GAŃST,
146) Lasy Państwowe - Nadleśnictwo Sobibór
45
ń
L
Sobibór, dnia 18.12.2020 r.
Zn. spr.: ZG.0172.5.2020
Stowarzyszenie Sieć Obywatelska
Watchdog Polska
ul. Ursynowska 22/2
02-605 Warszawa
DECYZJA Nr 33 /2020
Na podstawie art. 16 ust. | w związku z art. 3 ust. I pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o
dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429) — dalej jako „u.d.i.p.” oraz art.
104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. — Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r.
poz. 256) — dalej jako „k.p.a.”,
po rozpatrzeniu wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska z dnia
04.11.2020 r. o udostępnienie informacji publicznej,
odmawiam
udostępnienia informacji publicznej we wnioskowanym zakresie.
UZASADNIENIE
W dniu 04.11.2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska złożyło
wniosek o udzielenie informacji dotyczących wszelkich procesów konsultacji społecznych,
zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej,
które:
„l. odbyły się poza procesem tworzenia Planu Urządzenia Lasu (PUL), czyli, inaczej mówiąc
tych, które dotyczyły wdrażania już zatwierdzonego PUL, a nie tworzenia nowego PUL.
Lasy Państwowe — Nadleśnictwo Sobibór, Sobibór 103, 22-200 Włodawa
tel.: +48 82 571 98 11, fax: +48 82 571 98 59, e-mail: sobiborQlublin.lasy.gov.pl www.lasy.gov.pl
2. miały miejsce w Nadleśnictwie na przestrzeni ostatnich trzech lat.”
Stowarzyszenie skierowało do Nadleśnictwa następujące pytania i wnioski:
„1. Wnioskujemy o przesłanie listy przypadków z okresu ostatnich trzech lat, gdy
przedstawiciele strony społecznej zgłaszali postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia
gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa? Dla każdego przypadku wnioskujemy o podanie:
a. Kto zgłaszał postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej na terenie
Nadleśnictwa?
b. zagadnień, których dotyczyły postulaty, wnioski, bądź uwagi zgłaszane przez stronę
społeczną.
c. kanałów komunikacji Nadleśnictwa ze stroną społeczną
d. rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną,
a w szczególności informacji, czy w wyniku zaangażowania strony społecznej Nadleśnictwo
zmodyfikowało swoje plany prowadzenia gospodarki leśnej i jeżeli tak, to w jaki sposób.
e. dokumentacji komunikacji ze stroną społeczną.
2. Czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian w procesach
rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią
dialogu na temat gospodarki leśnej? Jeżeli tak, to jakie zmiany są planowane?”
Pismem z dnia 17.11.2020 r. Nadleśnictwo Sobibór skierowało do Stowarzyszenia
prośbę o doprecyzowanie wniosku, gdyż jego forma uniemożliwiała poprawne udostępnienie
informacji. Dla przykładu wskazano, iż we wniosku przyjęta została teza, zgodnie z którą
pytania zawarte we wniosku dotyczą wszelkich przejawów „współuczestniczenia strony
społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej” w postaci „zgłaszania postulatów, wniosków
i uwag”, które zdefiniowano m.in. jako „przesłanie zapytania”. Nadleśnictwo podkreśliło,
że nie sposób przyjąć można, że każde zapytanie skierowane do Nadleśnictwa (choćby
o obowiązujące przepisy, różne aspekty pracy nadleśnictwa, zagadnienia przyrodnicze etc.)
jest „formą wygłaszania opinii i prób współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Jednocześnie Nadleśnictwo podkreśliło, że nie ma często możliwości ocenić, jakie intencje
i cele przyświecają pytającemu lub wnioskodawcy (zwłaszcza że nie muszą być przez niego
ujawnione), a w związku z tym czy zapytanie było czy nie „formą wygłaszania opinii i prób
współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Ponadto wskazano, że wniosek obejmuje też w znacznej mierze informacje, które nie
są albo nie mogą być przez Nadleśnictwo gromadzone lub nie są już w jego posiadaniu, gdyż
nie wymagają tego obowiązujące przepisy i procedury wewnętrzne. Dotyczy to choćby
informacji o przypadkach „wyrażania zaniepokojenia w postaci artykułu prasowego
zainicjowanego przez stronę społeczną”. Tak samo nie rejestruje się każdego „udziału
w spotkaniu na temat gospodarki leśnej” każdej osoby z zewnątrz w sytuacji, gdy szereg tego
rodzaju spotkań ma charakter otwarty. Nie gromadzi się i nie archiwizuje korespondencji
o nieokreślonym statusie, niezawierającej konkretnych pytań, uwag, żądań, postulatów czy
oczekiwań jakiejkolwiek reakcji ze strony nadleśnictwa, lecz bliżej niesprecyzowane opinie,
pomysły lub inne treści (w tym w ogóle niewłaściwie adresowane do nadleśnictwa).
Gromadzona jest jedynie informacja o wnioskach, postulatach i uwagach odnośnie
prowadzenia gospodarki leśnej w Nadleśnictwie, które były oficjalnie do kierowane w postaci
petycji lub pism składanych lub przychodzących do sekretariatu pocztą tradycyjną,
elektroniczną, ewentualnie również pytań lub komentarzy na profilu nadleśnictwa w serwisie
społecznościowym oraz odpowiedzi na nie.
Dodatkowo wskazano, że nawet udostępnienie informacji, co do których jest
to możliwe i zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej,
w sposób i w zakresie przez Stowarzyszenie wnioskowanym, wymaga od Nadleśnictwa
ich przetworzenia i przekształcenia, wiążącego się z dodatkowymi kosztami i nakładem
pracy. Dlatego też, w związku z:
ogromnym zakresem czasowym i przedmiotowym wniosku;
brakiem możliwości oddelegowania przez Nadleśnictwo pracownika lub pracowników
wyłącznie do przetwarzania wnioskowanych informacji bez szkody dla realizacji
podstawowych zadań nadleśnictwa i obowiązków jego pracowników, a częściowo
brakiem fizycznej możliwości realizacji tego zdania (np. konieczność przeglądania
papierowych archiwów w sytuacji, gdy zatrudnieni w nadleśnictwie pracują z powodu
pandemii COVID-19 w systemie zdalnym lub hybrydowym);
koniecznością dodatkowej pracy związanej z anonimizacją danych osób fizycznych
w przypadku udostępniania informacji odnośnie ich uwag, wniosków i postulatów,
w tym dokumentacji korespondencji;
możliwą koniecznością zatrudnienia przez nadleśnictwo dodatkowej osoby lub
udzielenia zamówienia publicznego na zewnątrz w celu przetworzenia ogromnej ilości
danych zgodnie z wnioskiem w rozsądnym czasie (wystarczy wspomnieć ewentualną
konieczność przejrzenia i analizy prywatnych wiadomości oraz komentarzy
internautów na profilu nadleśnictwa w serwisie społecznościowych za trzy lata wstecz
albo konieczność zawarcia na żądanej liście przypadków uwag, postulatów czy
wniosków zgłaszanych w postaci publikacji w mediach „zainicjowanych przez stronę
społeczną” w sytuacji, gdy nadleśnictwo w ogóle nie ma obowiązku gromadzenia
takich informacji i prowadzenia za kogoś kwerendy materiałów ukazujących się
w ogólnodostępnych mediach);
poinformowano Stowarzyszenie, że informacja publiczna objęta wnioskiem nie może być
przez Nadleśnictwo udostępniona w terminie przewidzianym w art. 13 ust. 1 ustawy
o dostępie do informacji publicznej. Co więcej, przekształcenie i przetworzenie
wnioskowanych informacji będzie wymagało, z uwagi na okoliczności wskazane wyżej,
poniesienia przez Nadleśnictwo ogromnych dodatkowych nakładów organizacyjnych
i finansowych. W związku z tym, na podstawie art. 15 ust. 1 wspomnianej ustawy wskazano,
że Nadleśnictwo obliczy i przedstawi te koszty i pobierze od Stowarzyszenia, jako
wnioskodawcy, opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom.
W związku z powyższymi okolicznościami Nadleśnictwo Sobibór wezwało
Stowarzyszenie do:
uzupełnienia wniosku poprzez m.in. dokładniejsze niż „przestrzeń ostatnich trzech lat”
wskazanie zakresu dat, którego miałaby dotyczyć odpowiedź, a także doprecyzowanie
pytań zawartych we wniosku poprzez skonkretyzowanie przedmiotowego zakresu
żądanych informacji i możliwe ich ograniczenie do danych, które nadleśnictwo
rzeczywiście może gromadzić i posiadać (czy w ogóle mieć prawną oraz fizyczną
możliwość, by to robić);
wykazania, zgodnie z art. 3. ust. 1 pkt 1) ustawy o dostępie do informacji publicznej,
dlaczego i w jaki sposób uzyskanie tych informacji, w tym przetworzonych, jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego.
Odnosząc się zaś do pytania o to, czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo
planuje wprowadzenie zmian w procesach rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag
strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej wskazano,
że w przypadku konsultacji społecznych przy tworzeniu planu urządzania lasu lub prognozy
oddziaływania na środowisko, proces ten jest opisany i wynika z przepisów ustawy z dnia 28
września 1991 r. o lasach, rozporządzenia ministra środowiska z dnia 12 listopada 2012 r.
w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu,
uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, a także obowiązującej
w Lasach Państwowych Instrukcji Urządzania Lasu i wytycznych dyrektora generalnego
Lasów Państwowych (zarządzenie nr 12/2009). Rolą nadleśnictwa jest stosowanie wyżej
wskazanych regulacji, a nie planowanie w nich zmian. Natomiast w przypadku wszelkich
innych „procesów rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz
prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej” sposób ich rozpatrywania lub
prowadzenia jest zindywidualizowany i każdorazowo uzależniony jest od tego, jaki postulat
lub wniosek konkretnie zgłasza dana osoba lub organizacja, w jakiej formie i jaką drogą to
czyni, jakiego sposób i formy odpowiedzi lub innej reakcji oczekuje lub preferuje etc.
Nie sposób mówić zatem o planowaniu przez nadleśnictwo zmian w „procesach”, jeśli te
ostatnie wynikają i uzależnione są od każdorazowego działania i oczekiwań danego
wnioskodawcy. Dlatego ten wniosek, w ocenie Nadleśnictwa, nie mógł być uwzględniony,
gdyż pytanie o zdarzenia przyszłe lub takie, które jeszcze nie nastąpiły, nie jest pytaniem
o informację publiczną podlegającą udostępnieniu.
Pismem z dnia 10.12.2020 r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska
wskazało, iż wniosek z dnia 04.11.2020 r. złożony był w trybie ustawy z dnia 3 października
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, tym samym oczekuje
ono wykonania wniosku na zasadach określonych w tej ustawie. Wskazano też, że w tej
ustawie nie znajduje się rozwiązanie nawiązujące do informacji publicznej przetworzonej
określonej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Dlatego też
wezwanie do wykazania dlaczego udostępnienie informacji jest szczególnie istotne dla
interesu publicznego jest bezpodstawne. Stowarzyszenie wskazało też, że pojęcie „zgłaszania
postulatów, wniosków i uwag" należy interpretować jako zawierające pojęcie dostępu do
informacji o środowisku. Wnioskodawca wskazał także, iż w przypadku artykułów
i doniesień medialnych wnioskuje o przesłanie informacji o doniesieniach, których istnienie
odnotowało Nadleśnictwo, a w szczególności doniesień, w procesie powstawania których,
przedstawiciele Nadleśnictwa zostali poproszeni o wyrażenie opinii, zaś w przypadku, gdy
Nadleśnictwo nie posiada wiedzy kim dokładnie są osoby, które chcą pozyskać informację
i wiedzę o gospodarce leśnej, wyrazić opinię bądź współuczestniczyć w decyzjach, wnioskuje
o ogólne opisanie takiej osoby bądź osób.
Rozpoznając złożony w niniejszej sprawie wniosek Nadleśniczy Nadleśnictwa
Sobibór,
uznaje, iż zachodzą przesłanki do odmowy udostępnienia informacji we
wnioskowanym przez Stowarzyszenie zakresie.
Na wstępie konieczne jest ustalenie charakteru wniosku, z jakim Stowarzyszenie Sieć
Obywatelska Watchdog Polska zwróciło się do Nadleśnictwa. Stowarzyszenie wprawdzie
wskazało, iż jest to wniosek złożony w oparciu o przepisy ustawy z dnia 3 października 2008
r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, jednakże zauważyć trzeba, iż
zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy udostępnieniu podlegają informacje dotyczące:
1. stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi,
kopaliny, klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie
i morskie, a także rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności
biologicznej, w tym organizmy genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych
oddziaływań między tymi elementami;
2. emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które wpływają
lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;
3. środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące
środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie
ochrony środowiska, a także działań wpływających lub mogących wpłynąć na
elementy środowiska, o których mowa w pkt 1, oraz na emisje i zanieczyszczenia, o
których mowa w pkt 2, jak również środków i działań, które mają na celu ochronę
tych elementów;
4. raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
5. analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych
w ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;
6. stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów kultury i
obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą
oddziaływać:
a) stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub
b) przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 - emisje i zanieczyszczenia,
o których mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa w pkt 3.
Po dokonaniu analizy przedmiotowego wniosku Nadleśnictwo stanęło na stanowisku,
iż żądane informacje nie stanowią żadnego z rodzaju informacji o środowisku, określonego
w przywołanym wyżej katalogu. Żądanie Stowarzyszenia dotyczy w zasadzie bliżej
nieokreślonego katalogu informacji na temat zgłaszanych przez czynniki zewnętrzne (a więc
spoza struktury PGL LP) wniosków, postulatów i spostrzeżeń na temat prowadzonej przez
Nadleśnictwo gospodarki leśnej w ramach wykonywania przez nie zatwierdzonego Planu
Urządzenia Lasu. Tego rodzaju informacje – w ocenie Nadleśnictwa – nie mieszczą się
w żadnej z kategorii informacji o środowisku, wskazanych powyżej. W związku z tym nie
mogą one podlegać udostępnieniu w trybie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji
o środowisku.
Kolejnym argumentem wskazującym na brak możliwości zastosowania przepisów
tej ustawy jest fakt, iż zgodnie z jej art. 8 udostępnia się te informacje, które są informacjami
znajdującymi się w posiadaniu władz publicznych lub informacjami przeznaczonymi
dla władz publicznych, w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich działalności ustawodawczej,
a w przypadku sądów i trybunałów - działalności orzeczniczej. Oznacza to, że udostępnieniu
podlegają informacje znajdujące się fizycznie w posiadaniu danego organu, ale także te, które
są „dla niego przeznaczone”, przez co rozumie się informację, którą w imieniu organu
administracji dysponują osoby trzecie, w tym też informację, której organ ten ma prawo żądać
od osób trzecich. Takie rozwiązanie prowadzi do jedynego możliwego do przyjęcia wniosku –
udostępnieniu w oparciu o przepisy ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku
podlegają tylko takie dane, które są w jakikolwiek sposób gromadzone zarówno przez organ,
do którego skierowany jest wniosek, jak i przez inne podmioty, do których organ może
zwrócić się o ich przekazanie, celem udostępnienia. W piśmie z dnia 17.11.2020 r.
Nadleśnictwo wskazało wprost, iż nie prowadzi żadnego rejestru czy też archiwizacji danych
o charakterze czysto nieformalnym, czy też znajdujących się w źródłach niezwiązanych
w żaden sposób z Lasami Państwowymi (tj. artykuły prasowe czy też wystąpienia
na portalach internetowych nie administrowanych przez jednostki LP), a głównie o takie dane
wystąpiło Stowarzyszenie. Skoro zatem żądane dane nie znajdują się ani w posiadaniu
Nadleśnictwa, ani żadnego innego organu, do którego Nadleśnictwo mogłoby wystąpić
o ich przekazanie celem udostępnienia, to przyjąć należy, iż nie mogą one zostać w żaden
sposób potraktowane jako informacje o środowisku w rozumieniu ustawy z dnia
3 października 2008 r.
Wskazania wymaga też to, że z uwagi na okoliczność nieistnienia wnioskowanych
informacji (co wynika z informacji udzielonej stronie), spełnienie żądania zawartego we
wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska wymagałoby dokonania
przetworzenia informacji, o udostępnienie których Stowarzyszenie zwróciło się do
Nadleśnictwa – niezbędne byłoby bowiem przeprowadzenie przez Nadleśnictwo działań
prowadzących do wytworzenia żądanych informacji z danych zgromadzonych w źródłach
zewnętrznych, takich jak portale internetowe i społecznościowe, czy też zestawienia
artykułów prasowych za okres wskazany przez wnioskodawcę. Ustawa o udostępnianiu
informacji o środowisku nie przewiduje możliwości przetwarzania informacji, nakazując
wprost udostępnianie informacji znajdujących się w posiadaniu organu lub dla tego organu
przeznaczonych, w związku z powyższym Nadleśnictwo uznaje, iż wniosek winien być
rozpoznany w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Konsekwencją uznania, że żądana przez wnioskodawcę informacja posiada charakter
informacji przetworzonej, jest fakt, iż organ ma obowiązek pozytywnego rozpatrzenia
wniosku wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanki szczególnej istotności dla interesu
publicznego.
Pojęcie
szczególnie
istotnego
interesu
publicznego
jest
pojęciem
niedookreślonym, odnosi się do spraw związanych z funkcjonowaniem państwa i innych
podmiotów publicznych jako prawnej całości – zwłaszcza, jeżeli związane jest ono
z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Żądając
informacji publicznej przetworzonej wnioskodawca powinien więc wykazać, w jakim
zakresie jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego, tj. w jaki sposób zamierza
wykorzystać uzyskane informacje dla poprawy funkcjonowania organów administracji
publicznej i lepszej ochrony interesu publicznego. Wnioskodawca w niniejszej sprawie nie
wskazał – ani w samym wniosku ani też w odpowiedzi na wezwanie z dnia 17.11.2020 r. –
szczególnej istotności dla interesu publicznego w uzyskaniu informacji objętej żądaniem.
W związku z powyższym, wobec braku spełnienia przesłanki wykazania szczególnej
istotności udostępnienia żądanej informacji dla interesu publicznego, orzeczono jak
w sentencji.
.
Od niniejszej decyzji przysługuje stronie prawo do złożenia wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy. Wniosek taki winien być złożony w terminie 14 dni od dnia doręczenia
niniejszej decyzji. Strona ma także prawo do zrezygnowania ze składania wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy i może wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, co
wynika z treści art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Praw o postępowaniu przed
sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.). Skargę taką wnosi się za
pośrednictwem tutejszej Jednostki, w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.
Dariusz Filipczak
Nadleśniczy
(podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym)
