Spała, 23 grudnia 2020 r.
Zn. spr. SA.0172.16.2020
DECYZJA Nr 2/2020
Na podstawie art. 16 ust. 1 w związku z art. 3 ust. I pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o
dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429) — dalej jako „u.d.i.p.” oraz art.
104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. — Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r.
poz. 256) — dalej jako „k.p.a.”,
po rozpatrzeniu wniosku Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska z dnia
10.12.2020 r.(data rejestracji 11.12.2020 r) o udostępnienie informacji publicznej,
odmawiam
udostępnienia informacji publicznej we wnioskowanym zakresie.
UZASADNIENIE
W dniu 04.11.2020 r. (data rejestracji 05.11.2020r.) Stowarzyszenie Sieć Obywatelska
Watchdog Polska złożyło wniosek o udzielenie informacji dotyczących wszelkich procesów
konsultacji społecznych, zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony społecznej w decyzjach
o gospodarce leśnej, które:
„1. odbyły się poza procesem tworzenia Planu Urządzenia Lasu (PUL), czyli, inaczej mówiąc
tych, które dotyczyły wdrażania już zatwierdzonego PUL, a nie tworzenia nowego PUL.
2. miały miejsce w Nadleśnictwie na przestrzeni ostatnich trzech lat.”
Stowarzyszenie skierowało do Nadleśnictwa następujące pytania i wnioski:
„l. Wnioskujemy o przesłanie listy przypadków z okresu ostatnich trzech lat, gdy
przedstawiciele strony społecznej zgłaszali postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia
gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa? Dla każdego przypadku wnioskujemy o podanie:
a. Kto zgłaszał postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej na terenie
Nadleśnictwa?
b. zagadnień, których dotyczyły postulaty, wnioski, bądź uwagi zgłaszane przez stronę
społeczną.
c. kanałów komunikacji Nadleśnictwa ze stroną społeczną
d. rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną, a w
szczególności informacji, czy w wyniku zaangażowania strony społecznej Nadleśnictwo
zmodyfikowało swoje plany prowadzenia gospodarki leśnej i jeżeli tak, to w jaki sposób.
e. dokumentacji komunikacji ze stroną społeczną.
2. Czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo planuje wprowadzenie zmian w procesach
rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu
na temat gospodarki leśnej? Jeżeli tak, to jakie zmiany są planowane?”
Pismem z dnia 18.11.2020 r. Nadleśnictwo skierowało do Stowarzyszenia prośbę o
doprecyzowanie wniosku, gdyż jego forma uniemożliwiała poprawne udostępnienie
informacji. Dla przykładu wskazano, iż we wniosku przyjęta została teza, zgodnie z którą
pytania zawarte we wniosku dotyczą wszelkich przejawów „współuczestniczenia strony
społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej” w postaci „zgłaszania postulatów, wniosków i
uwag”, które zdefiniowano m.in. jako „przesłanie zapytania”. Nadleśnictwo podkreśliło, że nie
sposób przyjąć można, że każde zapytanie skierowane do Nadleśnictwa (choćby o
obowiązujące przepisy, różne aspekty pracy nadleśnictwa, zagadnienia przyrodnicze etc.) jest
„formą wygłaszania opinii i prób współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Jednocześnie Nadleśnictwo podkreśliło, że nie ma często możliwości ocenić, jakie intencje i
cele przyświecają pytającemu lub wnioskodawcy (zwłaszcza że nie muszą być przez niego
ujawnione), a w związku z tym czy zapytanie było czy nie „formą wygłaszania opinii i prób
współuczestniczenia w decyzjach o gospodarce leśnej”.
Ponadto wskazano, że wniosek obejmuje też w znacznej mierze informacje, które nie są
albo nie mogą być przez Nadleśnictwo gromadzone lub nie są już w jego posiadaniu, gdyż nie
wymagają tego obowiązujące przepisy i procedury wewnętrzne. Dotyczy to choćby informacji
o przypadkach „wyrażania zaniepokojenia w postaci artykułu prasowego zainicjowanego przez
stronę społeczną”. Tak samo nie rejestruje się każdego „udziału w spotkaniu na temat
gospodarki leśnej” każdej osoby z zewnątrz w sytuacji, gdy szereg tego rodzaju spotkań ma
charakter otwarty. Nie gromadzi się i nie archiwizuje korespondencji o nieokreślonym statusie,
niezawierającej konkretnych pytań, uwag, żądań, postulatów czy oczekiwań jakiejkolwiek
reakcji ze strony nadleśnictwa, lecz bliżej niesprecyzowane opinie, pomysły lub inne treści (w
tym w ogóle niewłaściwie adresowane do nadleśnictwa). Gromadzona jest jedynie informacja
o wnioskach, postulatach i uwagach odnośnie prowadzenia gospodarki leśnej w Nadleśnictwie,
które były oficjalnie do kierowane w postaci petycji lub pism składanych lub przychodzących
do sekretariatu pocztą tradycyjną, elektroniczną, ewentualnie również pytań lub komentarzy na
profilu nadleśnictwa w serwisie społecznościowym oraz odpowiedzi na nie.
Dodatkowo wskazano, że nawet udostępnienie informacji, co do których jest to
możliwe i zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, w
sposób i w zakresie przez Stowarzyszenie wnioskowanym, wymaga od Nadleśnictwa ich
przetworzenia i przekształcenia, wiążącego się z dodatkowymi kosztami i nakładem pracy.
Dlatego też, w związku z:
e ogromnym zakresem czasowym i przedmiotowym wniosku;
e brakiem możliwości oddelegowania przez Nadleśnictwo pracownika lub pracowników
wyłącznie do przetwarzania wnioskowanych informacji bez szkody dla realizacji
podstawowych zadań nadleśnictwa i obowiązków jego pracowników, a częściowo
brakiem fizycznej możliwości realizacji tego zdania (np. konieczność przeglądania
papierowych archiwów w sytuacji, gdy zatrudnieni w nadleśnictwie pracują z powodu
pandemii COVID-19 w systemie zdalnym lub hybrydowym);
e koniecznością dodatkowej pracy związanej z anonimizacją danych osób fizycznych w
przypadku udostępniania informacji odnośnie ich uwag, wniosków i postulatów, w tym
dokumentacji korespondencji;
e możliwą koniecznością zatrudnienia przez nadleśnictwo dodatkowej osoby lub
udzielenia zamówienia publicznego na zewnątrz w celu przetworzenia ogromnej ilości
danych zgodnie z wnioskiem w rozsądnym czasie (wystarczy wspomnieć ewentualną
konieczność przejrzenia i analizy prywatnych wiadomości oraz komentarzy internautów
na profilu nadleśnictwa w serwisie społecznościowych za trzy lata wstecz albo
konieczność zawarcia na żądanej liście przypadków uwag, postulatów czy wniosków
zgłaszanych w postaci publikacji w mediach „zainicjowanych przez stronę społeczną”
w sytuacji, gdy nadleśnictwo w ogóle nie ma obowiązku gromadzenia takich informacji
i prowadzenia za kogoś kwerendy materiałów ukazujących się w ogólnodostępnych
mediach);
poinformowano Stowarzyszenie, że informacja publiczna objęta wnioskiem nie może
być przez Nadleśnictwo udostępniona w terminie przewidzianym w art. 13 ust. 1 ustawy o
dostępie do informacji publicznej. Co więcej, przekształcenie i przetworzenie wnioskowanych
informacji będzie wymagało, z uwagi na okoliczności wskazane wyżej, poniesienia przez
Nadleśnictwo ogromnych dodatkowych nakładów organizacyjnych i finansowych. W związku
z tym, na podstawie art. 15 ust. | wspomnianej ustawy wskazano, że Nadleśnictwo obliczy i
przedstawi te koszty i pobierze od Stowarzyszenia, jako wnioskodawcy, opłatę w wysokości
odpowiadającej tym kosztom.
W związku z powyższymi okolicznościami Nadleśnictwo wezwało Stowarzyszenie do:
e uzupełnienia wniosku poprzez m.in. dokładniejsze niż „przestrzeń ostatnich trzech lat”
wskazanie zakresu dat, którego miałaby dotyczyć odpowiedź, a także doprecyzowanie
pytań zawartych we wniosku poprzez skonkretyzowanie przedmiotowego zakresu
żądanych informacji i możliwe ich ograniczenie do danych, które nadleśnictwo
rzeczywiście może gromadzić i posiadać (czy w ogóle mieć prawną oraz fizyczną
możliwość, by to robić);
« wykazania, zgodnie z art. 3. ust. 1 pkt 1) ustawy o dostępie do informacji publicznej,
dlaczego i w jaki sposób uzyskanie tych informacji, w tym przetworzonych, jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego.
Odnosząc się zaś do pytania o to, czy w najbliższych 12 miesiącach Nadleśnictwo
planuje wprowadzenie zmian w procesach rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony
społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu na temat gospodarki leśnej wskazano, że w
przypadku konsultacji społecznych przy tworzeniu planu urządzania lasu lub prognozy
oddziaływania na środowisko, proces ten jest opisany i wynika z przepisów ustawy z dnia 28
września 1991 r. o lasach, rozporządzenia ministra środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w
sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego
planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, a także obowiązującej w Lasach
Państwowych Instrukcji Urządzania Lasu i wytycznych dyrektora generalnego Lasów
Państwowych (zarządzenie nr 12/2009). Rolą nadleśnictwa jest stosowanie wyżej wskazanych
regulacji, a nie planowanie w nich zmian. Natomiast w przypadku wszelkich innych „procesów
rozpatrywania postulatów, wniosków i uwag strony społecznej oraz prowadzenia z nią dialogu
na temat gospodarki leśnej” sposób ich rozpatrywania lub prowadzenia jest
zindywidualizowany i każdorazowo uzależniony jest od tego, jaki postulat lub wniosek
konkretnie zgłasza dana osoba lub organizacja, w jakiej formie i jaką drogą to czyni, jakiego
sposób i formy odpowiedzi lub innej reakcji oczekuje lub preferuje etc. Nie sposób mówić
zatem o planowaniu przez nadleśnictwo zmian w „procesach”, jeśli te ostatnie wynikają i
uzależnione są od każdorazowego działania i oczekiwań danego wnioskodawcy. Dlatego ten
wniosek, w ocenie Nadleśnictwa, nie mógł być uwzględniony, gdyż pytanie o zdarzenia
przyszłe lub takie, które jeszcze nie nastąpiły, nie jest pytaniem o informację publiczną
podlegającą udostępnieniu.
W odpowiedzi na wezwanie Nadleśnictwa Spała sporządzonego w dniu 18 listopada
2020r. Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska Pismem z dnia 10.12.2020 r. (data
rejestracji 11.12.2020r.) wskazało, iż pierwotny wniosek o udzielenie informacji dotyczących
wszelkich procesów konsultacji społecznych, zgłaszania uwag i współuczestniczenia strony
społecznej w decyzjach o gospodarce leśnej, złożony był w trybie ustawy z dnia 3 października
2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Stowarzyszenie tym samym
ponowiło wniosek o „przesłanie listy przypadków z okresu ostatnich trzech lat, gdy
przedstawiciele strony społecznej zgłaszali postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia
gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa? Dla każdego przypadku wnioskujemy o podanie:
a. Kto zgłaszał postulaty, wnioski i uwagi dotyczące prowadzenia gospodarki leśnej na terenie
Nadleśnictwa?
b. zagadnień, których dotyczyły postulaty, wnioski, bądź uwagi zgłaszane przez stronę
społeczną.
c. kanałów komunikacji Nadleśnictwa ze stroną społeczną
d. rezultatów zgłaszania postulatów, wniosków i uwag przez stronę społeczną, a w
szczególności informacji, czy w wyniku zaangażowania strony społecznej Nadleśnictwo
zmodyfikowało swoje plany prowadzenia gospodarki leśnej i jeżeli tak, to w jaki sposób.
e. dokumentacji komunikacji ze stroną społeczną.”
Stan prawny:
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(tj. Dz. U. 2020r., poz. 283) określa w art. 9 ust. 1 katalog informacji podlegających
udostępnieniu. Zgodnie z treścią niniejszej regulacji:
„1. Udostępnieniu, o którym mowa w art. 8, podlegają informacje dotyczące:
1)stanu elementów środowiska, takich jak: powietrze, woda, powierzchnia ziemi, kopaliny,
klimat, krajobraz i obszary naturalne, w tym bagna, obszary nadmorskie i morskie, a także
rośliny, zwierzęta i grzyby oraz inne elementy różnorodności biologicznej, w tym organizmy
genetycznie zmodyfikowane, oraz wzajemnych oddziaływań między tymi elementami;
2)emisji, w tym odpadów promieniotwórczych, a także zanieczyszczeń, które wpływają lub
mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w pkt 1;
3)środków, takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawne dotyczące środowiska
i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska, a
także działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa
w pkt I, oraz na emisje i zanieczyszczenia, o których mowa w pkt 2, jak również środków i
działań, które mają na celu ochronę tych elementów;
4)raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony środowiska;
Ś)analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych w
ramach środków i działań, o których mowa w pkt 3;
ó)stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu obiektów kultury i
obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą oddziaływać:
a)stany elementów środowiska, o których mowa w pkt 1, lub
b)przez elementy środowiska, o których mowa w pkt 1 - emisje i zanieczyszczenia, o których
mowa w pkt 2, oraz środki, o których mowa w pkt 3.”.
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o ochronie środowiska (t.j. Dz. U. 2020r., poz.
1219): „Ilekroć w ustawie jest mowa o środowisku - rozumie się przez to ogół elementów
przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w
szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe
elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi
elementami;” (art. 3 pkt 39).
Ustalając jednak przedmiotowy zakres informacji o środowisku, które będą udostępniane,
należy pamiętać, że prawo do tych informacji jest gwarantowane konstytucyjnie (art. 74 ust. 3
ustawy zasadniczej), co potwierdza art. 4 ustawy, wprowadzający powszechny dostęp do
informacji. Oznacza to, że udostępnianie informacji o środowisku jest regułą, a odstępstwa od
niej mają charakter wyjątkowy i powinny wynikać wprost z przepisów prawa, jednoznacznie
określających, jakiego rodzaju informacje nie podlegają udostępnieniu (art. 16 ustawy).
Katalog wyłączeń nie może być rozszerzany w drodze interpretacji. Nie oznacza to oczywiście,
że zakres przedmiotowy dostępu do informacji o środowisku nie rodzi żadnych wątpliwości
interpretacyjnych. Każde z pojęć wymienionych w art. 9 ust. 1 wymaga bowiem interpretacji,
a ta może rodzić wątpliwości. Na tej podstawie należy więc przyjąć, że możliwość
udostępnienia informacji wymienionych w art. 9 ust. 1 ustawy wymaga zindywidualizowanej
oceny, gdyż niektóre informacje mimo to mogą podlegać wyłączeniu od udostępnienia na
podstawie przepisów szczególnych [Gruszecki Krzysztof, Komentarz do art. 9 ustawy o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko].
Mając na uwadze powyższy stan faktyczny oraz prawny należy uznać, iż zakres
żądanych we wniosku przez Stowarzyszenie informacji nie zawiera się w katalogu opisanym
w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i
jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko. Żądane przez Stowarzyszenie informacje nie wchodzą w skład konkretnych
danych dotyczących stanu środowiska i określonych w art. 9 w/w ustawy, albowiem nie dotyczą
żądania określenia stanu środowiska, ani emisji odpadów, ani raportów realizacji przepisów
ochrony środowiska, ani pozostałych informacji wskazanych w niniejszym przepisie. Analiza
wnioskowanych o ujawnienie informacji, co dodatkowo utrudnia zakwalifikowanie żądania do
zakresu wskazanego w w/w przepisie ustawy.
W związku z powyższym, wobec braku spełnienia przesłanki wykazania szczególnej
istotności udostępnienia żądanej informacji dla interesu publicznego, orzeczono jak w
sentencji.
Od niniejszej decyzji przysługuje stronie prawo do złożenia wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy na podstawie art. 17 w związku z art. 16 Ustawy z dnia 6 września 2001 r
o dostępie do informacji publicznej (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 1429). Wniosek taki winien być
złożony w terminie 14 dni od dnia doręczenia niniejszej decyzji. Strona ma także prawo do
zrezygnowania ze składania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i może wnieść skargę do
wojewódzkiego sądu administracyjnego, co wynika z treści art. 52 $ 3 ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze
zm.). Skargę taką wnosi się za pośrednictwem tutejszej Jednostki, w terminie 30 dni od dnia
doręczenia decyzji.