenie nadzoru
jawami w izbia - przez stację sanitarna-
ąpu 14.dni od naraża! epklemiologiczną
Bzeshre sh
hospitalizacji
(1) Informacje o krajach/regionach z utrzymującą się transmisją SARS-COV-2 są
dostępne pod linkiem: s
H A NMSRECĘI
*Do grupy £ powinny być zakwalifikowane np. osoby pracujące z osobami
starszymi, dziećmi, osobami przewlekle chorymi.
**Do grupy 2 powinny być zakwalifikowana np. osaby niepracujące zawadowo
lub, których praca nie jest związana z bliskim bezpośrednim kontaktem z innymi
ludżmi.
Hospitaliza s h
rz stacji +++*Do grupy 3 powinny być zakwalifikowane np. osoby wyłącznie przebywające
sanitarno-epidemiologicznej tymczasowo w Pałsce (np. w celach biznesowych).
Ogólne zasady postępowania medycznego w przypadku podejrzenia
zakażenia nowym koronawirusem (SARS-CoV-2):
A.
Pacjent manifestujący objawy powinien być hospitalizowany w oddziale
zakaźnym (obserwacyjno-zakaźnym) z zapewnieniem warunków izolacji
oddechowej i ścisłego reżimu sanitarnego.
Każdą informację o stwierdzonym przypadku, podejrzanym o zakażenie
2019-nCoV należy w trybie natychmiastowym zgłosić do właściwego, ze
względu na miejsce podejrzenia, Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego lub innego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Personel medyczny mający bezpośrednią styczność z osobą podejrzaną, wtym
lekarze konsultujący, powinni być zabezpieczeni w środki ochrony
indywidualnej jednorazowego użycia.
Główny Inspektor Sanitarny
*Aktualizacja przygotowana na podstawie danych ECDC
| a
Zasady postępowania epidemiologicznego i medycznego
w związku z ryzykiem zawleczenia na obszar Polski
nowego koronawirusa (SARS-CoV-2)
Główny Inspektorat Sanitarny
Aktualizacja* na dzień 14 lutego 2020 r.
I. Kryteria kwalifikacji do dalszego postępowania: (1) osób potencjalnie
narażonych w związku z powrotem z obszarów utrzymującej się transmisji
wirusa LUB (2) osób ze styczności z zakażonym
Postępowaniu podlega osoba, która spełnia kryteria kliniczne ORAZ kryteria
epidemiologiczne:
Kryteria kliniczne
Każda osoba u której wystąpił co najmniej jeden z wymienionych objawów ostrej
infekcji układu oddechowego:
- gorączka
- kaszel
- duszność
Kryteria epidemiologiczne
Każda osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała
co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- podróżowała/przebywała w regionie, w którym podejrzewa się utrzymującą się
transmisję SARS-CoV-2!
- miała bliski kontakt? z osobą, u której stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 (kontakt
z przypadkiem potwierdzonym? lub przypadkiem prawdopodobnym)
- pracowała lub przebywała jako odwiedzający” w jednostce opieki zdrowotnej,
w której leczono pacjentów zakażonych SARS-CoV-2
1 Informację o krajach/regionach z utrzymującą się transmisją SARS-CoV-2 są dostępne pod linkiem:
e Bliski kontakt jest definiowany jako narażenie personelu w jednostkach opieki zdrowotnej w związku z opieką
nad chorymi z SARS-CoV-2, zamieszkiwanie z pacjentem COVID19, praca w bliskiej odległości, przebywanie w
tej samej klasie szkolnej z pacjentem COVID19, podróżowanie wspólnie z pacjentem COVID19 dowolnym
środkiem transportu
3 Przypadek potwierdzony (kryteria laboratoryjne):
wykrycie kwasu nukleinowego SARS-CoV-2 z materiału klinicznego potwierdzone badaniem molekularnym
ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa.
* Przypadek prawdopodobny (kryteria laboratoryjne) co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów (pan-coronavirus test),
- niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy SARS-CoV-2.
5 na obecnym etapie dotyczy to przede wszystkim zagranicznych jednostek opieki zdrowotnej w których
hospitaliżowano osoby z potwierdzonym zakażeniem $SARS-CoV-2.
Il. Algorytm kwalifikacjj osób do postępowania epidemiologicznego oraz
medycznego (nie obejmuje ustawowej kwarantanny stosowanej na podstawie art. 35
ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi):
Osoba, która w okresie ostatnich 14 dni:
-przabywała na obszarze utrwalonej
transmisji wirusa (1)
Li
-miała kontakt 2 potwiardzonym lub
prawdopodobnym przypadkiem zakażenia
SARi-Có=d
Powiadomienie
Tak z
W aia i stacji sanitarno-
apldemiologicznej
|
Objęcie nadzoram przez zakwalifikowanie osoby da
stację sBaitano- odpowiadniej grupy przez stacj
epiderniologiczną.
r =
Nie paddana
hospitalizacji
fuła
hospitaliracją | GRUPA 1* GRUPA Z** GRUPA 3T"=
piknóerana Ograniczenie aętywnatci Ograniczenia kontaktów samokantrola stanu zdrowia
przed upiywem | społaczno-zawodowej asótny upołecznych osoby przez 14 przez osobę przez 14 dni ad
1a.dai od przet 14 doś od narażania 4 dni od narażenia + narażenia z zachowaniam
narabeńia samokantroła staniu zdrówóa zamolnetroła stara nirńwia codziennych aktywności
a medyczna osob Tak Zakończenie nadzoru
M A z objawami w izbie przez stację sanitarna-
przyjęć Szpitala apidamiotogiczną
faddana zakażnaga
hospitalizacji
(1) informacje o krajach/regionach 2 utrzymującą się transmisją SARS-COV-2 są
dostępne pod linkiem; rtg serewcde puree EE ats ELU
sagerą-ca mmm tranarreginze CA LUCY
(2) objawy takie jak gorączka, kaszel, duszność.
+Do grupy 1 powinny być zakvaalifikowane np. osoby przcująca z osobami
starszymi, dziećmi, osobami przewtekle chorymi.
*+Do grupy 2 powlnny być zakwalifikowane np. osoby niepracujące zawadowo
lub, których praca nie jest związana z bliskim bezpośrednim kontaktam z innymi
ludźmi.
Hospitalizacja
powiadomienia stacji +++0o grupy 3 powinny być zakwalifikowane np. osoby wyłącznie przebywające
sanitarno-epidemiotogicznej tymczasowo w Polsce (np. w celach biznesowych).
Ill. Ogólne zasady postępowania medycznego w przypadku podejrzenia
zakażenia nowym koronawirusem (SARS-CoV-2):
1. Pacjent manifestujący objawy powinien być hospitalizowany w oddziale
zakaźnym (obserwacyjno-zakaźnym) z zapewnieniem warunków izolacji
oddechowej i ścisłego reżimu sanitarnego.
2. Każdą informację o stwierdzonym przypadku, podejrzanym o zakażenie
2019-nCoV należy w trybie natychmiastowym zgłosić do właściwego, ze
względu na miejsce podejrzenia, Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego lub innego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
3. Personel medyczny mający bezpośrednią styczność z osobą podejrzaną, wtym
lekarze konsultujący, powinni być zabezpieczeni w środki ochrony
indywidualnej jednorazowego użycia.
Główny Inspektor Sanitarny
*Aktualizacja przygotowana na podstawie danych ECDC
DEFINICJA PRZYPADKU NA POTRZEBY NADZORU NAD ZAKAŻENIAMI LUDZI
NOWYM KORONAWIRUSEM SARS-CoV-2
(definicja z dnia 04.02.2020 )
Kryteria kliniczne
Każda osoba u której wystąpił co najmniej jeden z wymienionych objawów ostrej infekcji układu
oddechowego:
- gorączka
- kaszel
- duszność
Kryteria laboratoryjne
Kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego:
- wykrycie kwasu nukleinowego SARS-CoV-2z materiału klinicznego! potwierdzone badaniem
molekularnym ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa”.
Kryteria laboratoryjne przypadku prawdopodobnego:
Co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów (pan-coronavirus test)
- niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy SARS-CoV-2
Kryteria epidemiologiczne
Każda osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała co najmniej jedno z
następujących kryteriów:
- miała bliski kontakt” z osobą, u której stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 (kontakt z przypadkiem
potwierdzonym lub prawdopodobnym)
-podróżowała/przebywała w regionie, w którym podejrzewa się utrzymującą się transmisję SARS-
CoV-2*
- pracowała lub przebywała jako odwiedzający * w jednostce opieki zdrowotnej, w której leczono
pacjentów zakażonych SARS-CoV-2
! Próbki materiału klinicznego z dolnych dróg oddechowych (popłuczyny pęcherzykowo — oskrzelowych (BAL),
bronchoaspirat, odkrztuszana plwocina) mają większą wartość diagnostyczną niż próbki z górnych dróg
oddechowych (np. wymaz z nosogardła)
* Jeżeli to możliwe, należy wykonać sekwencjonowanie
* Bliski kontakt jest definiowany jako narażenie personelu w jednostkach opieki zdrowotnej w związku z opieką
nad chorymi z SARS-CoV-2, zamieszkiwanie z pacjentem COVID19, praca w bliskiej odległości, przebywanie w
tej samej klasie szkolnej z pacjentem COVID19, podróżowanie wspólnie z pacjentem COVID19 dowolnym
środkiem transportu
* Informacje o krajach/regionach z utrzymującą się transmisją SARS-CoV-2 są dostępne pod linkiem:
://www.ecdc.europa.eu/en/areas-presumed-ongoing-community-transmission-2019-ncov
* na obecnym etapie dotyczy to przede wszystkim zagranicznych jednostek opieki zdrowotnej w których
hospitalizowano osoby z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2.
Klasyfikacja przypadku
A Podejrzenie przypadku
Każda osoba spełniająca kryteria kliniczne i epidemiologiczne
B Przypadek prawdopodobny
Każda osoba spełniająca kryteria kliniczne, epidemiologiczne oraz laboratoryjne
przypadku prawdopodobnego
C Przypadek potwierdzony
Każda osoba spełniająca kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego
Uwaga: spełnienie kryteriów podejrzenia przypadku (klinicznych i epidemiologicznych)
jest wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki laboratoryjnej (badania w NIZP-PZH
można wykonać na podst. decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego).
DEFINICJA PRZYPADKU NA POTRZEBY NADZORU NAD ZAKAŻENIAMI LUDZI
NOWYM KORONAWIRUSEM SARS-CoV-2
(definicja z dnia 04.02.2020 )
Kryteria kliniczne
Każda osoba u której wystąpił co najmniej jeden z wymienionych objawów ostrej infekcji układu
oddechowego:
- gorączka
- kaszel
- duszność
Kryteria laboratoryjne
Kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego:
- wykrycie kwasu nukleinowego SARS-CoV-2z materiału klinicznego! potwierdzone badaniem
molekularnym ukierunkowanym na inny obszar genomu wirusa”.
Kryteria laboratoryjne przypadku prawdopodobnego:
Co najmniej jedno z następujących kryteriów:
- dodatni wynik testu w kierunku obecności koronawirusów (pan-coronavirus test)
- niejednoznaczny wynik badania wykrywającego kwas nukleinowy SARS-CoV-2
Kryteria epidemiologiczne
Każda osoba, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów spełniała co najmniej jedno z
następujących kryteriów:
- miała bliski kontakt? z osobą, u której stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 (kontakt z przypadkiem
potwierdzonym lub prawdopodobnym)
-podróżowała/przebywała w regionie, w którym podejrzewa się utrzymującą się transmisję SARS-
CoV-2*
- pracowała lub przebywała jako odwiedzający * w jednostce opieki zdrowotnej, w której leczono
pacjentów zakażonych SARS-CoV-2
! Próbki materiału klinicznego z dolnych dróg oddechowych (popłuczyny pęcherzykowo — oskrzelowych (BAL),
bronchoaspirat, odkrztuszana plwocina) mają większą wartość diagnostyczną niż próbki z górnych dróg
oddechowych (np. wymaz z nosogardła)
* Jeżeli to możliwe, należy wykonać sekwencjonowanie
* Bliski kontakt jest definiowany jako narażenie personelu w jednostkach opieki zdrowotnej w związku z opieką
nad chorymi z SARS-CoV-2, zamieszkiwanie z pacjentem COVID19, praca w bliskiej odległości, przebywanie w
tej samej klasie szkolnej z pacjentem COVID19, podróżowanie wspólnie z pacjentem COVID19 dowolnym
środkiem transportu
4 Informacje o krajach/regionach z utrzymującą się transmisją SARS-CoV-2 są dostępne pod linkiem:
ż =transmission-2019-ncov
* na obecnym etapie dotyczy to przede wszystkim zagranicznych jednostek opieki zdrowotnej w których
hospitalizowano osoby z potwierdzonym zakażeniem SARS-CoV-2.
Klasyfikacja przypadku
A Podejrzenie przypadku
Każda osoba spełniająca kryteria kliniczne i epidemiologiczne
B Przypadek prawdopodobny
Każda osoba spełniająca kryteria kliniczne, epidemiologiczne oraz laboratoryjne
przypadku prawdopodobnego
C Przypadek potwierdzony
Każda osoba spełniająca kryteria laboratoryjne przypadku potwierdzonego
Uwaga: spełnienie kryteriów podejrzenia przypadku (klinicznych i epidemiologicznych)
jest wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki laboratoryjnej (badania w NIZP-PZH
można wykonać na podst. decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego).
Załączniki:
IHR z dnia 12.02.2020 r.
Zasady postępowania z osobami podejrzanymi o zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2
GIS:
https://gis.gov.pl/aktualnosci/zasady-postepowania-z-osobami-podejrzanymi-o-zakazenie-nowym-
koronawirusem-2019-ncov/
koronawirusem-2019-ncov-samoloty-i-lotniska-aktualizacja-nr-1-z-dnia-30-01-2020-r
Definicja przypadku
ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en/case-definition-and-european-surveillance-human-infection-
novel-coronavirus-2019-ncov
ublications-detail
coronavirus-(2019-ncov]
CDC: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-nCoV/clinical-criteria.html
Diagnostyka laboratoryjna COVID-19
ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en/case-definition-and-european-surveillance-human-infection-
novel-coronavirus-2019-ncov
WHO: https://www.who.int/publications-detail/laboratory-testing-for-2019-novel-coronavirus-in-
suspectęd-human-cases-20200117
Wytyczne dotyczące opieki zdrowotnej nad pacjentami
WHO (opieka nad chorym w szpitalu/placówce zdrowotnej): https://www.who.int/internal-
ublications-detail/clinical-management-of-severe-acute-respiratory-infection-when-novel-
coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected
ublications-detail/home-care-
nCoV)-infection-presenting-with-mild-symptoms-
WHO (opieka nad chorym w domu): https:
for-patients-with-suspected-novel-coronavirus-
and-management-of-contacts
Środki ochrony indywidualnej (PPE) wymagane w placówce zdrowotnej do opieki nad pacjentami
ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/novel-coronavirus-personal-
protective-equipment-needs-healthcare-settings.pdf
Zalecenia dla podróżujących
coronavirus/en,/
CDC: https://wwwnc.cdc.gov/travel/notices/alert/novel-coronavirus-china
ublications-data/advice-travellers-outbreak-novel-
ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en
coronavirus-2019-ncov
Polityka informacyjna oraz zaangażowanie społeczne w działania z zakresu gotowości i reagowania
na zagrożenie związane z nowym koronawirusem:
ublications-detail/risk-:communication-and:community-engagement-
readiness-and-initial-response-for-novel-coronaviruse
Spotkania Komitetu Kryzysowego IHR
Oświadczenie WHO z drugiego spotkania Komitetu Kryzysowego IHR z dnia 30.01.2020:
coronavirus-(2019-ncov]
httos://www.who.int/publications-detail/clinical-nanagement-of-severe-acute-respiratory-infection-
when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected
Algorytm kwalifikacji osób do Osoba, która w okresie ostatnich 14 dni:
dal t a -przebywała na obszarze utrwalonej
alszego postępowania w transmisji wirusa (1)
związku z sytuacją LUB
, . . -miała kontakt z potwierdzonym lub
epidemiologiczną COVID-19 od prawdopodobnym przypadkiem zakażenia
dnia 13.02.2020 (nie dotyczy SARS-COV-2
ustawowej kwarantanny) sk:
Ró KK 4
Tak | Czy u osoby występują >, Nie aa
abjawylzj? Pd epiderdplogicine|
ak”
a, u”
| z "AS,
Obęęcie nadzorem przez PE akwalifikowanie usabry dó>
stację sanitarno= | odpowiedniej grupy przez stac
epidemimaopiczną. Repo ag >
l ką =”
Nie poddano
hospitalizacji
lub —————— u s.
hospitalizacja GRUPA 1* GRUPA 2**
GRUPA 3***
zakończona Ograniczenie aktywności Ograniczenie kontaktów Samokontrola stanu zdrowia
przed upływem spałeczno-zawodowej osobry społecznych osoby przez 14 przez osobę przez 14 dni od
14 dni od przez 14 dni od narażenia + dni od narażenia + narażenia z zachowaniem
narażenia samokontrała stanu zdrówia | samokontrola stanu zdrowia codziennych aktywności
A
"
aj LĄ BR
R =
f
„lena medyczna sad:
Zakończenie nadzoru
Ą Tak < Ś objawów ke Mi
N CCIE ZANI 7 Oj Eu 14 dni od narażenia" PE stację AP:
przyjęć Szpitała epidemiologiczną
Poddana OS zakaźnego a ze |
hospitalizacji „7 „p wje
magii (1) Informacje o krajach/ regionach z utrzymującą się transmisją SARS-CoV-2 są
DEPAMGER dostępne pod linkiem: https://www.ecdc.europa.eu/en/areas-presumed-
grioing-community-transmission-2019-ncov
(2) Objawy takie jak gorączka, kaszel, duszność.
powiadomómiy stacji
sanitarno-gpidemiologicznej
*Do grupy 1 powinny być zakwalifikowane np. osoby pracujące z osobami
starszymi, dziećmi, osobami przewlekle chorymi.
**Do grupy 2 powinny być zakwalifikowane np. osoby niepracujące zawodowa
lub, których praca nie jest związana z bliskim bezpośrednim kontaktem z innymi
ludźmi.
***Do grupy 3 powinny być zakwalifikowane np. osoby wyłącznie przebywające
tymczasowo w Polsce (np. w celach biznesowych).
koronawirusem (nCoV)
Wytyczne przejściowe
25 stycznia 2020 r.
WHO/2019-nCoV/IPC/v2020.2
Wprowadzenie
Jest to pierwsza edycja wytycznych dotyczących strategii zapobiegania
i kontroli zakażeń (IPC) do stosowania w przypadku podejrzenia
zakażenia nowym koronaawirusem (2019-nCoV). Została ona
zaakceptowana przez WHO na podstawie Profilaktyki i kontroli
zakażeń w czasie opieki zdrowotnej dla prawdopodobnych lub
potwierdzonych przypadków zakażenia zespołem oddechowym
koronawirus (MERS- CoV) z Bliskiego Wschodu! w oparciu o aktualną
wiedzę na temat sytuacji w Chinach i innych krajach, gdzie
zidentyfikowano przypadki i zebrano doświadczenia z ciężkim ostrym
zespołem oddechowym (SARS)-CoV i MERS-CoV.?
WHO będzie aktualizować te zalecenia w miarę pojawiania się nowych
informacji.
Niniejsze wytyczne przeznaczone są dla pracowników służby zdrowia
(PSZ), menedżerów opieki zdrowotnej i zespołów ds. zapobiegania i
kontroli zakażeń (IPC) na poziomie placówki, ale mają również
znaczenie na poziomie krajowym i powiatowym/regionalnym. Pełne
wytyczne są dostępne w WHO.?
Strategia IPC związana z opieką zdrowotną
w przypadku podejrzenia zakażenia nCoV
Aby osiągnąć najwyższy poziom skuteczności w reakcji na wybuch
epidemii wirusa 2019-CoV z wykorzystaniem strategii i praktyk
zalecanych w niniejszym dokumencie, należy wprowadzić program IPC
z dedykowanym i przeszkolonym zespołem lub co najmniej punktem
kontaktowym IPC, który powinien być wspierany przez krajowe i
zakładowe kierownictwo wyższego szczebla. W krajach, w których
IPC jest ograniczone lub nie istnieje, należy zacząć od zapewnienia jak
najszybszego wprowadzenia co najmniej minimalnych wymogów
dotyczących IPC, zarówno na poziomie krajowym, jak i zakładowym,
oraz od stopniowego postępu w kierunku pełnego spełnienia
wszystkich wymogów dotyczących podstawowych komponentów IPC
zgodnie z lokalnymi planami priorytetów.”
Strategie IPC mające na celu zapobieganie lub ograniczanie szerzenia
w placówkach opieki zdrowotnej obejmują następujące elementy:
|. zapewnienie selekcji, wczesnego rozpoznania i kontroli źródła
(izolacja pacjentów z podejrzeniem zakażenia nCoV);
2. zasłosowanie standardowych środków ostrożności dla
wszystkich pacjentów;
3. wdrożenie empirycznie dodatkowych środków ostrożności (dla
zakażeń drogą kropelkową, przez kontakt oraz w stosownych
przypadkach, środki ostrożności dla zakażeń drogą
powietrzną) w przypadku podejrzenia nCoV;
4. wdrożenie kontroli administracyjnych;
5. wdrożenie kontroli środowiskowych i inżynieryjnych.
Profilaktyka i kontrola zakażeń podczas opieki
zdrowotnej w przypadku podejrzenia nowej infekcji
((Gg21Y World Health
KSW Organization
1. Zapewnienie selekcji, wczesnego rozpoznawania i kontroli
źródeł
Selekcja kliniczna obejmuje system oceny wszystkich pacjentów przy
przyjęciu, umożliwiający wczesne rozpoznanie ewentualnego
zakażenia nCoV w 2019 r. oraz natychmiastową izolację pacjentów z
podejrzeniem zakażenia nCoV w miejscu odseparowanym od innych
pacjentów (kontrola źródła). Aby ułatwić wczesną identyfikację
przypadków podejrzenia zakażenia nCoV, placówki opieki zdrowotnej
powinny:
zachęcać pracowników służby zdrowia do wysokiego poziomu
podejrzliwości klinicznej;
stworzyć dobrze wyposażony oddział selekcji przy wejściu do
zakładu opieki zdrowotnej, wspierany przez przeszkolony
personel;
* wprowadzić obowiązek stosowania kwestionariuszy
przesiewowych zgodnie ze zaktualizowaną definicją przypadku
(https://www. who.int/publications-detail/global-surveillance-for-
human-infection-with-novel- coronavirus-(2019-ncov) oraz
* umieszczać w miejscach publicznych znaki przypominające
pacjentom z objawami o konieczności ostrzegania pracowni-
ków służby zdrowia.
Propagowanie higieny rąk i dróg oddechowych to niezbędne środki
zapobiegawcze.
2. Stosowanie standardowych środków ostrożności dla
wszystkich pacjentów
Standardowe środki ostrożności obejmują higienę rąk i dróg
oddechowych, stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej
(PPE) zgodnie z oceną ryzyka, praktyki w zakresie bezpieczeństwa
zastrzyków, bezpieczną gospodarkę odpadami, właściwą pościel,
czyszczenie i sterylizację sprzętu do pielęgnacji pacjentów.
Zapewnić stosowanie następujących środków higieny oddechowej:
* - upewnić się, że wszyscy pacjenci zakrywają nos i usta
chusteczką lub łokciem podczas kaszlu lub kichania;
* oferować maskę medyczną pacjentom z podejrzeniem
zakażenia 2019-nCoV podczas przebywania w poczekalni/
strefie publicznej lub w pomieszczeniach wspólnych;
« po kontakcie z wydzielinami z dróg oddechowych wykonywać
czynności związane z higieną rąk.
Pracownicy opieki zdrowotnej powinni stosować podejście WHO - „5
chwil dla higieny rąk” przed dotknięciem pacjenta, przed wykonaniem
jakiegokolwiek czystego lub aseptycznego zabiegu, po ekspozycji na
płyny ustrojowe, po dotknięciu pacjenta i po dotknięciu jego otoczenia.
+ Higiena rąk obejmuje albo umycie rąk przy pomocy chusteczki
na bazie alkoholu (ABHR), albo za pomocą mydła i wody;Jeśli
Profilaktyka i kontrola zakażeń podczas opieki zdrowotnej w przypadku podejrzenia nowej infekcji koronawirusem (nCoV): poradnik tymczasowy
ręce nie są wyraźnie zabrudzone, preferowane jest przetarcie
rąk alkoholem;
umyć ręce mydłem i wodą, gdy są wyraźnie zabrudzone
Racjonalne, prawidłowe i konsekwentne stosowanie środków ochrony
indywidualnej pomaga również ograniczyć rozprzestrzenianie się
patogenów. Skuteczność stosowania środków ochrony osobistej w
dużym stopniu zależy od odpowiednich i regularnych dostaw,
odpowiedniego przeszkolenia personelu, odpowiedniej higieny rąk, a w
szczególności odpowiedniego zachowania ludzi.>5Ś
Ważne jest, aby zapewnić konsekwentne i prawidłowe przestrzeganie
procedur czyszczenia i dezynfekcji otoczenia. Dokładne oczyszczanie
powierzchni otaczających wodą i detergentem oraz stosowanie
powszechnie stosowanych w szpitalach środków dezynfekujących (np.
podchlorynu sodu) to skuteczne i wystarczające procedury.” Wyroby i
wyposażenie medyczne, pralnia, naczynia kuchenne i odpady
medyczne powinny być zarządzane zgodnie z bezpiecznymi
rutynowymi procedurami. 23
+ Oprócz stosowania standardowych środków ostrożności,
wszystkie osoby, w tym członkowie rodziny, osoby
odwiedzające i personel medyczny, powinny stosować środki
ostrożności dotyczące infekcji przez kontakt i drogą kropelkową
przed wejściem do pomieszczenia, w którym przyjmowani są
pacjenci z podejrzeniem lub potwierdzeniem infekcji ncoV,
« Pacjenci powinni być umieszczeni w odpowiednio
wentylowanych pokojach jednoosobowych. W przypadku
pomieszczeń oddziału ogólnego z wentylacją naturalną, za
odpowiednią wentylację uważa się 60 I/s na pacjenta;?
« W przypadku braku wolnych pokoi, pacjenci podejrzani
o zakażenie nCoV powinni być grupowani razem,
« Wszystkie łóżka pacjentów powinny być rozmieszczone w
odległości co najmniej 1 m od siebie, niezależnie od tego, czy
podejrzewa się u nich zakażenie nCov,
« Tam, gdzie to możliwe, należy wyznaczyć zespół pracowników
opieki zdrowotnej, który zajmie się wyłącznie podejrzanymi lub
potwierdzonymi przypadkami, aby zmniejszyć ryzyko przenie-
sienia zakażenia;
* PSZ powinny używać maski medycznej (specyfikacje znajdują
się w odnośniku 2);
« Pracownicy ochrony zdrowia powinni nosić okulary ochronne
(typu gogle) lub ochronę twarzy (maseczki), aby uniknąć
zanieczyszczenia błon śluzowych;
* Pracownicy ochrony zdrowia powinni nosić czysty, niesterylny
fartuch z długim rękawem,
* Pracownicy służby zdrowia powinni również używać rękawic,
+ Podczas rutynowej pielęgnacji nie jest wymagane używanie
butów, kombinezonu lub fartucha;
« Po zakończeniu opieki nad pacjentem należy przeprowadzić
odpowiednie opróżnianie i utylizację całego sprzętu ochrony
osobistej i higieny rąk.5* Potrzebny jest również nowy zestaw
środków ochrony osobistej, jeśli przejmowana jest opieka nad
innym pacjentem;
sprzęt powinien być sprzętem jednorazowym i niszczonym lub
8 Maski medyczne są maskami chirurgicznymi lub zabiegowymi, które są płaskie lub
plisowane (niektóre są jak miseczki); są one przymocowane do głowy za pomocą
pasków?
dedykowanym (np. stetoskopy, ciśnieniomierze i termometry).
Jeśli sprzęt musi być dzielony pomiędzy pacjentami należy go
oczyścić i zdezynfekować pomiędzy kolejnymi użyciami dla
każdego pacjenta (np. poprzez zastosowanie alkoholu
etylowego 70%);?
* Pracownicy opieki zdrowotnej powinni powstrzymać się od
dotykania oczu, nosa lub ust potencjalnie zanieczyszczonymi
rękawiczkami lub gołymi rękoma,
unikać przenoszenia i transportowania pacjentów poza ich
pokój lub obszar, chyba że jest to konieczne ze względów
medycznych. Należy używać przeznaczonych do tego celu
przenośnych urządzeń rentgenowskich i/lub innych urządzeń
diagnostycznych. Jeśli konieczny jest transpor, należy
stosować z góry ustalone trasy transportu, aby zminimalizować
narażenie personelu, innych pacjentów i osób odwiedzających
oraz pamiętać aby pacjent używał maski medycznej,
zapewnić, aby personel medyczny transportujący pacjentów
dbał o higienę rąk i nosił odpowiednie środki ochrony
indywidualnej opisane w niniejszym punkcie,
tak wcześnie, jak to możliwe powiadomić oddział przyjmujący
pacjenta, przed jego przybyciem, o konieczności zachowania
wszelkich niezbędnych środków ostrożności;
« rutynowo czyścić i dezynfekować powierzchnie, z którymi
pacjent ma kontakt;
ograniczyć liczbę pracowników służby zdrowia, członków
rodziny i osób odwiedzających, które mają kontakt z osobą
podejrzaną i potwierdzoną 2019-nCoV;
+ prowadzić ewidencję wszystkich osób wchodzących do pokoju
pacjenta, w tym wszystkich pracowników i gości.
Niektóre procedury generujące aerozole wiążą się ze zwiększonym
ryzykiem przeniesienia koronawirusa (SARS-CoV i MERS-CoV), takie
jak intubacja tchawicy, wentylacja nieinwazyjna, tracheotomia,
resuscytacja krążeniowo-oddechowa, wentylacja ręczna przed intuba-
cją oraz bronchoskopia. *'!
Należy dopilnować, aby pracownicy opieki zdrowotnej wykonywali
procedury generujące aerozol:
+ w pomieszczeniu odpowiednio wentylowanym - to znaczy w
wentyłacji naturalnej o przepływie powietrza co najmniej 160 l/s
na pacjenta lub w pomieszczeniach podciśnieniowych o co
najmniej 12 wymianach powietrza na godzinę i kontrolowanym
kierunku przepływu powietrza przy zastosowaniu wentylacji
mechanicznej;?
« stosując półmaskę filtrującą przynajmniej w takim stopniu, w
jakim posiada ona certyfikat amerykańskiego Krajowego
Instytutu Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (NIOSH) N95,
normę Unii Europejskiej (UE) FFP2 lub równoważną.>*> Gdy
PSZ zakładają jednorazową półmaskę filtrującą dla cząstek
stałych, muszą zawsze przeprowadzać kontrolę szczelności. ?
Należy pamiętać, że jeśli użytkownik ma zarost na twarzy (i.
brodę), może to uniemożliwić prawidłowe założenie maski; t*
stosować środki ochrony oczu (np. gogle lub osłonę twarzy);
nosić czysty, niesterylny fartuch z długimi rękawami i rękawice.
Jeśli fartuch nie jest odporny na działanie płynów, PSZ powinni
używać wodoodpornych fartuchów do przeprowadzenia
procedury, w przypadku których oczekuje się dużej ilości płynu,
który może przedostać się do wnętrza fartucha?
ograniczyć liczbę osób obecnych na sali do absolutnego
minimum wymaganego dla opieki i wsparcia pacjenta.
Profilaktyka i kontrola zakażeń podczas opieki zdrowotnej w przypadku podejrzenia nowej infekcji koronawirusem (nCoV): poradnik tymczasowy
4. Wdrażanie kontroli administracyjnych
Kontrole administracyjne? i polityka w zakresie profilaktyki i kontroli
zakażeń szpitalnych wirusem 2019-nCoV w ramach opieki zdrowotnej
obejmują, ale nie muszą się ograniczać do: ustanowienie trwałej
infrastruktury i działań w ramach IPC; edukowanie opiekunów
pacjentów, opracowanie polityki w zakresie wczesnego rozpoznawania
ostrych zakażeń układu oddechowego, które mogą być wywołane
przez wirusy szpitalne 2019-nCoV; zapewnienie dostępu do szybkich
testów laboratoryjnych w celu identyfikacji czynnika etiologicznego;
zapobieganie przepełnieniu, zwłaszcza na oddziałach ratunkowych;
zapewnienie specjalnych poczekalni dla pacjentów z objawami;
właściwa izolacja hospitalizowanych pacjentów, zapewnienie
odpowiednich zapasów środków ochrony indywidualnej, zapewnienie
przestrzegania polityki i procedur IPC we wszystkich aspektach opieki
zdrowotnej.
4.1.Środki administracyjne związane z pracownikami służby
zdrowia
« _ zapewnienie odpowiednich szkoleń dla pracowników służby
zdrowia;
= zapewnienie odpowiedniego stosunku liczby pacjentów do
liczby pracowników;
= ustanowienie procesu nadzoru nad ostrymi infekcjami dróg
oddechowych potencjalnie powodowanymi przez nCoV wśród
pracowników służby zdrowia;
« upewnienie się, że pracownicy opieki zdrowotnej i
społeczeństwo rozumieją znaczenie szybkiego uzyskania
opieki medycznej;
«_ monitorowanie zgodności działań pracowników służby zdrowia
z normami środków ostrożności w zakresie ochrony zdrowia i
środowiska oraz w miarę potrzeb zapewnianie mechanizmów
poprawy.
Kontrole te dotyczą podstawowej infrastruktury zakładu opieki
zdrowotnej.!* Kontrole te mają na celu zapewnienie odpowiedniej
wentylacji? we wszystkich obszarach placówki służby zdrowia, jak
również odpowiednie oczyszczenia środowiska.
Dodatkowo należy zachować odstęp wynoszący co najmniej 1 metr
pomiędzy wszystkimi pacjentami. Zarówno oddzielenie przestrzenne,
jak i odpowiednia wentylacja mogą pomóc w ograniczeniu roz-
przestrzeniania się wielu patogenów w środowisku służby zdrowia. **
Upewnić się, że procedury czyszczenia i dezynfekcji są przestrzegane
konsekwentnie i prawidłowo.» Czyszczenie powierzchni wodą i
detergentem oraz stosowanie powszechnie stosowanych środków do
dezynfekcji szpitali (np. podchlorynu sodu) jest skuteczną i
wystarczającą procedurą.” Zarządzanie praniem, brudnymi naczyniami
i odpadami medycznymi zgodnie z bezpiecznymi rutynowymi
procedurami.
Czas stosowania środków ostrożności dla zakażeń
drogą kontaktową i kropelkową pacjentów z nCoV
Należy zawsze stosować standardowe środki ostrożności. Dodatkowe
środki ostrożności dotyczące zakażeń drogą kontaktową i kropelkową
powinny być stosowane aż do momentu, aż u pacjenta ustąpią objawy,
Bardziej szczegółowe informacje na temat trybu zakażenia 2019-nCoV
jest wymagane, aby określić czas stosowania dodatkowych środków
ostrożności.
Wszystkie próbki pobrane do badań laboratoryjnych powinny być
uznane za potencjalnie zakaźne. PSZ, którzy pobierają, przetwarzają
lub transportują wszelkie próbki kliniczne, powinni rygorystycznie
przestrzegać następujących standardowych środków ostrożności i
praktyk bezpieczeństwa biologicznego, aby zminimalizować możliwość
narażenia na działanie czynników chorobotwórczych. 5.187
« zapewnić, aby pracownicy służby zdrowia, którzy zbierają
próbki, stosowali odpowiednie środki ochrony indywidualnej (tj,
ochronę oczu, maskę medyczną, fartuch z długimi rękawami,
rękawice). Jeżeli próbka jest pobierana z zastosowaniem
procedury generującej aerozol, personel powinien nosić aparat
oddechowy z filtrem cząstek stałych o stopniu ochrony co
najmniej takim, jak N95 z certyfikatem NIOSH, norma UE FFP2
lub jej odpowiednik;
* zapewnić, aby cały personel transportujący próbki był
przeszkolony w zakresie bezpiecznych praktyk obchodzenia
się z nimi i procedur odkażania ewentualnych wycieków;”
* próbki przeznaczone do transportu umieścić w szczelnych
torbach na próbki (tj. pojemnikach wtórnych), które posiadają
oddzielną zamykaną kieszeń na próbki (tj. plastikowy worek na
niebezpieczne próbki biologicznie), z etykietą pacjenta na
pojemniku na próbki (tj. pojemniku podstawowym) oraz
czytelnie wypełnionym formularzem zapytania;
« zapewnić, aby laboratoria w zakładach opieki zdrowotnej
przestrzegały ' odpowiednich praktyk bezpieczeństwa
biologicznego i wymogów transportowych, zgodnie z rodzajem
przetwarzanych próbek;
« dostarczyć wszystkie próbki ręcznie, gdy tylko będzie to
możliwe. NIE UŻYWAĆ układów pneumatyczno- rurowych do
transportu próbek;
* na formularzu wniosku laboratoryjnego — wyraźnie
udokumentować pelne imię i nazwisko każdego pacjenta, datę
urodzenia i podejrzenie zakażenia nCoV, które może budzić
obawy. Należy jak najszybciej powiadomić laboratorium o
przewozie próbek.
Podstawowe zasady IPC i standardowe środki ostrożności powinny
być stosowane we wszystkich placówkach opieki zdrowotnej, w tym w
opiece ambulatoryjnej i podstawowej. W odniesieniu do zakażenia
wirusem 2019-nCoV należy przyjąć następujące środki:
selekcja i wczesne rozpoznanie;
nacisk na higienę rąk, higienę oddechową i maski medyczne
do stosowania przez pacjentów z objawami oddechowymi;
właściwe stosowanie środków ostrożności w zakresie zakażeń
drogą kontaktu i drogą kropelkową we wszystkich podejrza-
nych przypadkach;
* _ priorytetyzacja opieki nad pacjentami z objawami;
+ gdy pacjenci z objawami muszą czekać, upewnić się, że mają
oddzielną poczekalnię;
+ edukować pacjentów i ich rodziny na temat wczesnego
rozpoznawania objawów, podstawowych środków ostrożności,
z których należy korzystać i do jakiego ośrodka opieki
zdrowotnej powinni się skierować.
Profilaktyka i kontrola zakażeń podczas opieki zdrowotnej w przypadku podejrzenia nowej infekcji koronawirusem (nCoV): poradnik tymczasowy
Podziękowania
Oryginalna wersja wytycznych MERS-CoV IPC! została opracowana w
konsultacji z Globalną Siecią Zapobiegania i Kontroli Zakażeń (Global
Infection Prevention and Control Network) i Siecią Reagowania na
Nowo Pojawiające się Choroby (Emerging Diseases Clinical
Assessment and Response Network) oraz innymi międzynarodowymi
ekspertami. WHO dziękuje tym, którzy byli zaangażowani w
opracowanie i aktualizację dokumentów IPC dla MERS- CoV.
Dokument ten został opracowany w konsultacji z Globalną Siecią
Zapobiegania i Kontroli Zakażeń WHO i innymi międzynarodowymi
ekspertami. WHO dziękuje następującym osobom za dokonanie
przeglądu (w porządku alfabetycznym):
WHO:
Abdullan M Assiri, Dyrektor Generalny, Kontrola Zakażeń,
Ministerstwo Zdrowia, Arabia Saudyjska
Michael Bell, Zastępca Dyrektora Wydziału Promocji Jakości
Opieki Zdrowotnej, Ośrodki Kontroli i Zapobiegania Chorobom,
Atlanta, USA
Gail Carson, ISARIC Global Support Centre, dyrektor ds.
Rozwoju sieci, konsultant ds. Chorób zakaźnych i honorowy
konsultant ds. Zdrowia publicznego Anglia, Wielka Brytanią
John M Conly, Zakład Medycyny, Mikrobiologii, Immunologii i
Chorób Zakaźnych, Calvin, Phoebe i Joan Synder Instytut
Chorób Zakaźnych, Wydział Medycyny, Uniwersytet w Calgary,
Calgary, Kanada
Barry Cookson, Wydział Chorób Zakaźnych i Odporności,
University College, Londyn, Zjednoczone Królestwo
Babacar N Doye, członek zarządu, Sieć Kontroli Chorób
Zakaźnych, Dakar, Senegal
Kathleen Dunn, kierownik, Wydział Zapobiegania i Kontroli
Zakażeń Związanych z Opieką Zdrowotną, Centrum
Zapobiegania i Kontroli Chorób Zakaźnych, Kanadyjska
Agencja Zdrowia Publicznego
Dale Fisher, Komitet Kierowniczy Globalna Sieć Ostrzegania o
Wybuchu Epidemii i Reagowania
Fernanda Lessa, Epidemiolog, Wydział Promocji Jakości
Opieki Zdrowotnej, Centra Kontroli i Prewencji Chorób, Atlanta,
USA.
Moi Lin Ling, Dyrektor, Wydział Kontroli Chorób Zakaźnych,
Singapurski Szpital Ogólny, Singapur i Prezes Asia Pacific
Society of Infection Control (APSIC)
Fernando Otaiza O'Rayan, szef Krajowego Programu IPC
Ministerstwo Zdrowia, Santiago, Chile
Diamantis Plachouras, Jednostka Wsparcia Nadzoru i
Reagowania, Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli
Chorób
Wing Hong Seto, Wydział Medycyny Społecznej, Szkoła
Zdrowia Publicznego, Uniwersytet w Hong Kongu, Hongkong,
Chińska Republika Ludowa
Nandini Shetty, Konsultant mikrobiolog, Referencyjny Serwis
Mikrobiologiczny, Colindale, Agencja Ochrony Zdrowia,
Zjednoczone Królestwo
Benedetta Allegranzi, April Baller, Ana Paula Coutinho, Janet
Diaz, Christine Francis, Maria Clara Padoveze, Joao Paulo de Toledo,
Maria Van Kerkhove
Referencje
1
—
Zapobieganie zakażeniom i ich kontroła w trakcie opieki
zdrowotnej w przypadku prawdopodobnych lub potwierdzonych
przypadków zakażenia koronawirusem z Bliskiego Wschodu
(MERS-CoV): wytyczne tymczasowe, aktualizacja w
październiku 2019 r. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia;
2019 (WHO/MERSIIPC/15.1 Rev. 1;
https://apps.who.int/iris/handle/10665/174652, stan na 17
stycznia 2020 r.).
Zapobieganie zakażeniom i kontrola zakażeń epidemicznych i
pandemicznych ostrych zakażeń dróg oddechowych w opiece
zdrowotnej. Wytyczne WHO. Genewa: Światowa Organizacja
Zdrowia; 2014 r. (http://apps.who.int/iris/10665/112656/,
stan na 17 stycznia 2020 r.).
Wytyczne dotyczące głównych elementów programów
profilaktyki i kontroli zakażeń na poziomie krajowym i na
poziomie zakładów opieki zdrowotnej w stanach ostrych.
Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia; rok 2016. (Dostępne
pod adresem: https://www.who. int/gpsc/ipc-components-
guidelines/eni, stan na 20 stycznia 2020.
Minimalne wymogi dotyczące zapobiegania zakażeniom i ich
kontroli. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia; 2019.
(Dostępny pod adresem:
hittpz//www.who.intinfection-intinfection-
prevenlion/publicatons/min-req-IPC- manual/en, stan na 20
stycznia 2020.
Wytyczne WHO dotyczące higieny rąk w opiece zdrowotnej:
pierwsze globalne wyzwanie w zakresie bezpieczeństwa
pacjentów - czysta opieka to bezpieczniejsza opieka. Genewa:
Światowa Organizacja Zdrowia; 2009
(https://apps.who.intlirishandle/10665/44102, stan na 17
stycznia 2020 r.).
Jak zakładać i zdejmować środki ochrony osobistej (PPE).
Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia; 2008 r.
(httpz/iwww who intlesr/resources/publicalions/putonta
keoffPPEJen/, stan na 17 stycznia 2020).
©DC i ICAN. Najlepsze praktyki w zakresie oczyszczania
środowiska w placówkach opieki zdrowotnej w warunkach
ograniczonych zasobami. Atlanta, GA: US Departament
Zdrowia i Opieki Społecznej, CDC; Cape Town, Republika
Południowej Afryki: Sieć Kontroli Zakażeń w Afryce 2019.
(Dostępne pod adresem: https://www.cdc.gov/hai/prevent/
resoufce- limited/ environmentał-cłeaninq. htmi oraz
http://www. icanetwork. co. zalicanguideline2019/, stan na 20
stycznia 2020 r.)
Dekontaminacja i obróbka wyrobów medycznych dla zakładów
opieki zdrowotnej. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia,
2016 (dostępne na stronie: https://www. who. int/infection-
preventionipublicafions/decontaminalion/eri. stan na 20
stycznia 2020 r.)
Atkinson J, Chartier Y, Pessoa-Silva CK, Jensen P, Li Y, Seto
WH, redaktorzy. Naturalna wentylacja dla kontroli zakażeń w
zakładach opieki zdrowotnej. Genewa: Światowa Organizacja
Zdrowia; 2009 (https://apps.who.intiiris/handle/10665/44167,
stan na 17 stycznia 2020 r.),
„ Hui DS. Epidemiczne i pojawiające się koronawirusy (ciężki
ostry zespół oddechowy i bliskowschodni zespół oddechowy).
Clin Chest Med. 201738:71-86. doi:10.1016/j. ccm.
2016.11.007.
. Tran K, Cimon K, Severn M, Pessoa-Silva CL, Conly J.
Procedury generujące aerozole i ryzyko przeniesienia ostrych
zakażeń dróg oddechowych na pracowników służby zdrowia:
przegląd systematyczny. PLoS One. 2012;7:e35797. dol:
10.13715ournal. pone. 0035797. Epub 2012 26 kwietnia.
Profilaktyka i kontrola zakażeń podczas opieki zdrowotnej w przypadku podejrzenia nowej infekcji koronawirusem (nCoV): poradnik tymczasowy
12. Jak przeprowadzić kontrolę szczelności respiratora cząstek 16. Badania laboratoryjne w kierunku koronawirusa zespołu
stałych. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia; 2008 oddechowego z Bliskiego Wschodu: wytyczne tymczasowe
(http://www.who.int/csr/resources/publications/respiratorsealch (zmienione), styczeń 2018 r. Genewa: Światowa Organizacja
eckl/en/, stan na 17 stycznia 2020). Najnowsze informacje Zdrowia; 2018 (https://apps. who.int/iris/bitstream/handle/
można znaleźć na stronie internetowej WHO poświęconej 10685/25995 2/WHO-MERS-LAB-15.1-Rev|-2018-eng. pdf?
koronawirusowi pod adresem sequence=1, stan na 17 stycznia 2020).
http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/en/. 17. Podręcznik bezpieczeństwa biologicznego w laboratoriach,
13. Adams J, Bartram J, Chartier Y, redaktorzy. Podstawowe wydanie trzecie. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia;
środowiskowe standardy zdrowotne w służbie zdrowia. 2004 (https://apps.who.int/iris/handle/10665/42981, stan na 17
Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia; 2008 stycznia 2020).
(https://apps.who.int/irishandle/10665/43767, stan na 17
stycznia 2020 r.). , 2. , .
14. Jefferson T, Del Mar CB, Dooley L, Ferroni E, Al-Ansary LA, © Światowa Organizacja Zdrowia 2020. Wszelkie prawa
zastrzeżone. WHO nadal ściśle monitoruje sytuację w zakresie zmian,
Bawazeer GA et al. Fizyczne interwencje mające na celu t e, DE
przerwanie lub ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusów które mogą mieć wpływ na niniejsze wytyczne tymczasowe.
oddechowych. Cochrane Database Syst. Rev. 2011, W przypadku zmiany jakichkolwiek czynników, WHO wyda kolejną
7:0D006207. Dostępne pod adresem http://onlinelibrary.wiley. aktualizację. W przeciwnym razie niniejsze tymczasowe wytyczne
comidoi/10.1002/14651858.0D006207.pubd/abstractjsessioni __ "ecą ważność po upływie 2 lat od daty ich publikacji.
d=074644E77/6469A4CFB54F28D01B82835.d03t02, stan na
17 stycznia 2020 r.).
Badania laboratoryjne nowego koronawirusa (2019-nCoV) w
przypadkach, w których podejrzewa się występowanie
czynnika ludzkiego: wskazówki tymczasowe - Styczeń 2020.
Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia
httos://www.kto.int/health- topicss/coronavirus/laboratory-
diagnostics-for-novel-coronavirus, stan na 20 stycznia 2020)
1
m
EUROPIAN CINTAL FOR
DISŁAJI PRAYKNTION
AND RÓL
SPRAWOZDANIE TECHNICZNE
Publiczne zarządzanie zdrowiem osób,
które miały kontakt z przypadkami koronawirusa
w Unii Europejskiej
30 stycznia 2020 r.
Tło
Szybko zmieniająca się sytuacja epidemiologiczna w związku z nową epidemią koronawirusa (2019-nCoV)
skłania państwa członkowskie UE do dokonania przeglądu nie tylko zarządzania przypadkami, ale również
sposobów postępowania z osobami, które miały kontakt z nowo wykrytymi przypadkami ("kontakty").
Dokument ten można czytać łącznie z wytycznymi WHO "Opieka domowa nad pacjentami z podejrzeniem
infekcji koronawirusem (2019-nCoV) i zarządzanie kontaktami w przypadku łagodnych objawów " [1].
Zakres niniejszego dokumentu
Niniejszy dokument ma na celu dostarczenie wskazówek dla organów ds. zdrowia publicznego UE/EOG w
zakresie zarządzania osobami, które miały kontakt z nowymi przypadkami koronawirusa.
Docelowi odbiorcy
Pracownicy sektora zdrowia publicznego i pracownicy służby zdrowia w państwach członkowskich UE/EOG.
Cel zarządzania kontaktami
Celem zarządzania kontaktami w sprawach 2019-nCovV jest:
jak najwcześniejsze zidentyfikowanie objawów w celu ich odizolowania i leczenia, oraz
« ułatwienie szybkich laboratoryjnych badań diagnostycznych.
Definicja osób kontaktowych
Kontakt z przypadkiem 2019-nCoV to osoba nie wykazująca obecnie objawów, która miała lub mogła mieć
kontakt z przypadkiem 2019-nCoV. Związane z tym ryzyko zakażenia zależy od poziomu narażenia, który z
kolei determinuje rodzaj monitoringu. Ustalenie poziomu kontaktu może być trudne i wymaga przesłuchania
w danej sprawie.
Sugerowany cytat: Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób. Zarządzanie zdrowiem publicznym osób, które
miały kontakt z przypadkami nowego koronawirusa w Unii Europejskiej, 30 stycznia 2020 r. Sztokholm: ECDC; 2020.
© Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Sztokholm, 2020 r.
Publiczne zarządzanie zdrowiem osób, które miały kontakt z przypadkami koronawirusa w UE
1. Kontakty bliskie* (ekspozycja wysokiego ryzyka)
Bliski kontakt prawdopodobnego lub potwierdzonego przypadku 2019-nCoV jest zdefiniowany jako:
osoba mieszkająca w tym samym gospodarstwie domowym co przypadek 2019-nC0V;
- osoba, która miała kontakt twarzą w twarz lub była w zamkniętym środowisku z przypadkiem 2019-nC0V;
+ pracownik opieki zdrowotnej lub inna osoba zapewniająca bezpośrednią opiekę nad przypadkiem 2019-nCoV lub
pracownicy laboratoryjni zajmujący się próbkami 2019-nCov;
+ kontakt w statku powietrznym siedzący na dwóch sąsiednich miejscach (w dowolnym kierunku) z przypadkiem
2019- nCoV, towarzysze podróży lub osoby zapewniające opiekę oraz członkowie załagi obsługujący statek
powietrzny, w którym znajdował się przypadek [2] (jeżeli nasilenie objawów lub ruch przypadku wskazują na
większe narażenie, za bliskie kontakty można uznać pasażerów siedzących w całym przedziale lub wszystkich
pasażerów statku powietrznego).
2. Kontakty przypadkowe (niskie ryzyko ekspozycji)
Przypadkowy kontakt prawdopodobnego lub potwierdzonego przypadku 2019-nCoV jest zdefiniowany jako:
możliwa do zidentyfikowania osoba, która miała przypadkowy, przelotny kontakt z przypadkiem 2019-nCoV;
« osoba, która przebywała na obszarze, co do którego istnieje przypuszczenie, że ma stały udział w przenoszeniu
wirusa.
Pracownicy służby zdrowia narażeni w pracy
Pracownicy służby zdrowia opiekujący się pacjentami z grupy 2019-nCoV w szpitalach UE/EOG powinni być
rejestrowani i monitorowani zgodnie z procedurami/programami ochrony zdrowia w miejscu pracy, obowiązującymi
w ich kraju. Zazwyczaj będzie się to wiązało z rejestracją, aktywnym monitorowaniem objawów oraz szybkim
badaniem i izolacją w przypadku wystąpienia objawów mogących mieć związek z 2019-nCoV.
Etapy zarządzania kontaktami po rozpoznaniu sprawy
Natychmiast po potwierdzeniu przypadku, kolejne kroki są następujące:
» - identyfikacja i wyszczególnienie kontaktu oraz klasyfikacja kontaktu jako narażonego na wysokie ryzyko
("kontakt bliski") lub narażonego na niskie ryzyko ("kontakt przypadkowy”);
« śledzenie i ocena kontaktu (tj. skomunikowanie się z osobami kontaktowymi i ocena ryzyka);
» kontaktowanie się z kierownictwem i działania następcze (tj. informowanie, doradzanie, działania następcze -
obejmuje to również badania, jeśli wskazane);
+ monitorowanie wyników ustalania kontaktów zakaźnych przez zespół ds. zwalczania ognisk choroby.
Monitorowanie kontaktów
Rysunek 1 opisuje monitorowanie kontaktów i działania, które należy podjąć.
W zależności od konkretnej sytuacji organy zdrowia publicznego mogą wspierać, promować lub wprowadzać dalsze
ograniczenia (np. dobrowolne ograniczanie kontaktów przez daną osobę lub unikanie kontaktu z tłumem).
Śledzenie i zarządzanie kontaktami oparte są na najnowszej dostępnej wiedzy, jak poniżej.
+ Okres inkubacji 2019-nCoV jest obecnie rozumiany jako 2-12 dni, Do celów zapoblegawczych | praktycznych
należy rozważyć okres następczy wynoszący 14 dni (dwa tygodnie).
Przypadek jest uważany za najbardziej zakaźny, gdy występują objawy, ale może być zakaźny już przed
wystąpieniem objawów. Zakaźność może być skorelowana z nasileniem objawów u pacjentów ambulatoryjnych.
+ Uważa się, że przenoszenie odbywa się głównie drogą kropelkową. Obecnie nadal nie jest jasne, czy możliwe
jest rozprzestrzenianie się drogą powietrzną (29 stycznia 2020 r.). Nie wykluczono przenoszenia za pomocą kału,
jednak w pierwszej opublikowanej serii przypadków udokumentowano tylko jeden przypadek z biegunką na 38
[3].
+ Zaczerpnięto z Globalnego Nadzoru nad zakażeniem ludzi nowym koronawirusem (2019-nCoV) - Wytyczne tymczasowe.
Dostępne pod: hitps://www.who.int/publications-detail/globa|-surveillance-for-human-infection-with-novel-coronavirus-(2019-
Publiczne zarządzanie zdrowiem osób, które miały kontakt z przypadkami koronawirusa w UE
Główne działania na rzecz osób z kontaktów
Bliskie kontakty (wysokie ryzyko):
* aktywne monitorowanie przez organy zdrowia publicznego, przez 14 dni od czasu ostatniego narażenia,
*_ codzienne monitorowanie objawów 2019-nCoV, w tym gorączki dowolnego stopnia, kaszlu lub trudności w
oddychaniu;
= unikanie kontaktów towarzyskich;
+ unikanie podróży;
+ _ pozostawanie w zasięgu aktywnego monitorowania.
Przypadkowe kontakty (niskie ryzyko):
* samokontrola w zakresie objawów 2019-nCovV, w tym gorączki dowolnego stopnia, kaszlu lub trudności w
oddychaniu, przez 14 dni od czasu ostatniej ekspozycji;
* organy zdrowia publicznego mogą zrobić więcej, w zależności od konkretnej sytuacji.
Osoby z kontaktu powinny niezwłocznie dokonać samoizolacji i skontaktować się ze służbą zdrowia w przypadku
pojawienia się jakichkolwiek objawów w ciągu 14 dni. Jeżeli w ciągu 14 dni od ostatniego narażenia nie pojawią się
żadne objawy, osoba kontaktowa nie jest już uważana za zagrożoną rozwojem choroby 2019-nCoV.
Wdrażanie może być modyfikowane w zależności od oceny ryzyka dla poszczególnych przypadków i ich kontaktów z
organami zdrowia publicznego.
Rysunek 1. Algorytm zarządzania kontaktami w prawdopodobnych lub potwierdzonych przypadkach
2019-nCoV
Osoba mająca bliski kontakt
z przypadkiem nCoV
Bliski kontakt
(wysokie ryzyko)
Przypadkowy kontakt
(niskie ryzyko)
Samokontrola objawów + Aktywny ! monitoring p przez publiczną
NCOV przez 14 dnl po. opiekę z: tną b dnl o! pili
r (ostaniej ekspozycji żeli „ostatniej eksp
m * Codzienny m
Potwierdz.
Odrzucony
Nie T
[ | Ps"
„A tu
Brak dalszego ryzyka Natychmiast odizolować się zB Badania A.
ncov i zwrócić się o pomoc medyczną |akoratoryjna A
NE”
Publiczne zarządzanie zdrowiem osób, które miały kontakt z pi zypadkami koronawirusa w UE
Referencje
L.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Opieka domowa nad pacjentami z podejrzeniem nowej infekcji
koronawirusem (2019-nCoV) o łagodnych objawach i zarządzanie kontaktami. Tymczasowe wytyczne. 2020
[aktualizacja ze stycznia 2020 r.]. Dostępne pod adresem: https://www. who. int/publications- detail/home-
care for-patients-with- suspected-novel-coronavirus-(2019-nCoV|)-infection-presenting-with- mild-symptoms-
and-managęement-of-of> contacts.
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Wytyczne dotyczące oceny ryzyka w
odniesieniu do chorób zakaźnych przenoszonych drogą powietrzną (RAGIDA) Koronawirusowy Zespół
Oddechowy Bliskiego Wschodu (MERS-CoV) 2020 [uaktualnione w styczniu 2020 r.]. Dostępne na stronie:
https://www. ecdc. europa. eu/sites/default/files/documents/infectious-docases-transmitted- on_aircrafts-
ragida-risk assesmentent-guidelines. pdf
Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, et al. Cechy kliniczne pacjentów zakażonych nowym
koronawirusem w 2019 roku w Wuhan w Chinach. Lancet. 24 stycznia 2020 r.